Mỗi loại hoa lan đều có cách chăm sóc khác nhau. Để trồng và chăm sóc các loại lan khỏe mạnh, nở hoa to đẹp, bạn cần đảm bảo các điều kiện thuận lợi cho cây phát triển. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng mà nghệ nhân Bùi Hữu Thanh lưu ý đối với người mới chơi lan. Nếu không nắm vững kiến thức, việc trồng và chăm sóc lan khó thành công.
Nghệ nhân Bùi Hữu Thanh trao cây hoa lan hiếm tới tận tay khách hàng.
Lưu ý tưới nước cho cây
Bạn cần sử dụng chậu trồng cây có lỗ thoát nước. Điều thiết yếu khi trồng lan là chậu cây phải có các lỗ thoát nước. Nếu nước không thoát ra được, cây lan có thể chết vì bị thối rễ. Lót đĩa hoặc khay hứng nước dưới đáy chậu để nước thừa khỏi chảy tràn.
Bên cạnh đó, bạn cần chọn loại giá thể thoát nước nhanh chuyên dành để trồng hoa lan. Hiện nay, trên thị trường có bán nhiều loại giá làm từ vỏ cây hoặc từ rêu. Giá làm từ vỏ cây có độ thoát nước tổ và có khả năng chống úng nhưng phân hủy nhanh. Giá làm từ rêu giữ độ ẩm tốt hơn nhưng khi tưới cần lưu ý tưới lượng nước vừa đủ và bạn phải thay chậu thường xuyên.
Khi cây lan khô cần tưới nước ngay. Cách vài ngày một lần, bạn hãy chọc nhẹ hoặc hai ngón tay vào giá thể trồng cây, sau đó rút tay ra và xoa hai ngón tay vào nhau. Nếu không thấy độ ẩm giữa hai tay ngón tay, bạn nên tưới nhẹ cho lan bằng cách rót nước vào giá thể trồng lan để ngấm nước.
Nghệ nhân trồng lan Bùi Hữu Thanh chia sẻ với PV Đời sống & Pháp luật: “Tùy vào khí hậu, độ ẩm và giá thể trồng cây, có thể bạn cần tưới lan mỗi tuần vài lần cho đến vài tuần tưới một lần. Chậu trồng lan trong suốt có thể giúp bạn xác định liệu đã đến lúc tưới cây hay chưa. Nếu cảm thấy không còn nước ngưng tụ bên trong chậu thì là đã đến lúc tưới cây”.
“Lưu ý phun sương cho lan hàng ngày nếu độ ẩm dưới 40%. Cây lan sinh trưởng tốt nhất trong môi trường có độ ẩm 40-60%. Bạn có thể mua dụng cụ đo độ ẩm ở trung tâm làm vườn hoặc siêu thị để kiểm tra độ ẩm. Nếu độ ẩm thấp, hãy dùng bình xịt để phun sương nhẹ lên cây mỗi ngày một lần. Nếu độ ẩm cao hơn 60%, bạn cần dùng máy hút ẩm để ngăn ngừa vi khuẩn, nấm mốc sinh sôi”, anh Hữu Thanh cho biết.
Yếu tố nhiệt độ và bón phân
Ánh sáng là điều kiện quan trọng bậc nhất đối với sự sinh trưởng của lan. Cây lan cần ánh sáng mạnh nhưng gián tiếp để có thể phát triển tốt. Hãy đặt lan gần cửa số hướng nam hoặc hướng đông để đảm bảo cây lan nhận đủ ánh sáng mặt trời. Lưu ý cửa sổ hướng bắc có thể không cung cấp đủ ánh sáng cho cây nở hoa.
Nghệ nhân Bùi Hữu Thanh chia sẻ việc trồng và chăm sóc hoa lan đòi hỏi kỹ thuật cao.
Yếu tố nhiệt độ cũng quyết định cây lan có phát triển tốt hay không. Bạn cần duy trì nhiệt độ trong nhà khoảng 16-24 độ C. Cây lan sinh trưởng tốt trong nhiệt độ trung bình nhưng sẽ chết khi quá lạnh. Mặc dù nhiệt độ thích hợp sẽ khác nhau tùy vào loài lan nhưng bạn nên duy trì nhiệt độ là 16 độ C.
Tạo điều kiện cho không khí lưu thông nhẹ. Cây lan không sống trong đất, vì vậy bạn phải tạo điều kiện cho không khí lưu thông để giữ cho rễ cây khỏe mạnh. Trong những tháng có thời tiết tốt, bạn nên mở cửa sổ để gió nhẹ thổi vào hoặc bật quạt để không khí không bị tù đọng.
Nghệ nhân Bùi Hữu Thanh cho biết việc bón phân cho cây cần làm đúng quy tắc. Bón phân cho cây lan mỗi tháng một lần khi cây ra hoa. Dùng phân bón cân đối dạng lỏng, chẳng hạn như 10-10-10 hoặc 20-20-20. Pha một nửa nồng độ và bón cho cây mỗi tháng một lần trong thời gian cây nở hoa. Không tưới nước trong vòng vài ngày sau khi bón phân nếu không các chất dinh dưỡng có thể ngấm ra ngoài theo nước. Sau thời gian hoa nở, tán cây sẽ ngừng phát triển. Bạn có thể tưới và bón phân ít đi cho đến khi lá mới mọc lại.
Xử lý khi cây lan bị sâu bệnh
Hoa lan không nở hoa quá một lần trên cùng một cành, ngoại trừ lan hồ điệp. Nếu trồng lan hồ điệp, bạn cần cắt cành hoa ngay bên trên hai mắt dưới cùng của cành khi hoa tàn. Với các loại lan có củ bẹ, bạn hãy cắt cành ngay bên trên củ bẹ. Với những loại lan khác, bạn cần cắt cành càng sát xuống giá thể trong chậu càng tốt. Lưu ý luôn dùng dụng cụ đã khử trùng để cắt tỉa lan.
Nếu độ ẩm cao, cây lan dễ phát sinh sâu bệnh. Nếu xuất hiện dấu hiệu của rệp vảy và sâu ăn bột lá cây là lá dính và có mốc đen như bồ hóng. Bạn có thể dùng tay bắt tất cả sâu bọ nhìn thấy ở mặt trên và mặt dưới của lá cây và cuống hoa. Sau đó có thể lau lá cây lan bằng nước xà phòng pha loãng để diệt sâu bọ còn sót. Nếu tình trạng sâu bệnh vẫn tiếp diễn, bạn hãy tới cửa hàng nhà vườn để mua thuốc trừ sâu.
Nếu phát hiện lá cây lan bị đổi màu hoặc lốm đốm màu, hãy lọai bỏ các mô nhiễm bệnh càng sớm càng tốt. Dùng kéo cắt cây để cắt bỏ những chiếc lá, cành và hoa nhiễm bệnh. Nhớ khử trùng dụng cụ làm vườn trước và sau khi loại bỏ mô bệnh. Trong một số trường hợp, cách tốt nhất để bệnh không lây lan là loại bỏ hẳn cây bị nhiễm.
Hy vọng những chia sẻ của nghệ nhân hoa lan Bùi Hữu Thanh sẽ hữu ích đối với các bạn mới chơi. Mong rằng các bạn sẽ thành công và duy trì, phát triển được nhiều giống lan hiếm ở Việt Nam.
PV
