Giao thông đường thủy: 'Bằng giả lái tàu... thật'

Không biết chữ vẫn có bằng

Vừa qua, Công an TP. Cần Thơ đã phát hiện và xử lý thành công hơn 80 trường hợp lái tàu sử dụng bằng thuyền trưởng, máy trưởng giả đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về sự thật tay nghề của các lái tàu Việt Nam hiện nay. Và, đây cũng là số lượng bằng, chứng chỉ hành nghề lái tàu giả lớn nhất được phát hiện trong cùng một thời điểm. Việt Nam là một quốc gia có phần trăm diện tích đường thủy khá lớn, các hệ thống sông ngòi, biển, vịnh nằm rải rác trên mọi miền của lãnh thổ. Tuy nhiên, trên thực tế, còn rất nhiều khó khăn trong việc đảm bảo an toàn hệ thống đường thủy một cách hợp lý và chặt chẽ nhất.

Thời gian qua, nguyên nhân làm tăng số vụ tai nạn giao thông đường thuỷ là người điều khiển phương tiện không có chứng chỉ chuyên môn, không thông thạo luồng lạch và chậm xử lý khi xảy ra sự cố. Nhiều tàu thuyền trong tình trạng cũ nát, không có chứng nhận đăng kiểm. Rất nhiều trường hợp lái tàu "rởm", chưa qua đào tạo sát hạch hay chứng chỉ chuyên môn về lái phương tiện đường thủy nhưng vẫn ngang nhiên hoạt động.

Thành viên của đội xử lý chứng chỉ, bằng lái tàu, thuyền giả (Công an TP. Cần Thơ), ông Trần Thành Hoàng, cho biết: Các lái tàu thuyền, đã ung dung sử dụng chiếc bùa hộ mạng đó để qua lại các vùng sông nước, bất chấp tính mạng và tài sản của người dân, thách thức cả người thi hành công vụ. Không ít trường hợp, để qua mắt lực lượng chức năng, họ đã sử dụng bằng giả để ngụy trang. Bị bắt giữ, họ đều thừa nhận mua bằng, chứng chỉ giả, trôi nổi trên thị trường với giá 10-20 triệu đồng. Qua kiểm tra thực tế, chúng tôi phát hiện, có đến 1/3 số lái tàu, thuyền không biết đọc, biết viết, làm sao họ sở hữu được bằng, chứng chỉ? 

Rất nhiều lái tàu sử dụng bằng giả dễ gây nên những vụ tai nạn đáng tiếc.

Căn bệnh nan y

Đại diện Cảnh sát giao thông đường thủy (bộ Công an) cho biết, hàng năm, qua rà soát, phát hiện được gần 300 trường hợp người điều khiển phương tiện không có bằng, chứng chỉ, chưa đủ tuổi điều khiển phương tiện giao thông đường thủy theo đúng quy định của pháp luật. Đáng buồn rằng, thuyền trưởng sử dụng bằng giả, hoặc bằng cấp, chứng chỉ không đúng chuyên môn để điều khiển phương tiện đang có chiều hướng gia tăng. Nguy hiểm hơn, họ sử dụng bằng giả vì chưa đủ tuổi tham gia điều khiển phương tiện giao thông. Họ biết lái tàu qua kinh nghiệm, qua những lần đi với cha, anh và từ đó mặc nhiên mình là một người lái tàu chính hiệu.

Đại tá Nguyễn Anh Thắng - phó cục trưởng cục Cảnh sát giao thông đường thủy cho biết: "Hiện nay công tác quản lý Nhà nước về số phương tiện và người điều khiển phương tiện giao thông đường thuỷ có tỷ lệ rất thấp. Trong đó, các phương tiện bắt buộc phải đăng ký mới gần 30%, phương tiện bắt buộc đăng kiểm trên 40%, còn người bắt buộc có chứng chỉ chuyên môn mới trên dưới 30%. Phát hiện phương tiện và người điều khiển nào không đăng ký các giấy phép hoạt động thì cưỡng chế xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật. Khi phát hiện ra các hành vi sử dụng bằng giả để lái tàu thì có thể bị xử phạt từ 2 - 4 triệu đồng. Hình phạt này chưa đủ sức mạnh để răn đe".

Gia Lê