Mới đây, một sản phụ ở Hưng Yên nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Nguyên nhân ban đầu được cho là sản phụ đã vỡ tử cung tại nhà vì tự ý sinh con ở tuần thứ 39, đã có tiền sử mổ thai lần 1.
Lật lại câu chuyện, chúng ta phải quan tâm nhiều hơn phương pháp sinh thuận tự nhiên. Liệu sinh thuận tự nhiên có phải là con đường diệu hoá hay đó chỉ là đi ngược lại với sự văn minh để tìm đường quay về tiền sử?
Để cảnh báo những nguy hiểm, biến chứng của việc sinh nở thuận tự nhiên cũng như cảnh báo tới các bà mẹ trẻ, bác sĩ Nguyễn Bích Vân, khoa Sản - BV Từ Dũ – TP.HCM đã có những chia sẻ khách quan về vấn đề này.
PV: Trên thế giới từ năm 1974, khái niệm "sinh tự nhiên" đã xuất hiện tại Mỹ và Australia, tên gọi là Liên sinh (Lotus birth) với mục đích gắn kết tình mẹ con. Theo đó, liên sinh là một dạng thực hành sinh con mà cha mẹ giữ nguyên dây rốn của đứa bé dính liền kèm với bánh nhau cho đến khi dây rốn và bánh nhau tự hủy. Thưa bác sĩ, liệu phương pháp sinh thuận tự nhiên có tốt như những gì dư luận xôn xao hay không?
Bác sĩ Vân: Phương pháp sinh nở thuận tự nhiên, hay còn được gọi là Liên sinh (Lotus birth) với tiêu chí không cắt dây rốn của bé sau sinh mà để rụng tự nhiên. Theo đó, sau khi sinh tự nhiên, dây rốn gắn liền rốn và nhau thai của bé không bị kẹp hoặc cắt đi, em bé ngay lập tức được đặt lên ngực hoặc bụng của người mẹ. Nhau thai được để trong bát hoặc bọc bằng khăn ướt, được bảo quản bằng cách rửa, sấy khô, sử dụng chất bảo quản và đặt gần em bé. Sau vài ngày (thường 3-10 ngày), dây rốn sẽ rụng khỏi bụng em bé, phụ thuộc vào độ ẩm trong không khí.
Đó là một lý thuyết đi ngược lại số đông.
Một số bà mẹ đang hiểu sai khái niệm của sinh con thuận tự nhiên và cố tình thực hiện những điều sai để phải gánh chịu những hậu quả đáng tiếc. Sinh con thuận theo tự nhiên không có nghĩa là sản phụ tự mình xoay xở sinh nở ở nhà. Đặc biệt nghiêm trọng khi sản phụ tự sinh mà không có sự giám sát của y bác sĩ, không cắt dây rốn, không tiêm chủng. Đó là phản khoa học!
PV: Năm 2008, hiệp hội Sản khoa Anh đã đưa ra cảnh báo về trào lưu “liên sinh” và khẳng định rằng chưa có bất kì tài liệu khoa học nào chứng minh những lợi ích của liên sinh đến trẻ sơ sinh, trái lại nó khiến nguy cơ nhiễm trùng diễn ra cao hơn gấp nhiều lần so với các ca sinh thông thường. Bác sĩ có thể cảnh báo những nguy hiểm và biến chứng của việc sinh thuận tự nhiên được không?
Bác sĩ Vân: Ngay từ khi mang thai, người mẹ phải đến cơ sở y tế để được theo dõi, kiểm soát và lựa chọn hình thức sinh phù hợp, đảm bảo an toàn cho cả mẹ lẫn con.
Thứ nhất, hướng sinh con thuận tự nhiên nghĩa là hướng cho sản phụ sinh con qua đường âm đạo. Quá trình chuyển dạ đi kèm nhiều hiện tượng nguy hiểm như băng huyết, chuyển dạ khó, ngôi thai ngược, vỡ ối, rau tiền đạo, nhiễm trùng uốn ván, nhiễm trùng thai nghén, suy thai, tắc mạch ối. Với những trường hợp tai biến sản khoa, nếu không có sự can thiệp của các thủ thuật y khoa thì sản phụ và nhũ nhi sẽ nguy hiểm thậm chí tử vong.
