“Đứt gãy” nguồn cung, giá cát tăng cao ở các tỉnh miền Tây

Giá cát tăng vọt

Thông tin từ báo điện tử Đại biểu Nhân dân, một giám đốc công ty xây dựng trên địa bàn Tp. Cần Thơ, cho biết, sau khi Công ty Trung Hậu – Tp. Hồ Chí Minh bị Bộ Công an bắt về hành vi khai thác cát gian dối về khối lượng cho phép tại An Giang, hầu hết các doanh nghiệp (DN) khai thác cát trên địa bàn tỉnh này ngừng hoạt động, từ đó làm giá cát san lấp tại nhiều tỉnh miền Tây tăng vọt.

Cụ thể, trước đây, 1m3 cát sang lấp chỉ dao động 120.000 – 130.000 đồng thì nay tăng lên 180.000 – 200.000 đồng/m3. Địa bàn quận Ô môn, huyện Vĩnh Thạnh, Thới Lai ngoài việc giá cát tăng, nhiều lúc, không có cát san lấp để mua.

Chủ doanh nghiệp M. đang thực hiện một số gói thầu xây dựng trên địa bàn huyện Thới Lai, Tp. Cần Thơ, cho biết, trước đây giá cát san lấp dao động từ 180.000 – 190.000 đồng/m3; nhưng hiện tại giá cát tăng thêm 60.000 – 70.000 đồng/m3. Không chỉ cát san lấp tăng, cát xây, tô tùy mặt hàng đẹp, xấu, giá cát tăng cao từ 80.000 – 100.000 đồng/m3. Nhưng điều làm các DN đau đầu là có tiền nhưng cũng không mua được cát.

Nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng cho rằng, nếu lãnh đạo các tỉnh có nhiều mỏ cát như An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ,… không nhanh chóng vào cuộc, đẩy nhanh tiến độ tổ chức đấu thầu, cấp phép cho các DN khai thác cát thì tình trạng giá cát sẽ còn tăng cao hơn nữa, đồng thời dẫn đến đứt gãy nguồn cung là điều khó tránh khỏi.

Lãnh đạo các địa phương, ngành chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra và kiểm soát được các doanh nghiệp trúng quyền khai thác mỏ cát; tránh tình trạng khai thác gian dối, tạo thành đường dây cát lậu, cung cấp cho các đầu nậu cát làm nhũng nhiễu thị trường cát.

Ngoài ra, vị giám đốc này còn kiến nghị, đã đến lúc nghiên cứu các vật liệu thay thế cát sông, như: bùn đất nạo vét từ các kênh, rạch và đặc biệt là nguồn cát biển. Vì hiện nay, cát biển qua xử lý kỹ thuật đã phục vụ cho bê tông, xây dựng thì không lí do gì không phục vụ cho các công trình san lấp, nhất là các công trình ở vùng nước mặn, nước lợ.

Thông tin từ Tuổi Trẻ, các doanh nghiệp ngành xây dựng, san lấp mặt bằng ở miền Tây đang "điêu đứng" do giá cát tăng mạnh theo từng ngày nhưng muốn mua cũng không có hàng vì nguồn cung cát bị "đứt gãy" khi nhiều đơn vị khai thác cát chỉ hoạt động cầm chừng.

Trong khi đó, theo các địa phương và doanh nghiệp, nhiều người làm nghề xáng cạp khai thác cát cũng viện nhiều lý do để không làm, sau khi vụ khai thác cát lậu của Công ty Trung Hậu 68 bị phanh phui với hàng loạt cá nhân liên quan bị cơ quan chức năng bắt giữ.

Theo ông Bùi Văn On - phó giám đốc Công ty Phúc Thành (thị xã Tân Châu), giá cát sắp tới sẽ tiếp tục tăng nữa vì nguồn cung đang khan hiếm. Thậm chí nhiều người phải mua cát Campuchia về san lấp nền, vì tìm nguồn cát khó khăn quá.

