Khu trục hạm USS Lassen
Tuyên bố trên được đưa ra sau khi quân đội Mỹ đưa tàu khu trục USS Lassen vào khu vực 12 hải lý gần các đảo nhân tạo mới được Trung Quốc cải tạo trái phép trên Biển Đông.
Đây được coi là một động thái hiện thực hóa những thách thức và cảnh báo lâu nay của Mỹ đối với hành vi làm thay đổi hiện trạng của Trung Quốc trong vùng biển chồng lấn trên Biển Đông.
Trước đó, Mỹ vẫn thường cảnh báo rằng, hành vi cải tạo các bãi đá ngầm thành đảo nhân tạo mà Trung Quốc tiến hành là hành vi không được chấp nhận, đe dọa hòa bình và an ninh hàng hải trong khu vực.
Các quan chức Hải quân đã cho biết việc Mỹ đưa tàu tuần tra đi vào khu vực 12 hải lý là cần thiết để khẳng định lập trường của Mỹ rằng các đảo nhân tạo do Trung Quốc bồi đắp phi pháp không thể được coi là lãnh thổ có chủ quyền với vùng lãnh hải xung quanh.
Luật pháp quốc tế cho phép tàu quân sự quyền "qua lại tự do" trong các vùng biển quốc tế mà không cần thông báo. Mặc dù vậy, Bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn mặc nhiên cho động thái của tàu hải quân Mỹ là “bất hợp pháp”.
Mỹ vẫn thường xuyên khẳng định rằng nước này không có tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông và cũng không nghiêng về bên nào, nhưng nhấn mạnh về tự do hàng hải và tự do giao thương. Ước tính có khoảng 30% thương mại toàn cầu lưu thông qua Biển Đông. Đây còn là nơi có ngư trường phong phú và giàu tiềm năng trữ lượng khoáng sản dưới đáy biển.
Trung Quốc cũng nói rằng họ tôn trọng các quyền hàng hải nhưng lại đưa ra yêu sách phi lý về đường 9 đoạn, theo đó, nước này tuyên bố đòi chủ quyền đối với hầu hết diện tích trên Biển Đông.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby cho biết, Mỹ sẽ không cần phải tham khảo ý kiến với quốc gia khác nếu nước này quyết định tiến hành hoạt động tự do hàng hải trong vùng
