Theo số liệu thống kê của bộ LĐ-TB&XH, trong số 27 tỉnh, thành phố hiện đang có 103 doanh nghiệp nợ lương người lao động. Trong số đó có 8 doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, 16 doanh nghiệp cổ phần có vốn Nhà nước, 77 doanh nghiệp ngoài quốc doanh và 2 doanh nghiệp FDI. Tính đến cuối tháng 12/2012, hơn 10.000 lao động bị nợ lương với hơn 71 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo báo cáo của các địa phương, tổng số doanh nghiệp nợ lương lên tới hơn 600 doanh nghiệp, với khoảng 60.000 lao động bị ảnh hưởng.
Không thể phủ nhận, việc các doanh nghiệp rơi vào giai đoạn khó khăn đã rõ như ban ngày. Việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động mang nhiều ý nghĩa tích cực, tuy nhiên vẫn bộc lộ không ít hạn chế. Trao đổi với PV, luật sư Nguyễn Huy An, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội phân tích, về mặt pháp lý, hành vi chủ doanh nghiệp nợ lương đã được quy định rõ tại Điều 96 của Bộ luật Lao động. Theo đó, người lao động phải được trả lương trực tiếp, đầy đủ và đúng thời hạn.
Trường hợp đặc biệt, doanh nghiệp không thể trả lương đúng thời hạn thì không được chậm quá một tháng. Người sử dụng lao động cũng phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng lãi suất huy động tiền gửi công bố tại thời điểm trả lương. "Việc đề xuất xử phạt từ 20 - 50 triệu đồng sẽ là "đòn" cảnh báo những doanh nghiệp chây ỳ, vi phạm chế độ lương, tuy nhiên vẫn bộc lộ nhiều cứng nhắc. Thử hỏi, những doanh nghiệp khó khăn thực sự, tiền lương còn không có trả, lấy đâu ra tiền nộp phạt? Trong giai đoạn khó khăn hiện nay, người lao động cũng cần chia sẻ để cùng doanh nghiệp vượt qua bão tố. Thiết nghĩ, nếu làm ăn tốt, họ chẳng đời nào nợ lương công nhân", luật sư An nhận định.
Bà Tống Thị Minh, vụ trưởng Vụ Lao động Tiền lương.
Tuy nhiên, chuyên gia pháp lý này cũng cho rằng, cần xử phạt thật nghiêm những doanh nghiệp cố tình lách luật, chây ỳ, báo lỗ giả để trốn trả lương công nhân. Nên áp dụng luật phá sản sớm đối với doanh nghiệp có nhiều biểu hiện xấu, không lành mạnh về tài chính để bảo vệ quyền lợi người lao động. Trong trường hợp doanh nghiệp bị phá sản thì tiền lương, bảo hiểm xã hội hoặc các khoản trợ cấp khác phải được ưu tiên thanh toán.
Một chuyên gia trong lĩnh vực luật dân sự cũng thừa nhận, hiện tượng lách luật liên quan đến lương đang diễn biến khá phức tạp. Chúng ta chưa có cơ chế xử lý nhanh, thường việc xảy ra rồi, khi cơ quan chức năng đến thì đã chậm, nên rất khó giải quyết. Không ít trường hợp, người lao động tụ tập, "vây" tài sản doanh nghiệp nhằm cứu vớt. Tuy nhiên điều này là vi phạm luật hoặc rơi vào vòng luẩn quẩn, gây bất ổn xã hội. "Tốt nhất, khi doanh nghiệp chậm trả lương tháng, người lao động phải kịp thời báo cho đơn vị quản lý hoặc tìm người đại diện hợp pháp của mình (công đoàn các cấp) để được hỗ trợ. Họ cũng có thể yêu cầu khởi kiện trước khi doanh nghiệp đóng cửa", vị này khuyến cáo.
| Bà Tống Thị Minh, vụ trưởng Vụ Lao động Tiền lương (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng, hơn lúc nào hết, người lao động cần được chi trả các chế độ về tiền lương để đảm bảo lo sinh hoạt gia đình và chi tiêu, đặc biệt là dịp cuối năm. Bộ đã có công điện gửi chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố đề nghị các địa phương tạm ứng ngân sách địa phương để trả cho người lao động tại các doanh nghiệp có chủ bỏ trốn và bị nợ lương. Tập trung giải quyết các trường hợp doanh nghiệp bị giải thể, phá sản. Ưu tiên việc chi trả lương, giải quyết chế độ cho người lao động tại những doanh nghiệp có chủ bỏ trốn và bị nợ lương. |
Anh Văn - Như Hải
