Trận sóng thần tại Indonesia xảy ra vào tối ngày 22/12 vừa qua đã khiến người dân ở khu vực đảo Java và Sumatra rơi vào cảnh bế tắc.
Sóng thần là một loạt các đợt sóng tạo nên khi một thể tích lớn của nước đại dương bị chuyển dịch chớp nhoáng trên một quy mô lớn.
Động đất cùng những dịch chuyển địa chất lớn bên trên hoặc bên dưới mặt nước, núi lửa phun và va chạm thiên thạch đều có khả năng gây ra sóng thần.
Làm cách nào để nhận biết sóng thần?
Dù không thể dự đoán được sóng thần một cách chính xác, nhưng theo các nhà khoa học chúng ta vẫn có thể nhận biết một đợt sóng thần sắp xảy ra khi chúng ta ở gần biển.
Thứ nhất, với các khu vực nằm trong vành đai núi lửa hoặc nơi giãn cách lục địa, mọi người cần chú ý theo dõi tin tức về động đất, không chỉ ở khu vực mình đang ở mà cả những khu vực khác. Sóng thần có thể tạo nên bởi những trận động đất cách xa hàng ngàn dặm.
Thứ hai, nên chú ý âm thanh lạ, vì những người sống sót sau các trận động đất nói rằng họ nghe thấy âm thanh như tiếng tàu chở hàng.
Thứ ba, khi thấy nước rút nhanh và bất ngờ trong thời gian không phải thủy triều xuống, cần chạy nhanh lên bờ, tìm những nơi có địa hình cao để trú ẩn.
Thứ tư, đợt sóng đầu tiên của trận sóng thần không phải đợt sóng nguy hiểm nhất. Vì vậy, nên tránh xa biển cho đến khi chính quyền thông báo tình hình ổn định.
Thứ năm, nếu linh cảm thấy sóng thần sắp xảy ra thì chúng ta nên tránh xa vùng biển, đừng đợi đến khi có thông báo chính thức của cơ quan chức năng, vì sóng thần thực sự xuất hiện chỉ khoảng 5 phút sau dấu hiệu đầu tiên.
Ứng phó với sóng thần - bài học cần nằm lòng
Trước khi sóng thần xảy ra:
Các bạn cần phải biết những khu đất cao hoặc khu vực an toàn, các tuyến đường di tản gần nơi chúng ta đang sống để chạy đến những khu vực này trong trường hợp có sóng thần.
Cần nhanh chóng tắt gas, điện, nước một cách nhanh nhất khi có cảnh báo sóng thần.
Tuyên truyền rộng rãi trong cộng đồng để biết cách chủ động chuẩn bị và ứng phó với thảm họa sóng thần. Sau đó, các địa phương hoặc cộng đồng dân cư cần tổ chức tập huấn trong cộng đồng các bài tập ứng phó khẩn cấp.
Nếu có thể nên bố trí giường ngủ của người già, người tàn tật ở một nơi gần lối thoát trong nhà để họ có thể được sơ tán nhanh chóng.
Các địa phương cần trồng thêm hoặc duy trì rừng ngập mặn, cây thích hợp dọc theo các khu vực ven biển, hoặc xây dựng các rào cản như đê chắn sóng.
Nếu ở khu vực gần biển cần xây dựng các tòa nhà dọc theo bờ biển chống sóng thần. Xây nhà với cạnh dài nằm dọc theo đường đi của sóng thần để có tác dụng chịu lực va chạm của sóng.
Khi sóng thần xảy ra:
Khi sóng thần ập đến, điều đầu tiên mọi người cần tỉnh táo, không hoảng loạn. Hãy chạy đến một khu vực cao và an toàn ngay lập tức (vùng đất cao trên 15m, cách bờ biển ít nhất 1 km ).
Nếu bạn không thể chạy trốn đến một nơi an toàn hãy leo lên một cây to khỏe gần đó hoặc chạy lên đỉnh của một tòa nhà.
Ở khu vực an toàn trong vài giờ bởi vì con sóng thần cao hơn có thể đến. Không ở trong xe vì nó có thể bị những con sóng cuốn đi.
Nếu bạn đang ở trên thuyền đi ra biển thì đừng trở vào bờ biển, hãy ở ngoài vùng biển cho đến khi những con sóng đã chấm dứt.
Nếu bạn đang trên một chiếc thuyền tại bến cảng và không có thời gian để chạy ra biển thì để lại thuyền và chạy đến một nơi an toàn.
Nếu bạn đang bị chặn bởi sóng thần, hãy bơi nhanh như bạn có thể. Tìm một cái gì đó nổi, leo lên nó và bạn có thể bám vào nó thật chắc.
Sau khi sóng thần xảy ra:
Sau khi cơn sóng thần trở về biển, chúng ta nhanh chóng trợ giúp người dân bị thương hoặc bị mắc kẹt trong tòa nhà.
Nếu bạn không bị thương, việc đầu tiên hãy đến trung tâm di tản gần nhất để giúp đỡ trẻ em, phụ nữ mang thai, người già và người tàn tật.
Một khi đã an toàn, hãy về nhà và kiểm tra tình trạng thiệt hại đã ảnh hưởng đến ngôi nhà của bạn.
Kiểm tra nguồn hàng thực phẩm và nước uống. Thực phẩm và nước bị ảnh hưởng bởi nước lũ không nên dùng nữa vì nó có thể bị ô nhiễm và sẽ là một nguy cơ cho sức khỏe của bạn.
Tham gia làm sạch môi trường và khôi phục lại cuộc sống của người dân nếu có thể. Hãy tham gia dọn dẹp các tuyến đường và các mảnh vỡ, xây dựng lại nhà ở và các công trình công cộng.
Minh Anh (tổng hợp)
