Xem thường giá trị bản thân
Gần đây liên tiếp xuất hiện những trường hợp tự sinh con rồi ném vào thùng rác hoặc nơi công cộng. Có những đứa trẻ may mắn được phát hiện và được cứu sống nhưng cũng có những đứa trẻ lại bị tước đi mạng sống bởi chính tay cha mẹ chúng. Theo ông, đâu là nguyên nhân dẫn đến những vụ việc đau lòng như vậy?
Những cô gái sinh con mà vứt bỏ con đi như vậy đã không hiểu được giá trị cuộc sống của mình. Họ sống ích kỷ, buông thả, chỉ biết hưởng thụ trước mắt mà không nghĩ đến tương lai. Những con người như thế không chỉ thiếu trách nhiệm với bản thân mà còn thiếu trách nhiệm với gia đình và xã hội.
Đối với bản thân họ, họ còn chưa suy nghĩ được việc mình làm đúng hay sai thì nói gì đến việc họ lo lắng cho con mình. Họ coi đứa con đó cũng rất bình thường cho nên khi sinh xong cháu bé, họ tìm mọi cách "xóa sổ" đứa bé khỏi cuộc sống của mình, coi như chưa có chuyện gì xảy ra.
Tôi nghĩ, những con người đó, khi yêu họ cũng không hề suy nghĩ nghiêm túc. Họ chỉ biết hưởng thụ cảm xúc của mình ngay lúc bấy giờ mà không hề suy nghĩ đến điều kiện hiện tại, không suy nghĩ đến tương lai sau này ra sao. Họ không đủ kiến thức để quyết định cuộc sống của mình, suy nghĩ xem mình có nên quan hệ, có nên có con hay không...
Một nguyên nhân nữa cũng cần bàn đến đó là tư tưởng xã hội. Nhiều bạn trẻ đang ỷ lại vào quan niệm xã hội cho rằng người ta không còn quá khắt khe về chuyện trinh tiết, có thai trước hôn nhân. Nếu trước đây, cô gái nào mà như thế thì đã bị cạo trọc đầu, bôi vôi rồi bị cả dân làng bêu riếu thì ngày nay chẳng bị sao cả.
Ngoài ra, tôi thấy, ngày nay, nhiều cô gái trẻ khi yêu còn thiếu các kỹ năng cơ bản để giữ mình hoặc khi đã quan hệ thì lại tránh thai bằng các biện pháp sơ đẳng nên dẫn đến việc có thai ngoài ý muốn. Khi họ dính bầu rồi nhiều trường hợp còn không biết mình đã làm mẹ.
Gần đây nhất phải kể đến trường hợp của một nữ sinh ở Nghệ An khi đau đẻ mới biết mình có con. Việc thiếu kỹ năng dẫn đến không biết phòng tránh thai, khi đã có thai rồi lại giấu giếm người lớn, không dám nói với cha mẹ hoặc đến các trung tâm y tế, phòng khám nhờ can thiệp. Và khi đến kỳ sinh nở, những bạn gái trẻ này lại dấm dúi sinh con một mình rồi lặng lẽ bỏ con đi.
Ông Nguyễn An Chất.
Không ít trường hợp trẻ em bị bỏ rơi ngay khi lọt lòng mẹ đã xảy ra tại các khu công nghiệp. Theo ông, đâu là nguyên nhân của hiện tượng đó xảy ra?
Ngoài những nguyên nhân về lối sống, kiến thức, tuổi tác, sinh lý, môi trường cũng là một trong những yếu tố tác động đến hiện tượng trên.
Một bộ phận công nhân ở các khu công nghiệp vì không có sự quản lý của gia đình lại thiếu hiểu biết, kỹ năng sống còn thiếu và không hiểu biết về kiến thức sinh đẻ; đặc biệt đời sống khó khăn chưa dám nghĩ đến việc xây dựng gia đình nên mới để hiện tượng trên xảy ra.
Khi xảy ra những vụ việc đáng tiếc ấy, dư luận thường lên tiếng đánh giá về đạo đức của người phụ nữ. Thế còn trách nhiệm của người đàn ông trong trường hợp này thế nào thưa ông?
Chính vì các bạn trẻ ngày nay cho rằng xã hội không còn quá khắt khe về chuyện quan hệ trước hôn nhân nên nhiều chàng trai cũng thừa cơ dựa vào đó mà "cao chạy xa bay", bộc lộ bản chất "sở khanh" và chối bỏ trách nhiệm khi bạn gái có thai.
