Đầu tháng 10, trên mạng xã hội Facebook ở Việt Nam truyền tay nhau một đề thi lạ đưa trường hợp của 2 “hot girl” Ngọc Trinh và Bà Tưng làm đề bài để học sinh phân tích. Đề thi sau đó được xác nhận là nằm trong hệ thống đề thi chọn học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 12 của thành phố Hải Phòng do Sở GD-ĐT Hải Phòng ra đề.
Ảnh chụp đề thi học sinh giỏi
Đề thi với thời gian 180 phút có một câu hỏi nghị luận 3 điểm với nội dung: "Câu 1: Người mẫu Ngọc Trinh từng trả lời phỏng vấn rằng: "Yêu không có tiền thì cạp đất mà ăn à?" Mới đây cô gái trẻ Lê Thị Huyền Anh (biệt danh "Bà Tưng") khi trả lời một trang mạng xã hội, cũng thẳng thắn: "Tôi mơ ước có nhiều đại gia, nhiều người giàu quan tâm đến mình, cho tôi thật nhiều tiền".
Từ những hiện tượng trên, anh/chị hãy viết một bài văn (tối đa 800 từ) về chủ đề: "Tiến bộ xã hội và ước mơ đại gia của cô gái trẻ."
Ngọc Trinh
"Bà Tưng" Lê Thị Huyền Anh
Đề thi lạ và “hot” này khiến cư dân mạng xôn xao và nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Phần đông cho rằng đề thi hay, bám sát thực tế cuộc sống, mở và thoáng, trong khi một số ý kiến cho rằng hai hình ảnh “hot girl” tai tiếng này không nên đưa vào một đề thi Văn.
Một bạn đọc trên một trang web đã nêu ý kiến của mình về đề thi của Sở GD-ĐT Hải Phòng như sau: “Đề thi giúp tăng tính sáng tạo của học sinh. Không đi theo đường mòn phân tích văn thơ cũ, đòi hỏi khả năng cập nhật thông tin và khả năng nhận xét của mỗi người. 100 bài sẽ có 100 bài khác nhau, không rập khuôn như hồi mình học nữa! Mình ủng hộ đề thi này!”.
Nhưng cũng có ý kiến cho rằng việc ra đề thi là lệch chuẩn, khiên cưỡng và không cân xứng khi đặt vấn đề “tiến bộ xã hội” bên cạnh “ước mơ đại gia” của các nhân vật đề cập trong đề thi.
Theo một trong những thành viên ra đề thi này thì: “Đề thi chọn học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 12 của thành phố Hải Phòng vẫn được xây dựng trên tinh thần chỉ đạo chung của Bộ GD-ĐT là bám sát thời sự, định hướng, giáo dục tình yêu quê hương đất nước con người cho học sinh”; “Là đề thi mở, đề thi khuyến khích những ý kiến quan điểm của từng học sinh. Nhưng đây là kỳ thi chọn học sinh giỏi, lựa ra những bạn ưu tú nhất nêu sẽ có những yêu cầu cao hơn bình thường”...
Một thành viên khác cũng thể hiện quan điểm của mình rằng, đề thi đã "hướng học sinh né tránh các vấn đề gai góc, các nhân vật “lệch chuẩn” trong khi các vấn đề, nhân vật đó vẫn đang hiện hữu trong xã hội sẽ chỉ làm cho học sinh xa rời thực tế cuộc sống, thiếu đi tư duy phản biện xã hội và sự chủ động, sẵn sàng trong cuộc sống sau này".
Ngày 15/10, sở GDĐT đã dừng công việc ra đề thi các vòng thi tiếp theo đối với nhóm cán bộ, giáo viên đã ra đề thi nói trên. Theo đó, việc ra đề thi bảo đảm yêu cầu chuyên môn như ra đề mở, gắn với thực tế xã hội nhưng cần xem xét đến tính xã hội và hiệu ứng với dư luận xã hội. Đặc biệt cần thận trọng trong việc lựa chọn nội dung đề thi có liên quan các vấn đề nhạy cảm của xã hội, rà soát các bình diện của đề thi trong mối quan hệ nhiều chiều với đời sống xã hội.
Tương tự, mới đây, cư dân mạng Trung Quốc tỏ ra sốc khi đề thi tốt nghiệp cấp 2 đã đưa một câu nói của nữ diễn viên Dương Mịch vào đề.
Cụ thể, trong một câu hỏi tự luận, nội dung của đề thi như sau: “Nữ diễn viên Dương Mịch từng nói, bạn chỉ thấy những ánh sáng từ cơ thể đom đóm. Nhưng hiếm ai biết được rằng, đằng sau ánh sáng đó là sự cố gắng vỗ cánh của chúng. Trước khi nổi tiếng, cô ấy cũng chỉ là một người bình thường nhưng nhờ sự nỗ lực không ngừng nghỉ đã trở thành diễn viên nổi tiếng khắp Đông Tây Nam Bắc. Từ Dương Mịch hãy viết một bài văn ít hơn 800 từ, thể tự do”.
Câu nói trên được trích từ phần tham gia ghi hình chương trình” Câu chuyện hậu trường” do đài Hồ Nam thực hiện về Dương Mịch.
Ngay sau khi đề thi được đăng tải trên các phương tiện truyền thông,tương tự như đề thi đưa Ngọc Trinh và “bà Tưng” vào đề thi cùa Sở GD-ĐT Hải Phòng, nó đã nhận được rất nhiều tranh luận trái chiều. Cư dân mạng cho rằng liệu giám khảo có phải là fan của Dương Mịch. Họ cho rằng việc ra đề thế này chỉ khiến cho các em học sinh mê mệt trong thế giới giải trí. Những lời bình luận trái chiều đã được đưa ra như: “Không nên nuôi dạy trẻ em để trở thành ngôi sao thần tượng. Thổi phồng giá trị lời nói của Dương Mịch quá đáng”, “Chủ đề này còn hơn cả sự sỉ nhục. Chúng ta không thiếu những tấm gương”.
Trong khi đó,cũng có không ít ý kiến đưa ra những thông tin tích cực từ đề thi: “Nghệ sĩ và giới trẻ thường rất gần gũi với nhau và đó là cách đơn giản để học sinh nắm bắt đề thi tốt hơn. Chúng ta hơn nữa còn cần đến sự đa dạng trong đề thi và đây là đề thi thú vị”.
Xem ra, bộ GD-ĐT của các nước cần có thêm thời gian để đánh giá, thẩm định các đề thi có nêu dẫn chứng quan điểm/câu nói của người nổi tiếng sao cho phù hợp với dư luận mà vẫn đảm bảo được tính giáo dục và sự chọn lọc năng lực học sinh.
Huyền Châm (Tổng hợp)
