Sinh ra và lớn lên ở vùng đất có truyền thống nuôi cá chạch, ngay từ nhỏ anh Thỉnh ở Nam Định đã biết đến những giá trị của loài cá này theo kinh nghiệm dân gian cổ truyền.
Năm 2013 anh bắt đầu "liều mình" khởi nghiệp với số vốn ít ỏi trong tay. Để phát triển kinh tế gia đình anh đã tận dụng lợi thế tại quê hương là đầu tư đào ao nuôi cá chạch đồng.
Hơn 10 năm, trải qua không ít thăng trầm, khó khăn vất vả trong những năm đầu nuôi cá chạch, đến nay diện tích nuôi của gia đình anh được mở rộng gần 3ha sản xuất thương phẩm. Mọi quy trình sản xuất cá chạch đồng thương phẩm theo chuỗi khép kín đạt tiêu chuẩn VietGAP.
Khởi nghiệp từ cá chạch đồng anh Nguyễn Văn Thỉnh ở Nam Định thành công khi có thu nhập ấn tượng tiền tỷ. Ảnh: Báo Dân Việt.
Tại trang trại rộng rãi của mình anh Thỉnh chia sẻ với báo Nam Định: “Ở thị trấn, giống cá chạch bản địa có từ lâu đời. So với nuôi cá truyền thống, nuôi cá chạch đồng có hiệu quả kinh tế cao gấp 2-3 lần. Ngày nay, nhờ thương mại điện tử, mạng xã hội mà “tiếng tăm” về con cá này vang xa nên thời gian qua, nhiều người dân ở nơi đây đã tận dụng lợi thế vươn lên làm giàu từ nuôi cá chạch đồng”.
Là một trong những hộ thành công với nuôi cá chạch ở Nam Định, anh Thỉnh cho biết: “Nuôi cá chạch khó khăn nhất là thời gian ươm cho trứng nở, gột cá bột và nuôi con giống phát triển đến kích cỡ 3cm. Điều đáng nói, cá chạch đồng sau khi đạt độ dài thân 3cm sẽ sống khoẻ, nuôi dễ dàng. Khác với cá chạch bùn thường sinh sống dưới bùn, cá chạch đồng có tập tính nổi lên mặt nước để tìm kiếm thức ăn do đó khá thuận lợi cho việc chăm sóc, vệ sinh ao nuôi và phòng trừ dịch bệnh.
Loài cá này có đặc tính ăn nổi, phàm ăn nên quá trình nuôi chạch sụn không quá vất vả, chỉ cần lưu ý cho ăn đúng giờ. Cá có tập tính ăn chủ yếu vào ban đêm nên cho ăn từ 1 đến 2 lần/ngày và chủ yếu vào chiều tối. Yêu cầu quan trọng nhất trong nuôi thả chạch đồng là phải đảm bảo môi trường, nguồn nước và chất lượng nước để cá phát triển ổn định”.
Thời gian trung bình từ khi nuôi ương cá bột cho đến khi thành cá thương phẩm mất từ 4,5 đến 5 tháng tùy theo mùa. Chạch đạt trọng lượng 40-60 con/kg là có thể xuất bán. Để đảm bảo chất lượng nguồn nước và thức ăn ổn định cho đàn chạch, anh Thỉnh đã chế tạo ra máng cho ăn tự động.
Những năm gần đây, cá chạch đồng đã trở thành một trong những đối tượng thủy sản thả nuôi mang lại giá trị kinh tế cao ở nhiều địa phương. Ảnh: Báo Dân Việt.
Nhằm phát triển cá chạnh mang lại lợi nhuận cao, anh nông dân này thả mỗi ao đều đặt từ 2-3 máng ăn tự động. Cá chạch luôn có thức ăn khi đói và người nuôi có thể chủ động kiểm soát lượng thức ăn dư thừa trong ao. Với 3ha, mỗi năm nuôi 2 vụ cá, gia đình anh sản xuất được khoảng 5 triệu con giống và 121,5 tấn cá thương phẩm.
Là nông dân có ý chí làm giàu, tầm nhìn xa nên trong quá trình sản xuất kinh doanh, lúc nào anh Thỉnh cũng năng động và sáng tạo tìm ra hướng đi mới nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Ngoài ra, anh còn ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm cá chạch đồng cho hơn 20 hộ nuôi “vệ tinh” với khối lượng thu mua hơn 300 tấn. Chính nhờ chăm chỉ và không ngại khó, hàng năm anh Thỉnh có doanh thu 10 tỷ đồng.