Họ chạy trốn và biến mất để cho người con gái tự phải gánh vác hậu quả một mình. Thân gái nhỏ nhoi, không dám đối diện với việc đơn thân nuôi con, nhiều bạn trẻ đành phải lựa chọn cách bỏ con chứ không nuôi nổi.
Theo ông, những hành vi như thế gây ảnh hưởng ra sao đến cộng đồng?
Nhiều bạn trẻ hiện nay đang rũ bỏ hậu quả của mình cho xã hội gánh vác. Không chỉ thế, nếu xét về mặt tư tưởng xã hội, họ còn đang tạo ra cho cộng đồng một nếp nghĩ méo mó, tư duy không lành mạnh và góp phần làm dày thêm nét nghĩa cho khái niệm "đạo đức xuống cấp trầm trọng".
Từ một con người, một sự việc nhưng lại gây ra ảnh hưởng rất lớn đối với xã hội. Còn đối với đứa trẻ, dù được các tổ chức, người tốt nuôi dưỡng nhưng chúng sẽ vẫn phải chịu những vết thương về tinh thần và những thiệt thòi nhất định.
Đáng thương hay đáng trách?
Nhìn nhận lại vấn đề thì ông thấy những trường hợp bỏ con đó đáng thương hay đáng trách?
Tất nhiên là họ có cả đáng thương và đáng trách. Họ đáng thương là vì họ chưa có đủ kiến thức, chưa biết cách để làm sao hưởng thụ được giá trị cuộc sống của họ. Nhưng không phải vì thế mà họ không đáng trách.
Họ mải mê chạy theo những nhu cầu bình thường, bị cám dỗ bởi giới tính mà cởi mở sống hết mình nhưng lại rũ bỏ trách nhiệm cho xã hội hoặc "tự giải quyết" sản phẩm mà mình sinh ra một cách rất mất nhân tính, bỏ con chỏng chơ ở thùng rác, vỉa hè.
Có nhiều trường hợp viện lý do rằng do điều kiện kinh tế khó khăn nên không thể nuôi con mà bỏ con. Nhưng tôi nghĩ, thiếu ăn, thiếu mặc... kiểu gì cũng có thể vượt lên được để lo cho con cái; còn nếu thiếu tình người, thiếu trách nhiệm và thừa sự ích kỷ thì mới đáng sợ.
Dưới góc độ một nhà tâm lý, theo ông để ngăn chặn tình trạng trên, chúng ta có những biện pháp mạnh tay nào?
Trước tiên trách nhiệm thuộc về những người vứt bỏ con mình. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta cũng còn thiếu sót khi chưa mở được mạng lưới tuyên truyền hiệu quả. Chính vì vậy, để ngăn chặn những hiện tượng tương tự xảy ra, chúng ta cần đẩy mạnh giáo dục và nâng cao kỹ năng sống cho các bạn trẻ.
Chúng ta cần cho họ hiểu được giá trị cuộc sống của mình, họ nên hưởng thụ cuộc sống của mình như thế nào, hưởng thụ cái gì, biết dừng ở đâu và ở từng thời điểm ra sao. Ngoài ra, cũng cần phải để họ biết sức khỏe sinh sản và cách ứng xử khi không may có thai ngoài ý muốn.
Một vấn đề nữa cũng cần đặc biệt coi trọng đó là phương pháp tuyên truyền. Chúng ta cần xem xét phải truyền thông thế nào để truyền tải đến tận tai, tận mắt các đối tượng đang thực sự cần những kiến thức đó.
Chúng ta vẫn có một lối mòn suy nghĩ rằng chúng ta cứ truyền thông ồ ạt trên các phương tiện cơ bản thế nên những người đã biết thì đã biết rồi. Tuy nhiên, những người kém hiểu biết, ở những khu khó khăn như khu công nghiệp, không có điều kiện tiếp xúc với internet hay báo chí thì không thể biết đến những kiến thức đó.
Thế nên, chúng ta cần xây dựng mạng lưới truyền thông hiệu quả, đến đúng những đối tượng mà đang phổ biến xảy ra hiện tượng trên.
Ngoài ra, pháp luật cũng cần có sự răn đe thích đáng với người nữ và người nam. Ở nước ta, hầu như các trường hợp vứt con ra thùng rác chưa khi nào truy cứu trách nhiệm của người đàn ông mà chỉ lên án người phụ nữ.
Phạm Hạnh
