Một nhà máy sản xuất ô tô của Toyota (Nhật Bản) tại Thái Lan
Ngày 2/4, tại cuộc họp báo công bố thành tựu năm 2014 và kế hoạch năm 2015 ở Hà Nội, ông Yoshihisa Maruta, Tổng giám đốc Toyota Việt Nam thừa nhận cho tới nay, Toyota Việt Nam vẫn chưa có câu trả lời cuối cùng về việc có nên tiếp tục sản xuất tại VN, dù năm 2015 sẽ là thời điểm công ty buộc phải quyết định bởi thông thường để sản xuất một mẫu xe sẽ cần thời gian chuẩn bị là 3 năm. Trong khi theo lộ trình giảm thuế nhập khẩu ô tô từ các nước ASEAN đến năm 2018, mức thuế này sẽ giảm xuống bằng 0%.
Tuyên bố của tổng giám đốc liên doanh Toyota Việt Nam về việc cân nhắc ngưng lắp ráp ô tô tại Việt Nam để chuyển sang nhập khẩu cho thấy nguy cơ sụp đổ ngành công nghiệp ô tô dần trở thành hiện thực.
Vì sao công nghiệp ô tô Việt Nam thua Thái Lan? Để trả lời được câu hỏi này phải nhìn nhận, so sánh và đánh giá nhiều tiêu chí, đặc biệt là nền công nghiệp sản xuất ô tô của hai nước và nhu cầu từ người tiêu dùng.
Công nghiệp phụ trợ chưa phát triển
Dù đã có hơn 10 năm tuổi nhưng ngành công nghiệp ô tô Việt Nam vẫn chưa thật sự thành hình. Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Đăng Tuất, nếu ví ngành công nghiệp ô tô như một quả núi thì các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp là phần ngọn, còn phần quan trọng nhất là chân núi chính là công nghiệp phụ trợ.
Sau hơn 10 năm hoạt động, doanh nghiệp có tỷ lệ nội địa hóa cao nhất của ngành ô tô Việt Nam cũng chỉ đạt 10% (Honda Việt Nam), kế tiếp là Toyota Việt Nam (7%). Các công ty ô tô còn lại chỉ đạt 2 - 4%.
Cụ thế, theo ông Yoshihisa Maruta, tỷ lệ sản xuất nội địa của các doanh nghiệp ô tô trong nước rất thấp và các linh kiện được sản xuất tại Việt Nam chủ yếu là các loại phụ tùng đơn giản giá trị thấp như săm, lốp, dây điện.
Đơn cử như Toyo