Tận dụng lợi thế cá trong ao, anh Thỉnh đã nghiên cứu thị trường và nâng cao hiệu quả kinh tế với sản phẩm cá chạch kho niêu. Sau nhiều năm chăn nuôi gây dựng nghề và sự nghiệp kinh doanh, anh nông dân này quyết thành lập công ty để mở rộng mô hình làm giàu.
Nắm bắt nhu cầu thị trường anh Thỉnh cho ra mắt loại cá kho thành phẩm thơm phức hương vị sản phẩm đồng quê, quyện mùi khói rơm đậm vị. Bnh quân mỗi tháng gia đình anh xuất bán được hơn 3.000 niêu cá chạch kho thơm ngon độc đáo.
Hiện sản phẩm cá chạch kho niêu đất của gia đình anh đã được tiêu thụ khắp các tỉnh, thành phố như: Nam Định, Hải Dương, Hà Nội, Lào Cai, Thái Bình, Quảng Ninh…
Không chỉ làm giàu cho gia đình anh Thỉnh còn tạo việc làm cho gần 10 lao động với thu nhập bình quân từ 5-6 triệu đồng/người/tháng.
Loài cá được ví như "nhân sâm dưới nước" tốt cho sức khỏe
Cá chạch sống ở dưới bùn, thân nhớt.
Cá chạch (Mastacembelidae), dài khoảng gang tay, mình dẹp, lớn bằng ngón chân cái, đầu nhỏ hơi nhọn. Cá chạch còn gọi thu ngư. Trong đông y, chạch vị ngọt, tính bình có tác dụng bổ khí huyết chống lão suy, tráng dương (là thức ăn quý của người già), thanh nhiệt trừ thấp, chữa các bệnh về mật, tụy, trĩ...
Theo Tây y, cá chạch có tới 17 acid amin thiết yếu nên dễ hấp thụ khi ăn. Bên cạnh đó, cá chạch được xếp vào nhóm thực phẩm có màu đen, có nhiều công dụng chống oxy hóa. Nhớt của cá chạch có tác dụng tiêu viêm, kháng khuẩn mạnh.
Theo Sức khỏe & Đời sống trong 100g thịt chạch có 16,9g protit, 2g lipit, 3,2g gluxit, 169mg canxi, 327mg phospho, 3,2mg sắt, các vitamin B1, B2, PP, E... Như vậy, giá trị dinh dưỡng của cá chạch cũng tương đương như nhiều loại cá nước ngọt khác, nhưng chạch được Đông y đánh giá cao hơn về mặt bồi dưỡng sức khỏe và chữa bệnh.
Cá chạch có thể chế biến thành nhiều món ăn phổ biến của người Việt. Ngoài giá trị dinh dưỡng, cá chạch còn dùng chữa bệnh. Từ xa xưa, người dân đã gọi loại cá này là "sâm nước".
Dưới đây là một số món ăn ngon từ cá chạch tốt cho sức khỏe bạn có thể tham khảo:
Cá kho đậm đà đưa cơm.
- Cá chạch nấu với thịt lợn: Với món ngon này bạn mua 100g cá chạch làm sạch, 50g thịt nạc. Nấu cá chạch cho chín nhừ rồi cho thịt lợn, nêm gia vị vừa miệng. Ăn ngày 1 lần, liên tục trong 3 tuần, nghỉ 1 tuần lại ăn tiếp. Món ăn này lặp lại trong 3 tháng liên tục sẽ giúp lưu thông khí huyết nâng cao sức đề kháng.
- Cháo cá chạch: Khi mua cá chạch về bạn nên làm sạch nhớt, loại bỏ xương, đầu cá. Lấy thịt cá xào với hành đã phi thơm cho thêm hạt lạc, xì dầu, đường, nước mắm đảo đều cho thơm, săn thịt cá lại. Gạo vo sạch nấu thành cháo. Cuối cùng, cho thịt cá xào thơm vào cháo trắng và đảo đều lên. Ăn nóng cho thêm lá hành, tiêu, ớt tùy sở thích mỗi người.
- Cá chạch nấu canh với đại táo: Khi nấu bạn cho thêm tiêu, ớt ăn hằng ngày từ 7 tới 10 hôm sẽ giảm tình trạng mẩn ngứa, thanh nhiệt, giải độc.
Ngoài những món trên nếu muốn mâm cơm nhà bạn thêm phong phú thì bỏ túi thêm món cá chạch om chuối đậu, chạch chiên giòn với lá lốt, chạch kho tương, chạch kho riềng...
Trúc Chi (t/h)
