Hiện vụ việc liên quan đến ông Trần Xuân Giá đang được cơ quan chức năng điều tra. Nhằm giúp bạn đọc hiểu rõ hơn khía cạnh pháp lý trong vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với luật sư Phạm Văn Phất - Trưởng văn phòng luật sư An Phát Phạm.
Ông Trần Xuân Giá, một trong 4 bị can trong vụ bê bối tại Ngân hàng ACB vừa bị khởi tố cho rằng, ông có "bảo bối" để bảo vệ mình và cũng căn cứ vào các quy định của pháp luật, ví dụ như luật Doanh nghiệp, nếu vậy có phải hiện nay vấn đề "vênh" nhau giữa các bộ luật vẫn tồn tại?
Chỉ xét riêng hành vi "kinh doanh không có đăng ký kinh doanh hoặc kinh doanh không đúng với nội dung đăng ký kinh doanh" đã thấy sự "vênh" nhau giữa Bộ Luật hình sự (BLHS) và các luật khác.
Cụ thể, trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, hành vi hoạt động không đúng quy định ghi trong giấy phép hoặc hành vi hoạt động ngân hàng không có giấy phép bị coi là các hành vi vi phạm hành chính, nếu bị phát hiện thì bị phạt tiền theo quy định (Điều 8 Nghị định 202/2004/NĐ-CP ngày 10/12/2004 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng).
Trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, Luật Doanh nghiệp cấm kinh doanh các ngành, nghề khi chưa đủ các điều kiện kinh doanh theo quy định của pháp luật. Việc doanh nghiệp kinh doanh không đúng với nội dung đăng ký kinh doanh sẽ bị xử lý hành chính về hành vi không đăng ký hoặc đăng ký không đúng thời hạn các thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh.
Luật Thương mại (tại Điều 7) quy định thương nhân có nghĩa vụ đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật. Trường hợp chưa đăng ký kinh doanh, thương nhân vẫn phải chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của mình theo quy định của luật này và quy định khác của pháp luật. Như vậy, quan điểm của Nhà nước về việc "đăng ký” và "xin phép" đối với hoạt động kinh doanh đã rõ.
Trong khi đó, BLHS lại quy định hành vi kinh doanh không có đăng ký kinh doanh hoặc kinh doanh không đúng với nội dung đăng ký kinh doanh trong một số trường hợp lại trở thành tội phạm hình sự Kinh doanh trái phép (Điều 159 BLHS).
Ông suy nghĩ như thế nào về vấn đề công dân được làm những việc mà luật pháp không cấm?
Theo tôi, để quản lý trật tự xã hội, điều chỉnh ứng xử của công dân không chỉ đơn thuần phân biệt những việc cấm và không cấm. Trong số những việc không cấm thì nhiều việc vẫn đòi hỏi các điều kiện hoặc quy trình nhất định để Nhà nước quản lý vì lợi ích cộng đồng và sự bình đẳng. Ví dụ, Nhà nước không cấm công dân kinh doanh nhưng kinh doanh thì phải đăng ký kinh doanh, nếu kinh doanh mà không đăng ký thì sẽ bị xử lý.
Trong số những việc pháp luật cấm cũng cần phải lưu ý là không phải cứ vi phạm những việc pháp luật cấm đều trở thành tội phạm. Ví dụ, luật cấm phương tiện giao thông đi vào đường ngược chiều, nhưng nếu vi phạm thì cũng chỉ bị coi là vi phạm hành chính.
Được biết, các lãnh đạo vừa bị khởi tố của ACB này đã ủy thác cho nhân viên của mình đem VND và USD gửi vào 29 ngân hàng khác nhau để hưởng lãi suất cao hơn trần lãi suất do Ngân hàng Nhà nước quy định. Trong khi chính ACB cũng là một ngân hàng, ông có thể giải thích về điều này?
Theo tôi, các cựu lãnh đạo ACB đã vận dụng tối đa cơ chế thị trường khi làm vậy. Và phải xem họ làm như vậy từ bao giờ. Còn việc tại sao một ngân hàng phải gửi tiền sang một ngân hàng khác thì tôi đồng ý với ý kiến của một số chuyên gia ngân hàng rằng do đang có sự mập mờ giữa vai trò của ngân hàng đầu tư và ngân hàng thương mại, mà đáng lẽ Luật Các tổ chức tín dụng không nên xóa bỏ "bức tường lửa" giữa hai loại hình ngân hàng này, khiến cho tại Việt Nam, các nhà băng “gần như là đa năng”.
Luật sư Phạm Văn Phất.
Thời gian gần đây, có không ít các quan chức Nhà nước, làm công tác quản lý Nhà nước, kinh tế bị khởi tố với tội danh Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Ông có bình luận gì về điều này?
Tình trạng suy thoái đạo đức của một bộ phận cán bộ, công chức, lãnh đạo các doanh nghiệp Nhà nước đang diễn ra thì việc lợi dụng chức vụ, quyền hạn, hay cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế... vì vụ lợi, hoặc động cơ cá nhân khác, cũng diễn ra. Khi phát hiện những hành vi vi phạm này, việc khởi tố là cần thiết để đảm bảo trật tự quản lý kinh tế, tài chính của Nhà nước.
Ông có suy nghĩ gì về việc một người có thể coi là "cha đẻ" của Luật Doanh nghiệp, lại là một cựu quan chức có nhiều năm kinh nghiệm về công tác quản lý kinh tế, nay lại bị khởi tố với tội danh liên quan đến quản lý Nhà nước về vấn đề kinh tế?
Cá nhân tôi cho rằng quy định "vênh" nhau giữa các luật và tình trạng nhiều quy định của pháp luật hiện hành chưa được sửa đổi kịp thời cho phù hợp với sự phát triển đa dạng của các quan hệ kinh tế trong cơ chế thị trường là nguyên nhân không nhỏ dẫn tới sự khác nhau trong nhận thức, trong cách hiểu và áp dụng pháp luật tại nước ta hiện nay.
Xin cảm ơn ông!
| Ông Trần Xuân Giá: “Tôi có bảo bối để bảo vệ mình” Trước khi bị khởi tố, ông Trần Xuân Giá nói với PV báo Tiền Phong ngày 21/9 rằng ông có bảo bối để bảo vệ mình. Ông nói: "Bảo bối của tôi hiện nay là cái mà pháp luật không có quy định, không cấm thì doanh nghiệp và người dân được làm. Tôi là cha đẻ của Luật Doanh nghiệp nên tôi có thể nói đấy là quy định tiến bộ nhất, là đứa con sung sướng nhất cả cuộc đời làm việc, tuy nó chưa hoàn chỉnh, còn phải hoàn thiện. Trước năm 1989 khi Luật Doanh nghiệp chưa ra đời, người dân làm bất kỳ việc gì miễn là nhà nước cho phép, còn sau đó, thì được phép làm bất kỳ việc gì mà pháp luật không cấm". (Theo Tiền Phong) |
Quang Trung (Thực hiện)
