Theo đó, sự việc đau lòng xảy ra vào khoảng 18h ngày 19/5. Trong lúc ở nhà với người thân, bé M.H. K. (SN 2018, trú xóm chợ Mõ, xã Hậu Thành, tỉnh Nghệ An) có lấy quả vải để ăn.
Sau khi ăn quả vải thứ 3, người thân phát hiện bé bị hạt vải mắc ở cổ. Bệnh nhi lập tức được đưa tới trạm y tế xã sơ cứu, sau đó chuyển lên tuyến trên, tuy nhiên đã không qua khỏi. Được biết bé là con đầu trong gia đình có hai anh em.
Để tránh xảy ra những vụ việc đáng tiếc như trường hợp trên các bác sĩ khuyến cáo người lớn cần nâng cao nhận thức, không được để trẻ nhỏ chơi hoặc cầm các đồ vật có nhiều chi tiết nhỏ hoặc ăn các thực phẩm dễ gây hóc như lạc, thạch, nhãn, vải chôm chôm... Mùa hè là mùa có rất nhiều loại quả có tính chất nguy cơ cao gây hóc nghẹn cho trẻ, vì vậy càng cần phải đặc biệt chú ý.
Theo các bác sĩ việc phát hiện, nhận biết và xử trí đúng hóc dị vật là vô cùng quan trọng. Cần nghĩ tới khả năng dị vật đường thở khi trẻ đang chơi, đang ăn nhưng đột nhiên ho, sặc sụa, tím tái, khó thở, ngạt thở, trợn mắt, có thể trẻ đang cố ho, khạc để tống dị vật ra ngoài. Tình trạng này có thể chỉ thoáng qua rồi tự hết nhưng có nhiều trường hợp trẻ ngưng thở và tử vong ngay sau đó.
Khi phát hiện hoặc nghi ngờ trẻ bị dị vật đường thở, tùy từng trường hợp mà có cách xử trí hợp lý. Cần bình tĩnh, tránh cố gắng móc dị vật ra khỏi miệng trẻ vì chưa chắc lấy ra được mà có khi đẩy vào sâu hơn. Việc móc họng có thể dẫn đến nôn ói, trẻ hít sặc lại chất ói lại càng nguy hiểm.
- Nếu trẻ vẫn tỉnh táo, hồng hào, không khó thở, vẫn khóc, nói được thì giữ nguyên tư thế ngồi, nhanh chóng đưa đến bệnh viện kiểm tra, nếu đúng dị vật đường thở sẽ lấy ra.
- Nếu trẻ tím tái, khó thở nặng, ngưng thở, không khóc được, không nói được thì sau khi gọi cấp cứu, cần phải tiến hành thủ thuật can thiệp kịp thời trong thời gian chờ đợi.
Có 2 loại thủ thuật can thiệp như sau:
Với trẻ dưới 2 tuổi, dùng phương pháp vỗ lưng ấn ngực
- Cho trẻ nằm sấp trên cánh tay trái của người sơ cứu, đầu hướng xuống đất, nhớ giữ chắc để cổ và đầu trẻ khỏi bị tuột. Dùng gót bàn tay phải vỗ mạnh 5 cái vào vùng lưng giữa 2 xương bả vai của trẻ.
- Lật trẻ từ tay trái qua tay phải của người sơ cứu. Quan sát trẻ xem hồng hào chưa, có thở, khóc được không. Kiểm tra miệng trẻ xem có dị vật nào không và lấy ra. Nếu dị vật vẫn chưa ra ngoài hoặc trẻ vẫn chưa thở thì làm tiếp biện pháp ấn ngực. Lấy 2 ngón tay ấn vào vùng thượng vị (vùng trên rốn và dưới xương ức). Ấn mạnh 5 cái theo chiều từ trên xuống dưới liên tiếp.
- Kiểm tra xem bé đã thở, khóc lại chưa, nếu chưa tiếp tục lặp lại động tác này cho đến khi xe cấp cứu tới.
Với trẻ trên 2 tuổi, có thể dùng biện pháp ép bụng
Nếu trẻ còn tỉnh: Để cho trẻ đứng. Người sơ cứu đứng phía sau lưng hoặc quỳ gối, choàng 2 tay ra phía trước ngang thắt lưng. Một tay nắm thành nắm đấm, một tay chồng lên tay còn lại, đặt ngay vào vị trí ở vùng thượng vị, dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh theo hướng từ dưới lên trên 5 cái thật mạnh liên tiếp. Nếu dị vật chưa ra có thể lặp lại biện pháp này từ 6 đến 10 lần.
Nếu trẻ hôn mê, bất tỉnh: Đặt trẻ nằm ngửa. Người sơ cứu quỳ gối, tựa hai chân hai bên đùi trẻ. Nắm 2 bàn tay thành nắm đấm, đột ngột ấn vào dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh từ dưới lên trên 5 cái liên tiếp.
Trong tình huống trẻ hôn mê và không thở được thì đầu tiên phải bắt đầu bằng hà hơi thổi ngạt 2 cái.
Nếu dị vật vẫn chưa ra, trẻ vẫn chưa thở được thì cần thì kết hợp vừa hà hơi thổi ngạt vừa dùng tay ấn, cho đến khi dị vật văng ra hoặc bệnh nhân khóc, thở được, hồng hào hơn.
Lưu ý, sau các bước sơ cứu, nếu dị vật rơi ra được thì vẫn cần phải đưa trẻ đến bệnh viện kiểm tra, đề phòng việc sót dị vật.
Minh Hoa (t/h)
