Chỉ huy sứ mệnh hải quân của Liên minh châu Âu (EU) tại Biển Đỏ muốn tăng đáng kể quy mô của lực lượng này để phản ứng tốt hơn trước các cuộc tấn công của phiến quân Houthi có trụ sở tại Yemen, vì hiện chỉ có 4 chiến hạm đang tuần tra một khu vực có diện tích gấp đôi diện tích của khối 27 quốc gia.
Phái bộ EU – được mệnh danh là Aspides, một từ trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “lá chắn” – đã hộ tống 68 tàu và đẩy lùi 11 cuộc tấn công kể từ khi được thành lập gần 2 tháng trước. Aspides chỉ bảo vệ các tàu dân sự và không tham gia bất kỳ cuộc tấn công quân sự nào. Phần phía Nam của Biển Đỏ được coi là khu vực có nguy cơ cao.
“Tàu của chúng tôi có thể mất khoảng 10 ngày để di chuyển tới khu vực đích, và mất gần 2 ngày để vượt qua khu vực có nguy cơ cao”, Chuẩn đô đốc Hải quân Hy Lạp Vasilios Gryparis, người chỉ huy sứ mệnh Aspides, nói với các phóng viên ở Brussels hôm 8/4.
Ông cho biết, khu vực có nguy cơ cao “đã chứng kiến nhiều cuộc tấn công trong những tháng qua”, từ hăm dọa và đe dọa đến “các cuộc tấn công phức tạp” bằng cách sử dụng “các thiết bị trên bờ, trên không và trên biển, máy bay không người lái và tên lửa đạn đạo”. Không có ai bị thương.
19 trong số 27 quốc gia EU tham gia sứ mệnh này nhưng chỉ có 4 tàu khu trục đang tuần tra.
Phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn, kiểm soát phần lớn phía Bắc và phía Tây của Yemen, đã phát động một chiến dịch tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa vào các tàu hàng ở Biển Đỏ từ tháng 11 năm ngoái. Họ cũng đã bắn tên lửa về phía Israel, mặc dù những tên lửa này phần lớn không trúng mục tiêu hoặc bị đánh chặn.
Các thành viên của Lực lượng bảo vệ bờ biển Yemen có liên kết với nhóm Houthi tuần tra vùng biển gần thành phố cảng Hodeida ở Biển Đỏ, ngày 4/1/2024. Ảnh: Getty Images
Các cuộc tấn công đã ảnh hưởng tới hoạt động thương mại hàng hải tới Ai Cập và châu Âu, khiến chỉ có khoảng một nửa số lượng tàu thông thường di chuyển qua khu vực này. Nó đã tăng thêm tối đa 2 tuần thời gian di chuyển đối với các tàu muốn tránh kênh đào Suez, tăng chi phí vận chuyển và phí bảo hiểm.
Phiến quân Houthi mô tả chiến dịch của họ là nỗ lực gây áp lực buộc Israel chấm dứt giao tranh với phong trào Hồi giáo Hamas của Palestine ở Dải Gaza. Chiến dịch của họ vẫn tiếp tục bất chấp các cuộc không kích trả đũa do Mỹ dẫn đầu kéo dài hơn 2 tháng qua.
Người phát ngôn quân đội Houthi Yahya Saree hôm 7/4 cho biết, nhóm này đã phóng tên lửa và máy bay không người lái vào các tàu của Anh, Mỹ và Israel trong 72 giờ qua mà không cung cấp thêm thông tin chi tiết về các cuộc tấn công.
Là một phần của các hoạt động trả đũa, Bộ Tư lệnh Trung tâm (CENTCOM) của Mỹ cho biết, các lực lượng của họ đã phá hủy một hệ thống tên lửa đất đối không di động tại khu vực do Houthi kiểm soát ở Yemen hôm 6/4, bắn hạ một máy bay không người lái trên Biển Đỏ.
Ngoài ra, một tàu của liên minh do Mỹ dẫn dắt trong khu vực cũng đã phát hiện, tấn công và phá hủy một tên lửa chống hạm đang nhắm tới. Không có thương tích hoặc thiệt hại được báo cáo.
Tên lửa Tomahawk được phóng từ tàu khu trục của Hải quân Mỹ nhằm vào mục tiêu quân sự của Houthi ở Yemen, ngày 3/2/2024. Ảnh: GCaptain
Về phần mình, phái bộ của EU đang “rất cảnh giác” trước bất kỳ sự tăng đột biến tấn công nào sau cuộc không kích vào tuần trước, được cho là do Israel thực hiện, phá hủy lãnh sự quán Iran ở Syria, khiến 12 người thiệt mạng, trong đó có 2 tướng lĩnh ưu tú của Iran, ông Gryparis nói. Các quan chức hàng đầu của Iran đã tuyên bố sẽ trả đũa.
“Chúng tôi kêu gọi Iran thể hiện sự kiềm chế và sử dụng ảnh hưởng của mình để tránh leo thang, đặc biệt là trong mối quan hệ với Houthi”, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell cho biết. Vị quan chức EU cũng nói thêm: “Tôi không nghĩ Iran có toàn quyền kiểm soát việc ra quyết định của Houthi. Họ đã trở nên khá tự chủ”.
Minh Đức (Theo AP, Reuters)