Tại một số địa phương khác như Tp. Cần Thơ, Vĩnh Long và Sóc Trăng..., các doanh nghiệp xây dựng, san lấp mặt bằng dự án, cửa hàng vật liệu cũng "khóc ròng" vì giá cát tăng cao và khan hiếm.

Cụ thể, cát san lấp bán tại bãi có giá tương đương với cát xây dựng, khoảng 330.000 đồng/m3, tăng khoảng 10.000 đồng/m3 so với tuần trước nhưng nhiều điểm cung cấp cát cũng không còn hàng.

Chủ doanh nghiệp Diệu Nở (Vĩnh Long) cho biết bãi cát của công ty đã cạn sạch, nguồn cát kinh doanh được các doanh nghiệp khác chia sẻ lại.

Ông Nguyễn Anh Liêm - một nhà thầu xây dựng tại Sóc Trăng - cho biết gần một tháng nay, việc tìm mua cát san lấp còn khó hơn "lên trời".

Ông Liêm đã ký hợp đồng san lấp cho một dự án, nhưng nhiều ngày qua công việc đình trệ hoàn toàn do không mua được cát. "Tui chấp nhận mua cát san lấp với giá cao hơn, khổ nỗi tìm không được người bán. Tui đành năn nỉ cho kéo dài thời gian san lấp", ông Liêm than vãn.

Ông Phát Hùng - chủ một doanh nghiệp mua bán vật liệu xây dựng tại Sóc Trăng - cũng cho biết đã phải mua cát nhập khẩu với giá cao hơn khoảng 50.000 đồng/m3 để đảm bảo nguồn cung cấp cát xây dựng dân dụng.

Lãnh đạo Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp tỉnh An Giang cho biết nguồn cát cung cấp cho các công trình đang thiếu hụt, không đủ cung ứng cho nhiều công trình sử dụng ngân sách.

Ưu tiên cát xây đường cao tốc

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Hồ Thanh Phương - giám đốc Sở TN&MT tỉnh Đồng Tháp - cho biết Chính phủ giao Đồng Tháp phải cung ứng 7 triệu m3 cát cho tuyến cao tốc Cần Thơ - Hậu Giang và Hậu Giang - Cà Mau. Riêng trong năm 2023 phải cung cấp 3,3 triệu m3 cát.

Đến nay, Đồng Tháp đã cung cấp 371.000m3 cát. Từ nay đến hết tháng 12, Đồng Tháp vẫn đảm bảo cung ứng theo khối lượng mà Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo.

"Trong năm 2024, Đồng Tháp sẽ tranh thủ các cơ chế đặc thù đối với các mỏ cát để nâng công suất 50%, cung ứng tiếp 3,7 triệu m3 cát nữa", ông Phương nói.

Cũng theo ông Phương, Đồng Tháp có 12 giấy phép khai thác cát. Nếu tính tổng tất cả các nguồn cát xây dựng, công trình trọng điểm của tỉnh và cao tốc, Đồng Tháp chỉ đáp ứng khoảng 40% nguồn cát, thiếu trên 10 triệu m3 cát.

"Chúng tôi chỉ ưu tiên nguồn cát cho cao tốc theo sự chỉ đạo của Chính phủ. Vì nguồn cát hiện nay đang thiếu trầm trọng lắm. Sắp tới, đề nghị Chính phủ xem xét vật liệu nghiên cứu thay thế cát, tro xỉ hay cát biển gì đó để có giải pháp thay thế. Nguồn cát đang thiếu rất nhiều, không chỉ riêng Đồng Tháp mà các tỉnh thành ĐBSCL đều thiếu", ông Phương nói thêm.

Một lãnh đạo UBND tỉnh An Giang cho hay sau vụ Bộ Công an bắt giám đốc Sở TN&MT tỉnh An Giang liên quan đến sai phạm của Công ty Trung Hậu 68, địa phương này đã chỉ đạo Sở TN&MT khẩn trương rà soát, báo cáo tình hình về nguồn nguyên liệu cát theo yêu cầu của Bộ TN&MT cùng Bộ GTVT.

Đào Vũ (T/h)