Theo VietNamNet, ngày 9/5, bác sĩ Nguyễn Thành Khiêm - Khoa Phẫu thuật tiêu hóa - Gan mật tụy, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết, bệnh nhân P.T.N (nam, 38 tuổi) có thói quen uống rượu từ năm 16 tuổi kèm theo hút thuốc lá mỗi ngày 1 bao.
Cách đây 1 tháng, anh N. xuất hiện đau bụng vùng thượng vị âm ỉ kèm theo vàng mắt, vàng da tăng dần, gầy sút 5kg trong vòng 1 tháng. Anh N. đi khám và điều trị tại nhiều bệnh viện lớn ở Hà Nội và được chẩn đoán tắc mật do viêm tụy mạn. Sau một thời gian điều trị nội khoa nhưng tình trạng bệnh không đỡ, anh N. đến Khoa Phẫu thuật tiêu hóa - Gan mật tụy.
Theo bác sĩ Khiêm, anh N. vào viện với thể trạng gầy, da niêm mạc vàng đậm, đau nhiều thượng vị lan sau lưng, ăn uống kém. Hình ảnh cộng hưởng từ và cắt lớp vi tính cùng siêu âm nội soi đều cho thấy giãn ống tụy, sỏi tụy, giãn đường mật trong và ngoài gan, không rõ khối vùng đầu tụy. Xét nghiệm sinh hóa và miễn dịch cho thấy Bilirubin toàn phần tăng cao 268 μmol/l.
Sau khi làm các thăm dò, bác sĩ quyết định phẫu thuật cho người bệnh với chẩn đoán: tắc mật do viêm tụy mạn, sỏi tụy, theo dõi u đầu tụy.
Ảnh minh họa
Trong quá trình mổ, bác sĩ thấy toàn bộ đầu - thân - đuôi tụy cứng chắc, đầu tụy to thâm nhiễm mạc treo. Sinh thiết hạch quanh đầu tụy cho thấy anh N. bị ung thư biểu mô tuyến di căn, do đó bệnh nhân được cắt khối tá tràng - đầu tụy, nạo vét hạch mở rộng. Kết quả giải phẫu bệnh khối tá tụy và tổ chức hạch quanh tụy là ung thư biểu mô tuyến tụy trên nền viêm tụy mạn tính.
Sau đó, bệnh nhân được sử dụng hệ thống giảm đau đa mô thức, vận động hồi phục sớm và điều trị phối hợp với các chuyên khoa dinh dưỡng, nội tiết.
Bác sĩ Khiêm cho biết tuy phẫu thuật thành công nhưng tiên lượng trường hợp này rất nặng do tụy viêm đã ung thư hóa và di căn hạch.
Thông tin Zing, một trường hợp khác là bệnh nhân nam N.V.B. (50 tuổi) cũng có thói quen uống rượu từ năm 20 tuổi, mỗi ngày trung bình 150 ml. Gần đây, ông B. thấy đau bụng âm ỉ quanh rốn, thượng vị, ở nhà tự mua thuốc giảm đau uống nhưng không đỡ.
Một tháng nay, người đàn ông thấy đau bụng tăng lên kèm ăn uống kém. Qua bạn bè giới thiệu, bệnh nhân đến khám tại phòng khám của khoa Phẫu thuật tiêu hóa - Gan mật tụy.
Phim chụp cắt lớp vi tính cho thấy hình ảnh nhu mô tụy teo nhỏ, ống tụy giãn 1 cm và trong có rất nhiều sỏi. Người bệnh được chẩn đoán sỏi tụy/viêm tụy mạn - nghiện rượu và chỉ định phẫu thuật theo phương pháp Frey.
Sau mổ, bệnh nhân được sử dụng hệ thống giảm đau, kết hợp vận động sớm và can thiệp dinh dưỡng. Ông B. được ra viện sau 7 ngày phẫu thuật, sức khỏe ổn định, đã bỏ rượu theo tư vấn của bác sĩ.
Bác sĩ Nguyễn Thành Khiêm cho biết nghiện rượu được coi là nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy mạn (chiếm tới khoảng 90% các trường hợp). Rượu gây kết tủa và làm tăng độ nhớt của dịch tiết tuyến tụy, dẫn đến sự phát triển của các nút protein trong ống dẫn nhỏ của tụy.
Sau đó, chúng hình thành sỏi gây viêm và xơ hóa tiến triển, dẫn đến hủy hoại tế bào tụy ngoại tiết, tế bào hình sao và tế bào biểu mô ống tụy.
Rượu cũng dẫn đến kích hoạt sớm trypsinogen và các enzym tiêu hóa khác trong chính tế bào tụy ngoại tiết. Điều này dẫn tới quá trình tự phá hủy trong nhu mô tụy, dẫn đến tình trạng viêm tụy.
Theo bác sĩ Đỗ Văn Minh, khoa Phẫu thuật tiêu hóa - Gan mật tụy, ngoài ra, bệnh còn các nguyên nhân khác như đột biến gene, tắc hẹp ống tụy, tăng triglyceride máu, tăng canxi máu, viêm tụy tự miễn… Một số trường hợp không tìm được nguyên nhân gọi là viêm tụy tự phát.
Viêm tụy mạn thường tiến triển âm thầm, khi phát hiện ra bệnh thường ở giai đoạn muộn. Vì vậy, chúng ta cần phải kiểm tra sức khỏe định kỳ hàng năm.
Đặc biệt, những bệnh nhân có nguy cơ như tiểu đường, kém hấp thu, bệnh nhân uống rượu nhiều năm... khi phát hiện ra bệnh nên điều trị hoặc khám theo dõi tại các cơ sở chuyên khoa. Nếu không quản lý tốt, bệnh sẽ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến tính mạng.
Tiểu Phi (Tổng Hợp)
