Mỹ muốn "xóa sổ" đồng minh của Iran?
Mặc dù Mỹ luôn khẳng định, việc can thiệp vào cuộc xung đột ở Syria là để thiết lập tự do và dân chủ ở quốc gia vùng Levant. Nhưng thực tế, các đồng minh của Mỹ bao gồm Ả Rập Xê Út, Israel, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ lại có những mục đích của riêng mình, thay vì mang lại hòa bình ở nơi đây.
Xuất phát từ những lợi ích ở Trung Đông, sự can thiệp của Mỹ ở đây dường như muốn biến một Syria thực sự độc lập nằm dưới tầm ảnh hưởng của Washington – xóa bỏ một đồng minh quan trọng của Iran trong khu vực.
Tuy nhiên, sau 6 năm thất bại trong việc cố gắng lật đổ Tổng thống Syria Bashar al-Assad và xây dựng một chế độ mới ở Damascus, phương Tây dường như đang chuyển sang chiến lược phân chia lãnh thổ Syria.
Theo chuyên gia phân tích Sharmine Narwani, chính sách mới của Mỹ sẽ tìm cách cắt đứt liên kết địa lý giữa Iran và Israel bằng cách tạo ra một vùng đệm chạy qua Iraq và Syria.
Trên thực tế, ở phía Đông Bắc và Đông của Syria; phía Tây Bắc và Tây của Iraq, nơi mà tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng đã chiếm một phần lãnh thổ rộng lớn, điều đó đã giúp cho mục tiêu này của Mỹ được xác định bằng cách phân định ranh giới vùng đệm trong tương lai.
Câu hỏi được đặt ra là, phe nào sẽ thống trị vùng đệm khi một cuộc giải phóng được diễn ra. Trong đó các cái tên được nêu ra là nhóm Ả Rập dòng Sunny – đồng minh của Mỹ, hoặc có thể sẽ là người Kurd.
Liên minh người Kurd do Mỹ dẫn đầu đã có mặt tại các lãnh thổ này trong nhiều năm. Vào đúng thời điểm cần thiết, với sự ủng hộ của Mỹ, người Kurd sẽ có những bước đi để "lấy lại chúng", chuyên gia Narwani nhận định.
Chính quyền Trump tuyên bố hôm 9/5, họ sẽ cung cấp cho lực lượng người Kurd ở gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ vũ khí hạng nặng để chiếm lại Raqqa từ tay IS.
Tuy nhiên, với việc lãnh thổ người Kurd kiểm soát hiện đang trải rộng khu vực miền Bắc của Syria, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đang cảm thấy không hài lòng khi luôn cho người Kurd là mối đe dọa lớn.
Để bảo vệ lợi ích của mình, Ankara sẵn sàng đối đầu trực tiếp với các mục tiêu của Washington, dù hai nước vốn dĩ là đồng minh của nhau.
Giống như Barack Obama trước đó, ông Trump đã phải đối mặt với một sự lựa chọn giữa việc vũ trang cho Kurd - một động thái bị phản đối mạnh mẽ từ Thổ Nhĩ Kỳ - hoặc không vũ trang, nhưng làm suy yếu sức mạnh chống IS.
Sử dụng người Kurd: Con dao hai lưỡi
Mặc dù vậy, có những lo ngại cho rằng, việc Mỹ đánh giá quá cao và sử dụng người Kurd nguy hiểm giống như một “con dao hai lưỡi”. Với lực lượng đáng kể nhưng mang nhiều toan tính, mục đích, “con bài” của Mỹ có thể gây xung đột lợi ích Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Syria và Iraq, điều này sẽ dẫn đến việc Washington sẽ phải đối mặt với một cuộc leo thang xung đột trước mắt.
Không dễ dàng để vẽ ra một bản đồ nơi Syria, người Iraq, người Thổ Nhĩ Kỳ và người Iran chung sống với nguy cơ rình rập từ một thực thể quốc gia người Kurd, vốn có những nhóm tư tưởng khác nhau gây xung khắc với các bên còn lại.
Syria được cho là sẽ trở thành một vũng lầy của Mỹ. Washington chỉ đơn giản là không thể quản lý kế hoạch phân vùng của mình với lực lượng ít ỏi hiện tại, trong khi bao quanh là các nhóm cực đoan có thể bất cứ lúc nào gây hấn với dự án của Washington.
Đọc thêm>>> Lộ bí mật cuộc gặp Trump với Ngoại trưởng Nga ngay khi sa thải Comey
Quốc Vinh