Theo phản biện của nhiều chuyên gia, việc ngừng huy động và cho vay vàng sẽ gây ra nhiều tác động đến nền kinh tế và phải cần có những biện pháp thận trọng để tránh lãng phí nguồn lực lớn đang nằm chết trong dân.
Thị trường vàng sẽ được kiểm soát chặt hơn (Ảnh minh họa)
Sẽ khó kiểm soát
Việc đưa ra quyết định ngừng huy động và cho vay vàng, theo TS. Đặng Đức Sơn, Phó trưởng khoa Tài chính, ĐH Kinh tế, ĐH Quốc Gia Hà Nội là việc làm cần thiết trong thời điểm hiện nay. Tuy nhiên, TS. Sơn cũng cho rằng việc hạn chế huy động và cho vay vàng phải tính toán rất kỹ. Bởi nó ảnh hưởng đến nhiều vấn đề, chính ngân hàng, kể cả Ngân hàng Nhà nước cũng bị ảnh hưởng rất lớn.
Bên cạnh đó, ở nước ta cũng như nhiều nước khác, thói quen sử dụng vàng trong một số ngành như bất động sản, và một số ngành khác... mang mục đích thương mại hoặc tích trữ cá nhân cũng là một việc phổ biến. Việc hạn chế bớt đi một phương tiện như vậy, thậm chí việc chỉ có người dân được mua bán với Nhà nước cũng là một việc khác lạ so với quy luật thị trường. Có khả năng vàng trong nước sẽ chảy ra nước ngoài bằng cách này hay cách khác.
Theo TS. Vũ Đình Ánh, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu khoa học thị trường giá cả (Bộ Tài chính): "Việt Nam đã hội nhập rồi mà đối xử với vàng không theo các nguyên tắc của thị trường hội nhập quốc tế thì sẽ tạo nên dòng chảy ngầm khó kiểm soát hơn.
Mục tiêu của chúng ta trong chính sách với vàng là huy động các nguồn vốn trong dân dưới dạng vàng, giờ mình lại không sử dụng hình thức đó nữa mà không có sử dụng các biện pháp khác phù hợp thì nó sẽ biến sang các dạng thị trường tự phát. Mà thị trường tự phát giờ cũng khác ngày xưa, nó còn liên thông giữa thị trường trong nước và thế giới, dẫn đến việc khó kiểm soát".
Dễ biến nguồn lực thành tài sản chết
Ông Ánh cũng nhận định, có khoảng 45% tiền để dành của dân dưới dạng vàng nhất là ở nông thôn, 24% là tiền mặt gửi vào ngân hàng, số còn lại được đầu tư vào bất động sản. Nghĩa là có khoảng hơn 400 tấn vàng tương đương với gần 20 tỷ USD đang nằm trong dân.
Trong lịch sử của nước ta cũng đã có thời gian không huy động vàng tạo nên sự lãng phí rất lớn. Trong khi hàng năm chúng ta phải huy động, vay tiền từ nước ngoài qua nhiều kênh khác nhau thì hàng tỷ USD lại đang nằm chết trong dân không được huy động.
"Việc ngừng huy động, cho vay vàng còn biến nguồn lực tài chính dưới dạng vàng trong dân trở thành tài sản chết. Nếu không huy động và cho vay vàng như vậy thì phải tìm biện pháp khác để sử dụng nguồn lực ấy, tránh lãng phí. Bởi trong bối cảnh nền kinh tế đang cần nguồn vốn đầu tư lớn như hiện nay mà lại có một nguồn lực lớn đang chết trong dân sẽ gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế. Khi thị trường chính thức không có biện pháp để sử dụng số tài sản ấy thì rất có khả năng tài sản ấy sẽ ra thị trường không chính thức, tự phát trong dân", ông Ánh phân tích.
TS. Đặng Đức Sơn cho rằng, quyết định ngừng huy động, cho vay vàng chỉ nên sử dụng là biện pháp tạm thời. Vàng ở các nước khác vẫn là một đối trọng rất quan trọng của ngoại tệ, loại bỏ vàng thì tức là loại bỏ đi một công cụ. Tuy nhiên rủi ro sẽ chất lên các công cụ khác, điều đó cũng không phải là tốt. Theo TS. Sơn "Hoạt động vàng được đưa vào quản lý, nhưng người dân vẫn có quyền được mua bán trao đổi ở một mức độ nhất định. Theo tôi không nên hạn chế toàn bộ mà chỉ cần hạn chế quy mô. Hạn chế giao dịch lớn nhưng cho phép những giao dịch nhỏ lẻ của người dân".
TS. Vũ Đình Ánh cũng đồng ý quan điểm trên và cho rằng, cần có biện pháp hữu hiệu để khơi thông dòng chảy vàng trong dân chúng. Có thể huy đôộ̀ng vốn trong dân bằng trái phiếu vàng. Huy động vốn vàng trong dân đồng thời phải có công cụ bảo hiểm rủi ro khi giá vàng biến động.
Thành Huế
