Chứng chỉ chức danh nghề nghiệp: Vì sao phân hạng đạo đức giáo viên thành 1,2,3?

Trao đổi với báo chí, ông Bùi Văn Xuyền, Uỷ viên thường trực Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng, vấn đề chức danh nghề nghiệp được luật Viên chức quy định chung, không quy định chi tiết cho từng ngành, nghề. Do vậy, các bộ, ngành trong quá trình thực hiện luật định, phải căn cứ luật, căn cứ các văn bản hướng dẫn cụ thể của Chính phủ đối với bộ, ngành mình. Từ đó có ban hành những quy định cụ thể, chi tiết, phù hợp thực tiễn; ngành, nghề nào cần và không cần chứng chỉ nào; tránh quy định chung chung khiến phát sinh tình trạng có những chứng chỉ nghề nghiệp đặt ra không thực sự cần thiết, chỉ mang tính hình thức. Nguyên tắc là phải có sự cắt giảm tối đa, phù hợp, tránh gây khó, làm phiền hà đến người lao động mà vẫn có thể đảm bảo việc quản lý hiệu quả nhất.                                                            

ĐBQH Phạm Thị Minh Hiền, Ủy viên Uỷ ban Các vấn đề xã hội của Quốc Hội:

 Sẽ kiến nghị bộ GD&ĐT xem xét lại

Sau khi bộ GD&ĐT ban hành chùm Thông tư nói trên, tôi nhận được rất nhiều phản ánh với những luồng ý kiến khác nhau của chính những người làm trong ngành giáo dục về chứng chỉ tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp đối với giáo viên.

Tôi đang tiếp tục nghiên cứu, phân loại, tổng hợp các nhóm ý kiến để gửi kiến nghị đến bộ GD&ĐT trong kỳ họp cuối của Quốc hội khóa XIV sắp tới để Bộ nghiên cứu, xem xét. Trong đó, chúng tôi kiến nghị bộ GD&ĐT cần phải phân tích chính sách để điều chỉnh hoặc có hướng dẫn cụ thể hơn nữa.

Các nhóm ý kiến được gửi cho tôi chủ yếu nêu những bất cập trong phân hạng giáo viên THCS được quy định ở Thông tư 03. Đơn cử như việc quy định giáo viên THCS hạng 1 phải có bằng thạc sĩ trở lên thuộc ngành đào tạo giáo viên; hoặc có bằng thạc sĩ trở lên chuyên ngành phù hợp với môn giảng dạy; hoặc có bằng thạc sĩ quản lý giáo dục trở lên. Thông tư số 03 của bộ GD&ĐT lại quy định giáo viên THCS hạng 1 chưa đạt các tiêu chuẩn được bổ nhiệm vào giáo viên hạng 2, sau khi đạt các tiêu chuẩn được bổ nhiệm giáo viên hạng 1 không phải qua kỳ thi hoặc xét thăng hạng.

Như vậy, kết quả kỳ thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp cho giáo viên THCS (chưa có bằng thạc sĩ) từ hạng 2 lên hạng 1 do Bộ tổ chức vào năm 2018 thật vô nghĩa. Bởi nếu theo quy định mới nhất, giáo viên hạng 1 hiện nay nếu chưa có bằng thạc sĩ sẽ "rớt hạng". Đây là một quy định gây tốn kém và lãng phí rất lớn, đồng thời phủ nhận luôn công sức tổ chức kỳ thi nâng hạng của chính bộ GD&ĐT.

Sau khi bộ GD&ĐT ban hành nhóm thông tư này, tôi nhận được rất nhiều phản ánh của giáo viên, những người làm việc trong ngành giáo dục đối với chuyện chứng chỉ tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp với những luồng ý kiến khác nhau. Số người đồng tình thì ít, mà số người không đồng tình thì rất nhiều. Đây cũng chính là nhóm giáo viên chịu tác động trực tiếp từ các quy định bất cập nêu trên. 

Ông Nguyễn Tư Long, Phó Vụ trưởng vụ Công chức, viên chức - Bộ Nội vụ:

Bộ GD&ĐT cần có chính kiến 

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Tư Long, Phó Vụ trưởng vụ Công chức Viên chức, bộ Nội vụ cho rằng, bộ GD&ĐT phải có chính kiến về việc bỏ hay không bỏ chứng chỉ chức danh nghề nghiệp và lý do của việc bỏ hay giữ là gì và phải lấy ý kiến rộng rãi của những người trực tiếp chịu tác động.

Luật Viên chức cũng như trong các Nghị định (từ Nghị định 29 trước đây cho đến Nghị định 115 mới sửa đổi năm 2020) đều quy định đối với mỗi chức danh nghề nghiệp viên chức phải có tiêu chuẩn của chức danh nghề nghiệp và trách nhiệm của bộ Nội vụ, cũng như các bộ chuyên ngành trong việc xây dựng tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp đối với đội ngũ viên chức thuộc phạm vi quản lý của mình. Đối với đội ngũ giáo viên thì việc xây dựng các bộ tiêu chuẩn đối với từng cấp phổ thông thuộc trách nhiệm của bộ GD&ĐT. Điều này được quy định trong Luật và cũng được quy định rất rõ trong Nghị định 29 trước đây và Nghị định 115 mới ban hành năm 2020 về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức.

Chứng chỉ chức danh nghề nghiệp được xây dựng căn cứ vào tiêu chuẩn của từng hạng chức danh nghề nghiệp đó. Tiêu chuẩn thì phải căn cứ vào nhiệm vụ, yêu cầu của vị trí việc làm và thể hiện năng lực, trình độ tương ứng với vị trí việc làm.

Chứng chỉ chức danh nghề nghiệp phản ánh trình độ, năng lực, kinh nghiệm của viên chức nói chung và đội ngũ giáo viên nói riêng. Còn chứng chỉ bồi dưỡng có thể là một loại chứng chỉ bổ sung phục vụ cho hoạt động nghề nghiệp.

Nhưng vấn đề của các loại chứng chỉ bây giờ tôi hiểu đang có sự lẫn lộn, quá nhiều và nội dung trùng lắp, vì vậy mới gây những bức xúc trong đội ngũ giáo viên gần đây. Vì vậy, điều cần thiết bây giờ không phải là bỏ hay không bỏ một loại chứng chỉ nào đó mà cần phải rà soát lại hết tất cả những yêu cầu về điều kiện bắt buộc của từng loại chứng chỉ và đặc biệt là nội dung, chương trình của các loại chứng chỉ xem có xuất phát từ đúng yêu cầu của tiêu chuẩn, vị trí việc làm hay không để tránh lãng phí, tốn kém cho xã hội.

Để làm được việc này thì cái gốc là cơ quan quản lý nhà nước phải đưa ra được quy định về tiêu chuẩn đối với từng chức danh nghề nghiệp. Trong từng chức danh nghề nghiệp thì đâu là tiêu chuẩn đối với từng hạng chức danh nghề nghiệp, từ đó mới xây dựng hệ thống bồi dưỡng theo quy định.