Theo VOA ngày 21/6, dư luận Mỹ hiện đang lo ngại rằng Washington có thể đơn phương thiết lập Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở Biển Đông nếu Tòa Trọng tài Thường trực ở The Hague đưa ra phán quyết có lợi cho Philippines trong khi Washington đang tăng cường hiện diện quân sự trong khu vực.
Tòa Trọng tài dự kiến sẽ ra phán quyết vào ngày 7/7 về vụ kiện “đường 9 đoạn” hay còn gọi là “đường lưỡi bò”, "đường chữ U" của Trung Quốc ở biển Đông do Philippines khởi xướng.
Ảnh minh họa.
Bà Amy Searight, Cố vấn cấp cao kiêm Giám đốc Chương trình Đông Nam Á của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) cho rằng bất luận phán quyết như thế nào, biển Đông sẽ “dậy sóng”.
"Trong ngắn hạn, dù tòa án phán quyết như thế nào thì căng thẳng ở Biển Đông cũng sẽ gia tăng. Trung Quốc đã tuyên bố không chấp nhận và tuân thủ phán quyết này. Trung Quốc đã khơi mào cuộc chiến ngoại giao, thu hút sự ủng hộ của các nước như Afghanistan, Gambia, Niger…”, chuyên gia này nhận định.
Bà Searight nhận định phản ứng của Mỹ sau phán quyết nhiều khả năng chỉ là lên tiếng nhấn mạnh về tính cưỡng hàng về mặt pháp lý của phán quyết, đồng thời phối hợp với các bên cùng quan điểm như Nhật Bản, Liên hiệp châu Âu hay Ấn Độ để củng cố tuyên bố đó.
Theo bà, ASEAN vẫn đóng vai trò mấu chốt trong vấn đề này và đây sẽ tiếp tục là "phép thử đối với sức mạnh và sự đoàn kết" của khối.
Các học giả tham gia hội thảo tại CSIS cũng tham gia một cuộc thăm dò ý kiếnvề 5 khả năng Trung Quốc có thể thực hiện ở biển Đông trong vòng một năm tới, như cải tạo bãi cạn Scarborough mà Bắc Kinh chiếm từ Philippines; triển khai chiến đấu cơ tới Trường Sa, hoặc lập AIDZ trên biển Đông.
Kết quả cho thấy, 53% số người tham dự nghiêng về khả năng Trung Quốc sẽ lập vùng ADIZ ở biển Đông.
