Phóng viên Nguoiduatin.vn đã tiếp cận vụ việc và xâm nhập vào khu rừng Sơn Hồng này khá sớm. Điều khiến phóng viên bất ngờ là toàn bộ khu rừng này không có dấu hiệu của sự tàn phá, cắt cưa hay đốn hạ nghiêm trọng như tưởng tượng ban đầu. Nói một cách khác, khoảng hơn 80% số gỗ phát hiện trôi nổi là được đưa từ các địa phương lân cận về tập kết tại đây. Số gỗ được phát hiện nằm giáp ranh với đường biên gới Việt – Lào và xã Thanh Thủy, huyện Thanh Chương (Nghệ An)...
Ngay sau khi gỗ được phát hiện, trước sức ép của dư luận, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã giao Công an tỉnh và CQĐT vào cuộc làm rõ. Việc đầu tiên CQĐT phải làm, là xác định xem rừng có bị tàn phá hay không, mức độ thiệt hại như thế nào. Tất cả những việc này được ban chuyên án chia ra nhiều tổ xác minh nhưng vẫn không xác định được số gỗ thu gom này có nguồn gốc tại khu rừng nghi vấn (xã Sơn Hồng). 400 đối tượng thường xuyên khai thác, thu mua, vận chuyển lâm sản trái phép tại địa phương được khoanh vùng. Qua xác minh, các điều tra viên đã sàng lọc còn lại 60 đối tượng có liên quan.
Gỗ được BĐBP phát hiện trong rừng Sơn Hồng
Tuy nhiên, khi xem xét kỹ hồ sơ, CQĐT không thể khởi tố được bất kì bị can nào có hành vi phá rừng. Bởi khách thể của tội phạm trong vụ án này không thể xác định. Nói một cách khác, chính CQĐT cũng không xác định được cụ thể số gỗ này có nguồn gốc từ đâu. Thượng tá Dương Văn Trường, Trưởng Công an huyện Hương Sơn phân trần: “Trước dư luận và yêu cầu của cấp trên, mình phải làm nghiêm túc nhưng cũng phải đúng luật. Khởi tố bị can về tội phá rừng là rất khó. Gỗ bị khai thác là nhìn thấy đấy nhưng nó bị khai thác ở đâu, lô khoảnh nào thì không thể xác định được”. Ông Nguyễn Duy Trinh, Chủ tịch UBND huyện này cũng khẳng định: “Đây chỉ là vùng đệm cho bọn lâm tặc hoạt động thôi. Số gỗ này là do chúng vận chuyển từ các địa phương lân cận tập kết tại đây rồi tìm đường tiêu thụ”.
Nhưng rõ ràng, việc vận chuyển khai thác lâm sản trái phép là có. Vì số gỗ được phát hiện này là gỗ lậu, không hợp pháp (dù khai thác ở bất kì đâu). Vậy trách nhiệm này thuộc về ai lại buộc CQĐT tiếp tục rà soát lại, đánh giá và chứng minh. Từ những lời khai của 60 đối tượng liên quan nêu trên cho thấy, có 3 nhóm tội phạm xuất hiện.
Bắt đầu nậu Nguyễn Thanh Bình
Nhóm thứ nhất là chủ rừng mà trực tiếp là Ban bảo vệ rừng Hồng Lĩnh và Trạm bảo vệ rừng Khe Lét (thuộc Công ty LN – DV Hương Sơn). Hai đơn vị này đã buông lỏng, thiếu trách nhiệm, để gỗ lậu trôi nổi trên lâm phần mình quản lý nhưng không báo cáo các cơ quan chức năng. Ngoài ra, 2 đơn vị này, vì tư lợi (nhận tiền luật) tiếp tay cho chủ gỗ (đầu nậu và lâm tặc) tập kết và vận chuyển gỗ ra khỏi rừng với số lượng lớn. Từ những bằng chứng không thể chối cãi, ông Phan Nhật Tân (Trạm trưởng), Phạm Anh Tuấn (Trưởng ban) đã thừa nhận hành vi phạm tội của mình và bị khởi tố về tội Thiếu tinh thần trách nhiệm và Vi phạm các quy định quản lý gây hậu quả. Riêng Phạm Anh Tuấn, trước đó, đã bị khởi tố về tội Tham ô tài sản.
Nhóm thứ 2 là cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ rừng, cụ thể là Trạm kiểm lâm Sơn Lĩnh. Trạm này có chức năng quản lý bảo vệ rừng trên địa bàn xã Sơn Hồng và Sơn Lĩnh nhưng lại để gỗ lậu trôi nổi không xử lý theo quy định. Ngoài ra, các đối tượng: Trần Văn Khoa (Trạm trưởng), Lê Quý Ly (Trạm phó), Phạm Văn Cẩn (kiểm lâm viên) đã tiếp tay cho đầu nậu và lâm tặc ngang nhiên buôn bán và vận chuyển lâm sản trái phép. Việc khởi tố các đối tượng này về tội Thiếu tinh thần trách nhiệm và Vi phạm các quy định quản lý gây hậu quả là hoàn toàn hợp lý.
Nhóm thứ 3 là đầu nậu và lâm tặc. Nhóm này đã có hành vi tàng trữ, vận chuyển trái phép lâm sản. Có 2 đối tượng đầu nậu đã bị bắt là Nguyễn Hữu Huân và Nguyễn Thanh Bình. Hiện CQĐT đang tiếp tục mở rộng để khởi tố các đối tượng còn lại.
7 đối tượng đã bị bắt giam, CQCSĐT Công an tỉnh Hà Tĩnh đã giải được một bài toán khó, làm bằng lòng dư luận và những người quan tâm. Hi vọng, cũng trong bài toán này, nhóm tội phạm thứ 4 sẽ bị xử lý. Nhóm này, vốn đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh nhiều lần giao nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra và xử lý về tình trạng gỗ lậu nêu trên nhưng vẫn cố tình báo cáo không đúng bản chất, làm ngơ cho lâm tặc và đầu nậu hoạt động.
Xuân Hồng
