Nợ thuế dường như đã trở thành “thói quen” của các doanh nghiệp Việt khi cơ quan thuế đánh giá tình trạng chây ỳ về thuế trong năm qua đã có chiều hướng tăng mạnh. Theo cơ quan này, số nợ có khả năng thu trong năm 2011 tăng mạnh so với tỷ trọng 5,1% tổng thu ngân sách nhà nước mạnh của năm 2010. Con số cụ thể của năm 2011 đã là 5,9% tổng thu ngân sách nhà nước.
Vinashin lại bị "nhắc tên" vì nợ thuế
Việc chây ỳ thuế của các doanh nghiệp đã trở thành thói quen khi Vụ Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế (Tổng cục Thuế) đã phải thốt lên: “Ý thức chấp hành pháp luật thuế của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh thường không cao”. Theo đó, tính riêng khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh, số thuế nợ của các doanh nghiệp đã chiếm tới 53,8% tổng số nợ thuế.
Đáng chú ý là trong số các doanh nghiệp dính vào nợ nần thuế lại có tên của nhiều “đại gia” trong đó phải kể đến là tên tuổi của tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin) , công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai và nhiều doanh nghiệp khác như tổng công ty Xây dựng Hà Nội, công ty cổ phần Cavico xây dựng cầu hầm, công ty cổ phần tập đoàn Thành Công; công ty cổ phần Bia và Nước giải khát Phú Yên...
Theo nhiều chuyên gia phân tích, nguyên nhân của việc chậm thuế một phần do tính chây ỳ của doanh nghiệp nhưng phần quan trọng là do tình hình kinh tế khó khăn, nhiều doanh nghiệp lâm vào tình trạng sản xuất, kinh doanh thua lỗ. Ngay trong việc thanh toán tiền hàng của giao dịch mua bán giữa các bên còn chậm, nhằm mục đích chiếm dụng vốn lẫn nhau, cũng dẫn tới nợ đọng thuế.
Ngoài ra, việc các ngân hàng thắt chặt cho vay khiến doanh nghiệp khó khăn về vốn đã dẫn đến tình trạng không ít doanh nghiệp chấp nhận phạt nộp chậm để chiếm dụng tiền thuế làm vốn kinh doanh. Tổng cục Thuế đã tính toán được số tiền thuế nợ của các đối tượng này chiếm tới 72,3% tổng số nợ thuế, thuộc nhóm nợ có khả năng thu, trong đó nợ trên 90 ngày chiếm 63,3%.
Các doanh nghiệp kinh doanh xây dựng lại có thêm khó khăn xuất phát việc thị trường bất động sản đóng băng trong suốt năm qua. Tiêu biểu nhất cho những doanh nghiệp kinh doanh xây dựng phải nợ thuế là “đại gia” công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai khi công ty này nợ thuế tới hàng trăm tỷ đồng.
Phan An
