Sau 3 tháng cầm quyền, TT Hàn Quốc vẫn loay hoay vì bài toán Triều Tiên

 Hóc búa bài toán Triều Tiên

Cho tới nay, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in vẫn chưa thực hiện được lời cam kết về một cuộc đối thoại với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Trong khi đó, chính quyền Tổng thống Donald Trump vẫn đang mơ hồ với chuyện yêu cầu Trung Quốc nhảy vào can thiệp.

Sự việc vẫn không khá lên sau khi Triều Tiên tiếp tục thử loại tên lửa liên lục địa (ICBM) mới được nâng cấp. Ông Moon phản ứng bằng cách kêu gọi những biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn, tăng cường phát triển hệ thống tên lửa của Hàn Quốc, và triển khai các bệ phóng của hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD).

Trong khi đó, ông Trump chỉ viết lên mạng xã hội Twitter rằng ông “thất vọng với Trung Quốc”, quốc gia mà ông cho rằng “có thể dễ dàng giải quyết vấn đề này”.

Trong số những bên liên quan tới căng thẳng ở bán đảo Triều Tiên, chỉ có duy nhất Bình Nhưỡng dường như là quốc gia duy nhất vẫn tiến đều tới mục tiêu mà họ đã đặt ra: Phát triển tên lửa đạn đạo có gắn đầu đạn hạt nhân.

Hồi cuối tháng Sáu, trong khi cộng đồng quốc tế đang theo dõi cuộc gặp đầu tiên giữa ông Moon Jae-in và người đồng cấp Donald Trump, thì Triều Tiên đã chứng kiến khoảnh khắc thử nghiệm thành công tên lửa ICBM đầu tiên được cho là có khả năng vươn tới bang Alaska, thậm chí cả Los Angeles hay Chicago (Mỹ).

Thế bế tắc trên tới nay vẫn tiếp tục, vậy tại sao những nỗ lực phá vỡ mâu thuẫn liên Triều của ông Moon cho tới nay vẫn chưa đạt được kết quả?

Những cố gắng không đạt kết quả

Ông Moon đã cố gắng tạo ra sự khác biệt trong chính sách về Triều Tiên so với chính quyền tiền nhiệm. Ông tập trung vào giải quyết vấn đề thông qua đối thoại và hợp tác với Bình Nhưỡng thay vì tìm kiếm các lệnh trừng phạt, thậm chí kế hoạch ban đầu của ông còn có cả việc cùng tổ chức Olympic mùa đông với Triều Tiên. Tuy nhiên, chính sách vận hành “song song” việc tìm kiếm giải pháp phi hạt nhân hóa tại Triều Tiên trong khi kêu gọi Bình Nhưỡng đối thoại đang cản trở lợi ích của cả hai.

Tổng thống Hàn Quốc từng tuyên bố, ông đã thuyết phục được ông Trump điều chỉnh sao cho hài hòa chính sách của Washington và Seoul. Nhưng trong thực tế, ông Moon đang đưa Hàn Quốc theo hướng tiếp cận của Mỹ theo kiểu “gây áp lực và cam kết tối đa”, sử dụng mọi biện pháp có thể để Triều Tiên ngừng chương trình vũ khí của họ. Tuyên bố chung giữa Seoul và Washington sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo đã nhấn mạnh vào sự cam kết của hai nước trong quan điểm cứng rắn hơn với Bình Nhưỡng, bao gồm cả khả năng áp đặt lệnh trừng phạt mới.

Nhưng Bình Nhưỡng từ chối đối thoại với Chính phủ Hàn Quốc hiện đang vừa ủng hộ các biện pháp trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, vừa tham gia các đợt tập trận quân sự chung Mỹ-Hàn.

Thêm vào đó, ông Moon dường như không thể tách vấn đề hạt nhân ra khỏi mối quan hệ hợp tác liên Triều. Trong một bài phát biểu hồi tháng Bảy ở Berlin, nhà lãnh đạo Hàn Quốc nói rằng, Bình Nhưỡng đã đưa ra quyết định “sai lầm và đáng thất vọng” khi thử tên lửa ICBM, nhưng vẫn lưu ý về sự cần thiết của việc đối thoại và hiệp ước hòa bình nhằm chính thức chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên. Cùng lúc đó, ông nói rằng chương trình hạt nhân chính là thách thức lớn nhất của hai bên.

Bằng cách đặt ngang hàng hai vấn đề: Giải quyết chương trình hạt nhân và mong muốn đối thoại với Triều Tiên, Tổng thống Hàn Quốc đã vô tình hạ thấp giá trị của mối quan hệ hợp tác liên Triều bằng những vấn đề bên lề khác. Theo nhận định của tờ Conversation, đó là một sai lầm lớn. Theo đó, ưu tiên của Hàn Quốc lúc này không phải là ép Bình Nhưỡng dừng các đợt thử nghiệm tên lửa, vũ khí mà là kêu gọi sự hợp tác đối thoại từ phía Triều Tiên.

Vai trò hỗ trợ

Ông Moon dường như bị thuyết phục bởi ý tưởng rằng Hàn Quốc nên dẫn dắt các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa trong tương lai. Nhưng ý tưởng đó không tính tới một thực tế rằng Hàn Quốc đơn giản không phải là nhân tố chính trong vấn đề này. Mối đe dọa hạt nhân của Triều Tiên đang hướng thẳng tới Mỹ, vì vậy vấn đề hạt nhân là vấn đề chính với Washington, và Bắc Kinh là trung gian hòa giải.

Như vậy, Seoul không cần thiết phải dẫn dắt các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa. Thậm chí, nếu Hàn Quốc làm việc đó còn có thể gây phản tác dụng, bởi mục tiêu của Seoul là khởi động mối quan hệ liên Triều. Khi ấy, vấn đề hạt nhân sẽ cản trở tiến trình đó.

Trước đây, chính quyền cựu Tổng thống Roh Moo-hyun đã thành công trong việc đạt được sự cân bằng giữa hợp tác liên Triều và vấn đề hạt nhân. Hai vấn đề đó đi theo những đường dẫn song song, giúp Seoul và Bình Nhưỡng có mối quan hệ khá dễ chịu, trong khi các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa được giải quyết trong Đàm phán Sáu bên mà Hàn Quốc chỉ đóng vai trò hỗ trợ.

Nếu vấn đề hạt nhân vẫn được Hàn Quốc đặt nặng hơn quan hệ hợp tác liên Triều, khi đó chỉ có Bình Nhưỡng được hưởng lợi. Đã tới lúc Seoul cần tránh xa “cái bẫy hạt nhân” mà chính quyền tiền nhiệm vấp phải. Thay vào đó, Chính phủ của ông Moon Jae-in nên cân nhắc các biện pháp có hỗ trợ từ các bên trung gian như Trung Quốc, yêu cầu Bình Nhưỡng “đóng băng” chương trình hạt nhân, đổi lại Mỹ-Hàn sẽ ngừng các đợt tập trận quy mô lớn.

Hiện tại ông Moon đang giải quyết vấn đề hạt nhân và mối quan hệ liên Triều như một mối liên kết không thể tách rời. Theo chính sách ấy, nhà lãnh đạo Hàn Quốc đang bỏ qua những cơ hội giúp Seoul đóng vai trò quan trọng trong khu vực, trong khi Bình Nhưỡng vẫn đạt được những tiến bộ trong mục tiêu hạt nhân của mình.

Xem thêm: Vì sao IS chiêu mộ nữ chiến binh từ châu Âu?

D.T