Chiến tranh đã lùi vào dĩ vãng nhưng hình ảnh về những trận đánh ở chiến trường Điện Biên Phủ, thành cổ Quảng Trị hay các chiến dịch vùng Tây Bắc… vẫn lưu lại trong tâm trí của Đại tá Nguyễn Kim Hồng (SN 1931, quê huyện Hương Khê, Hà Tĩnh, hiện đang ở thị xã Phúc Yên, Vĩnh Phúc).
40 năm binh nghiệp, vị đại tá này đã trải qua rất nhiều trận đánh lớn. Đó là những ngày tháng nằm giữa lằn sinh tử.
Nhấp một ngụm trà đặc, Đại tá Kim Hồng hồi tưởng về những ngày tháng 8/1945: “Ngày đó, tôi mới ở tuổi 14. Tận mắt chứng kiến tội ác của quân thù, nhìn thấy không ít đồng bào chết đói, tôi quyết tâm xung phong vào đội dân quân tự vệ”.
Ông Hồng vẫn nhớ như in những ngày tháng binh nghiệp (Ảnh: Vũ Đậu)
Nhìn cậu bé người gầy gò, xanh xao, nhiều cán bộ cách mạng khi đó e ngại. Họ sợ cậu bé này sẽ không thể chịu được gian khổ.
Không được nhận vào đội dân quân tự vệ, cậu bé Kim Hồng thẫn thờ ngồi đợi. Mãi tới chiều tối, một đồng chí chừng 30 tuổi mới gọi Kim Hồng vào phòng.
Biết tin mình được chấp nhận, ông Hồng hét lên vui sướng. Và từ đây, ông trở thành cậu em út của đội dân quân tự vệ.
Ông Hồng kể lại, sáng 19/8, 7h đã có rất nhiều người tập trung, ai cũng cầm vũ khí trong tay. Người gậy gộc, người cuốc xẻng, giáo mác kéo nhau lên huyện bao vây trụ sở nha huyện để giành lại chính quyền trong tay. Khi đó bà con vừa đi vừa hô to khẩu hiệu “Việt Minh muôn năm”....
Một số lính của nha huyện bị dân cảm hóa, hạ vụ khí đầu hàng. Họ hối lỗi trong giọt nước mắt muộn màng rồi theo đoàn biểu tình đi tiếp. Đại tá Kim Hồng chia sẻ: “Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa ở Hương Khê, đánh dấu mốc thắng lợi trọn vẹn của cuộc khởi nghĩa giành chính quyền trên phạm vi toàn tỉnh”.
Ngày mùng 2/9 toàn bộ người dân Hà Tĩnh trong đó có ông Kim Hồng đã
