Đây cũng là việc làm bình thường ở mỗi cơ quan, đơn vị, tuy nhiên việc thanh tra này trở nên bất thường ở chỗ có quá nhiều dấu hiệu của việc đấu đá nội bộ...
Nhập nhèm "đánh bùn sang ao"
Tại văn bản kết luận số 640/KL-SLĐTBXH ngày 13/5/2011 do ông Lưu Văn Bản ký, Đoàn thanh tra Sở LĐ-TB&XH tỉnh Hải Dương thừa nhận: "Trong giai đoạn từ năm 2009- 2010, tại Trung tâm không nhận được đơn khiếu nại, tố cáo của cán bộ, viên chức, người lao động và công dân; Không có những vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, kéo dài, giải quyết chậm. Hằng năm Trung tâm triển khai phổ biến các văn bản pháp luật về công tác phòng, chống tham nhũng, công khai báo cáo việc thực hiện kinh phí quyết toán năm trước và dự toán kế hoạch năm sau tại Hội nghị cán bộ công chức, viên chức...”.
Tuy nhiên, bản kết luận thanh tra lại nêu: "Trong thời gian từ 1/1/2009 đến ngày 11/3/2011, hoạt động căng tin của Trung tâm đã thu 4.439.169.900 đồng; chi 4.429.003.404 đồng. Hoạt động này ngoài hệ thống sổ sách kế toán của Trung tâm".
Ông Bùi Trọng Hải, Giám đốc Trung tâm cho biết: Từ nhiều năm nay (từ trước khi ông làm Giám đốc) căng tin đã được giao cho Công đoàn Trung tâm quản lý và thụ hưởng. Đây là "lịch sử để lại" và được mọi người trong Trung tâm mặc nhiên chấp nhận. Việc kiểm tra quyết toán của cơ quan, liên ngành tài chính hàng quý, hàng năm không có nhắc nhở hoặc yêu cầu sửa đổi việc này. Bản thân ông Lưu Văn Bản trước khi làm Giám đốc Sở cũng đã từng làm Giám đốc Trung tâm nên biết rất rõ cơ chế này.
Ông Hải tiết lộ: "Từ năm 2009 đến nay, Công đoàn Trung tâm đã ký hợp đồng kinh tế với ông Mạc Duy Nam - phòng Giáo dục hòa nhập cộng đồng (thuộc Trung tâm). Theo đó, ông Nam có trách nhiệm tổ chức lao động sản xuất, hàng tháng thanh toán tiền nhận khoán cho Công đoàn Trung tâm".
Ông Hải khẳng định: "Từ nhiều năm nay, việc thu - chi của căng tin chưa khi nào được hạch toán, quản lý trong hệ thống sổ sách của Trung tâm, mà do Công đoàn quản lý, thụ hưởng và hạch toán theo hệ thống kế toán của Công đoàn. Như vậy, không thể nói số tiền trên để ngoài sổ sách của Trung tâm được?!".
Cũng từ hoạt động thu, chi tại căng tin tại Trung tâm, đoàn Thanh tra còn phát hiện hơn 144 triệu đồng không hạch toán, và cũng cho rằng số tiền này "để ngoài hệ thống sổ sách quỹ của Trung tâm". Trong đơn kiến nghị gửi Sở LĐ-TB&XH Hải Dương, ông Hải giải thích: "Đây là khoản tiền tồn quỹ của Công đoàn Trung tâm (do Đoàn thanh tra kiểm quỹ). Như vậy, số tiền trên Trung tâm không thể quản lý vào quỹ của Trung tâm được".
Trong kết luận thanh tra, Sở cũng đề cập đến khoản tiền 479.914.424 đồng không hạch toán mà để ngoài hệ thống sổ sách kế toán của Trung tâm do một số cán bộ lãnh đạo và nhân viên của Trung tâm giữ. Về việc này, ông Hải nhấn mạnh: Đây là khoản tiền lãi của ông Nam được hưởng từ hợp đồng kinh tế với Công đoàn Trung tâm, sau khi đã thực hiện đầy đủ hợp đồng nhận khoán và trả tiền thuê học viên lao động. Trung tâm và Giám đốc Trung tâm không quản lý.
Cơ quan chức năng nói gì?
Liên quan đến vấn đề Công đoàn Trung tâm có được tham gia vào các hoạt động kinh tế để nâng cao đời sống cho công đoàn viên, bà Nguyễn Thị Lâm, phó phòng tài chính hành chính sự nghiệp (Sở Tài chính tỉnh Hải Dương) cho biết: Việc Công đoàn tham gia làm kinh tế là do cách quản lý của đơn vị, với điều kiện chứng từ phải rõ ràng, quyết toán công khai là được. Nghị định 135 cũng cho phép Trung tâm tự sản xuất kinh doanh để tăng nguồn thu, tiến tới phải tự nuôi nhau".
Theo một quan chức Cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Bộ LĐ-TB&XH), hiện nay Nhà nước hỗ trợ cho đối tượng vào cai nghiện tại các Trung tâm thuộc Bộ LĐ-TB&XH quản lý mỗi người 240.000 đồng/tháng. Gia đình nào khó khăn, Nhà nước còn hỗ trợ thêm tiền học nghề, chữa bệnh. Có một thực tế, tại không ít Trung tâm, tổ chức Công đoàn cũng đứng ra thực hiện một số hoạt động sinh lời (nuôi lợn, làm căng tin, đan lát, sửa chữa cơ khí...) giống như Trung tâm ở Hải Dương. "Luật cho phép làm việc này. Hằng năm cơ quan tài chính địa phương vào xác nhận, kiểm tra chi tiêu tài chính theo đúng luật hiện hành là được", vị quan chức trên khẳng định.
Rõ ràng, trong thời điểm hiện nay, khi mà môi trường sống và điều kiện làm việc của cán bộ, CNV đang công tác tại Trung tâm còn khó khăn, việc tổ chức Công đoàn đứng ra tổ chức một số hoạt động kinh tế sinh lời để cải thiện đời sống cho công đoàn viên và học viên cai nghiện là một việc làm đáng khích lệ, cần được nhân rộng.
Việc Thanh tra Sở LĐ-TB&XH tỉnh Hải Dương đưa ra những kết luận nêu trên về Trung tâm trực thuộc mình cũng là việc bình thường, nhưng trong trường hợp này có khiến dư luận đặt câu hỏi: "Có hay không chuyện dùng việc công để trù dập cá nhân, gây mất đoàn kết nội bộ cơ sở?"
Nhóm PV
