Lên Tây Bắc vào những ngày cuối tháng 8 hoặc đầu tháng 9, bạn sẽ được đắm mình trong những vạt nắng chiều êm dịu chiếu xuống những bản làng, cánh đồng. Cảm nhận cái se lạnh của thời điểm giao mùa, sự hiếu khách của người dân nơi đây và nếu may mắn bạn sẽ được thưởng thức đặc sản nhộng ong Tây Bắc món ăn đặc biệt mà không phải lúc nào bạn cũng có thể thưởng thức.
Bản làng nơi núi rừng Tây Bắc.
Không giống như nhộng dâu tằm bày bán thông dụng hiện nay được dễ dàng lấy ra từ trong kén, để lấy được nhộng ong tự nhiên người dân Tây Bắc phải sử dụng những phương pháp rất thủ công và nguy hiểm. Ví dụ như: dùng cây dài để trọc rụng tổ ong, can đảm mặc trang phục dày, áo mưa che kín người tự tay gỡ lấy tổ ong…trong đó, đốt tổ ong là cách làm được sử dụng phổ biến nhất.
Việc sử dụng lửa để đốt tổ ong giúp thu về tổ ong còn nguyên. Nhằm đảm bảo an toàn, người ta dùng lá cây hoặc nhiều thanh đóm được bó lại, buộc chặt vào đầu cành cây, chiếc gậy dài sau đó châm lửa và đưa lửa lại gần tổ ong. Theo phản xạ bầy ong sẽ bay hết khi gặp phải hơi nóng và khói. Khi đó, người dân nhanh chóng lại gần lấy tổ ong còn nguyên vẹn, trước khi bầy ong quay trở về tổ. Ngay cả khi lấy nhộng ong từ trong tổ cũng phải hết sức cẩn thận và cảnh giác, vì nhiều trường hợp con ong đã đủ tuổi trưởng thành từ trong tổ sẽ bay ra và đốt người nếu sơ xuất.
Sau khi lấy hết những con nhộng từ trong tổ, cần sơ chế ngay các món ăn để đảm bảo tươi ngon, vì nếu để ở môi trường bên ngoài, những chú nhộng ong sẽ hỏng rất nhanh.
Lấy nhộng ong từ trong tổ.
Nếu như những chú nhộng dâu tằm có màu vàng, nhộng to và căng tròn đều nhau thì nhộng ong rừng có màu trắng nõn, trắng sữa, hoặc hơi ngả vàng, kích cỡ các con nhộng thường không đồng đều nhau.
Nhộng ong xào măng chua.
Nhộng ong là món ăn đặc sản khó tìm với vị ngon, bùi, béo, lạ. Nhộng ong có giá trị dinh dưỡng cao, nhiều vitamin A, B1, B2, C, PP và các chất khoáng như canxi, phốt-pho. Tuy nhiên, món này có hàm lượng đạm cao, vì vậy nếu ăn quá nhiều sẽ khiến hệ tiêu hóa khó chịu.
Người Tây Bắc chế biến nhộng ong thành các món ăn độc đáo: Nhộng ong chiên lá chanh, nhộng ong ướp nướng trong ống tre, nhộng ong ướp gói lá nghệ nướng, nhộng ong cuộn lá lốt, tuy nhiên thông dụng nhất là món nhộng ong xào măng chua lá chanh hoặc xào nghệ.
Nhộng ong xào măng chua với lá chanh.
Vị ngon, béo ngậy của nhộng ong, kết hợp với vị chua chua, giòn giòn của măng đã được ngâm công phu, cộng với đó là mùi thơm từ lá chanh, khiến ai từng ăn khó lòng nào quên.
Lưu ý, khi chế biến, tránh để nhộng chín quá vì như vậy sẽ làm nhộng bị nát và giảm mùi vị.
Có dịp đến Tây Bắc từ tháng 4 đến tháng 9, muộn nhất là tháng 10, bạn đừng bỏ lỡ món ăn đặc sản này.