Thứ hai, trong quá trình sinh tự nhiên, nguy cơ rách và nhiễm trùng tầng sinh môn rất cao. Sản phụ nếu không được sự hướng dẫn của bác sĩ sẽ bị rách cửa mình và hậu môn khiến khả năng khâu phục hồi khó khăn và có thể để lại di chứng són phân hay rò âm đạo trực tràng sau này.
Thứ ba, thật sự hết sức nguy hiểm khi để nguyên bánh nhau và dây rốn không cắt bên cạnh trẻ sơ sinh. Theo khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới, bộ Y tế, vụ Sinh sản đã phê chuẩn việc thực hiện tiếp xúc da cận da của trẻ sơ sinh với mẹ sau sinh. Trẻ sẽ tự tìm vú của mẹ, làm quen với nhiệt độ cơ thể mẹ cũng như các chủng vi trùng có lợi trên da người mẹ. Kế tiếp chúng tôi tiến hành cắt rốn chậm từ 1 đến 3 phút sau khi xổ thai nhằm tăng cường sắt cho trẻ.
Việc để nguyên dây rốn và chờ cho nó tự rụng là hoàn toàn phi khoa học. Để em bé kết nối với một mô chết đang phân huỷ sẽ khiến vi khuẩn hoàn toàn có thể theo dây rốn xâm nhập gây nhiễm trùng sơ sinh, nhiễm trùng hậu sản dẫn đến tử vong.
Sinh tự nhiên phải là việc để cho sản phụ đủ ngày, đủ tháng mới sinh, cho bé tiếp xúc da cận da với mẹ, cắt dây rốn chậm. Chỉ khi những trường hợp nguy hiểm bác sĩ mới có chỉ định phẫu thuật để đảm bảo an toàn “mẹ tròn con vuông” chứ không phải theo lý thuyết sinh tự nhiên như câu chuyện ở trên.
PV: Việc hiểu sai khái niệm và cố chấp theo quan niệm chưa được kiểm chứng chắc chắn sẽ dẫn đến những sai lầm không thể sửa chữa. Đứng trên góc độ của một người có kinh nghiệm lâu năm trong khoa sản, bác sĩ có những cảnh báo gì với những bà mẹ trẻ?
Bác sĩ Vân: Các bà mẹ không nên áp dụng sinh con tại nhà mà không có y bác sĩ hỗ trợ, không cắt dây rốn, không tiêm ngừa vaccine.
Trên thế giới có trường hợp sinh con tại nhà (rất ít khi xảy ra), ca sinh đó thực hiện dưới sự giám sát của hệ thống cơ quan y tế. Nếu xảy ra chuyển dạ, đội ngũ y tế cơ động sẽ tham gia vào quá trình giúp bà mẹ sinh con, trong trường hợp cần can thiệp y khoa, đội ngũ đó sẽ chuyển sản phụ đến bệnh viện gần nhất.
Cuối cùng, chúng tôi khuyến cáo tất cả các bà mẹ khi mang thai cần đến cơ sở y tế đăng ký quản lý thai kỳ, khám thai định kỳ ít nhất 4 lần trong suốt chu kỳ thai sản. Khi chuyển dạ, các bà mẹ cần đến các cơ sở y tế để được các bác sĩ có chuyên môn tư vấn và xử lý đảm bảo an toàn cho cả mẹ và con.
PV: Cho đến hiện nay, chưa có bất kì công trình y khoa nào thừa nhận phương pháp sinh nở thuận tự nhiên. Hơn nữa những tai nạn sản khoa của các bà mẹ thiếu hiểu biết là hồi chuông cảnh tỉnh cho những quan niệm sai lầm được thực hiện liều lĩnh gây ảnh hưởng đến bản thân và đứa con của mình. Cảm ơn bác sĩ với những chia sẻ sâu sắc này!
