Điển hình là trường hợp bệnh nhi N.H.H.Đ. (15 tháng, trú tại huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An) vào viện vì tiểu máu kèm đau buốt, được chẩn đoán viêm bàng quang, nhiễm khuẩn tiết niệu dưới.
Trường hợp khác là bé N.N.D (4 tháng tuổi, trú tại huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An) phải nhập viện vì sốt cao liên tục, nước tiểu đục. Xét nghiệm cho thấy bé có chỉ số viêm rất cao, siêu âm phát hiện dị dạng hệ thống thận tiết niệu.
Cả 2 trường hợp bệnh nhi đều được điều trị kháng sinh, sau 1 tuần, bệnh nhi hết sốt, xét nghiệm máu các chỉ số viêm về bình thường và tiểu tiện dần ổn định.
TS.BS Nguyễn Thu Hương, Trưởng khoa Thận – Tiết niệu, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết nhiễm trùng đường tiết niệu là bệnh lý nhiễm trùng thường gặp ở trẻ em, đứng thứ 3 sau các bệnh nhiễm trùng hô hấp và tiêu hóa.
Bệnh có xu hướng gia tăng trong mùa hè. Trẻ mắc bệnh ở mọi lứa tuổi, không loại trừ trẻ sơ sinh cũng có thể mắc phải.
Biểu hiện thường gặp khi trẻ bị nhiễm trùng tiết niệu như tiểu khó, tiểu buốt, tiểu nhiều về đêm, nước tiểu có màu trắng đục, nhiều cặn lắng đọng... Đôi khi trẻ kêu đau vùng hạ vị, vùng thắt lưng, hố thận, đau âm ỷ kèm theo sốt. Tùy tính chất, chủng vi khuẩn mắc phải mà trẻ sốt nhẹ hay sốt cao.
Nguyên nhân chính gây nhiễm khuẩn tiết niệu ở trẻ là do vi khuẩn, đứng đầu là các vi khuẩn đường ruột như E.coli, Enterococcus… Bị nhiễm khuẩn tiết niệu, trẻ thường sốt cao liên tục trên 39 độ C, khó hạ được sốt ngay. Trẻ chỉ hạ sốt khi đã điều trị kháng sinh đúng chủng loại có khả năng tiêu diệt được vi khuẩn sau 3 - 5 ngày.
Nhiễm khuẩn tiết niệu có nhiều dạng biến chứng, có thể xuất hiện những biễn chứng toàn thân nguy hiểm như nhiễm trùng máu, nhiễm trùng gây hoại tử ống thận bể thận.
Bệnh nếu để lâu cũng có thể gây ra thận ứ mủ, viêm quanh thận, viêm kẽ thận, trào ngược bàng quang niệu quản âm thầm gây ra suy thận. Nhiễm khuẩn tiết niệu để lại sẹo thận, nếu không phát hiện điều trị dứt điểm, bệnh sẽ nặng hơn.
Để phòng tránh bệnh nhiễm khuẩn tiết niệu cho trẻ, các bậc phụ huynh hãy luôn quan tâm đến việc vệ sinh và những sinh hoạt thường ngày của trẻ. Với trẻ nhỏ cần lau khô và thay tã cho trẻ ngay sau khi đi vệ sinh, cần xem có cặn trắng ở bỉm không mỗi khi thay bỉm.
Với trẻ gái: Cha mẹ nên vệ sinh từ trước ra sau (vệ sinh từ lỗ tiểu ra sau hậu môn) để tránh vi khuẩn vào lỗ tiểu gây nhiễm trùng ngược dòng.
Với trẻ trai: Quan sát trẻ đi tiểu nếu thấy phồng bao quy đầu hoặc tia tiểu nhỏ cần cho trẻ khám ngay vì có thể do dài hoặc hẹp bao quy đầu.
Hướng dẫn và tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh đúng cách hay cho trẻ uống đủ nước hàng ngày, ăn uống đảm bảo vệ sinh với các loại rau củ quả để tăng lượng nước làm cho hệ bài tiết nước tiểu của trẻ được tốt hơn là lời khuyên hữu ích.
Khi phát hiện trẻ có các bất thường về hệ tiết niệu cần đến khám để phẫu thuật sớm trả lại chức năng sinh lý, chống nhiễm khuẩn tiết niệu do ứ trệ dòng chảy của nước tiểu.
Minh Hoa (t/h)
