Nhìn lại và suy ngẫm về năm vừa qua trong tôi có cảm giác vui buồn lẫn lộn: vui với niềm vui của đông đảo bà con người Việt tại Nga đã từng bước vượt qua khó khăn trong giai đoạn chuyển đổi, ổn định cuộc sống và phát triển công việc kinh doanh của mình trên đất bạn. Một nỗi buồn man mác luôn thường trực trước những mảnh đời bất hạnh, những khó khăn, mất mát năm qua trong cộng đồng, đâu đó vẫn còn tồn tại những bất cập trong cách thức làm ăn, trong ứng xử giữa con người với con người…Nhưng âu đó cũng là cuộc sống… Vượt lên trên hết những cảm xúc đó, ở trong tôi vẫn trào dâng niềm tự hào và cảm giác ấm áp mặc dù ở Matxcơva lúc này thời tiết giá lạnh.
Đại sứ Việt Nam tại LB Nga lì xì cho các cháu thiếu nhi ngày đầu năm Nhâm Thìn.
Tự hào bởi những con người Việt Nam trên đất nước Nga luôn cần cù, yêu lao động, sáng tạo và biết vượt qua mọi hoàn cảnh, ấm lòng bởi những người đồng hương của tôi sống giàu tình cảm, đoàn kết yêu thương nhau, ngày càng biết sống hòa nhập với cộng đồng người dân nước bạn, họ đã và đang là những nhân tố quan trọng trong việc giữ vững và phát huy truyền thống, tình hữu nghị thủy chung giữa nhân dân hai nước Việt-Nga.
Năm qua là có lẽ là năm đầu tiên sau thời kỳ chợ Vòm đóng cửa, người Việt tại Nga đã có thể tạm quên những ký ức của thời kỳ hoàng kim buôn bán tại đây. Một mô hình buôn bán văn minh hơn, với những điều kiện tốt hơn cho người lao động đã được hình thành tại chợ Matxcơva và một số chợ khác tại thủ đô. Những người lao động Việt Nam đã thích nghi dần dần với những điều kiện mới: điều kiện làm việc tốt hơn nhưng cũng đòi hỏi cách thức làm việc khác hơn như cần nhiều vốn hơn, thời gian làm việc cũng dài hơn. Ngoài kinh doanh ở chợ, các hình thức tổ chức sản xuất của người Việt vẫn tiếp tục phát triển và ngày càng đi vào quy củ, đáp ứng những yêu cầu pháp luật của nước sở tại.
Bối cảnh nước Nga năm qua cũng có nhiều biến đổi và nhiều sự kiện quan trọng. Bầu cử Duma đã mang lại ưu thế cho Đảng nước Nga thống nhất, tuy nhiên ưu thế này không còn quá rõ rệt như những năm trước. Kinh tế Nga đã phần nào hồi phục sau khủng hoảng nhưng vẫn còn rất nhiều thách thức trong năm nay, năm của bầu cử tổng thống, năm của khủng hoảng nợ đang lan tràn trên khắp Châu Âu… Những diễn biến chính trị phức tạp, chưa ổn định thường thấy trước các cuộc bầu cử cũng làm cho những chính sách định hướng của bạn trong năm vừa rồi còn nhiều điểm chưa được rõ ràng và có những điểm còn chưa được đề cập tới bởi bạn còn đang tập trung nguồn lực cho các cuộc bầu cử sắp tới.
Chính sách hiện đại hóa trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội Nga và đặc biệt là công cuộc đẩy mạnh chống tham nhũng, những yêu cầu về một nền kinh tế chợ văn minh, chính sách nhập cư minh bạch, tạo việc làm cho người Nga.…đã ảnh hưởng nhiều đến việc làm ăn, sinh sống của người Việt tại Nga. Giấy phép lao động, tư cách pháp nhân của người Việt tại Nga vẫn đang là những vấn đề nóng bỏng mà cộng đồng chúng ta đang phải đối mặt. Gần đây nhất Thủ tướng Putin đã nêu quan điểm của mình về vần đề người nhập cư trong một bài báo đăng trên tờ “Độc lập” về vấn đề dân tộc: yêu cầu người nhập cư không những phải tuân thủ pháp luật nước sở tại mà còn cần hiểu biết, tôn trọng văn hóa, truyền thống, phong tục của người Nga. Cụ thể là phải trải qua những kỳ thi về tiếng Nga, văn hóa Nga…Đó là những yêu cầu hết sức chính đáng của người đứng đầu nhà nước Nga, ứng cử viên Tổng thống Nga. Trong giai đoạn chuyển đổi này có thể người Việt sẽ gặp khó khăn, nhưng về lâu dài thực hiện được những yêu cầu khắt khe đó, chúng ta sẽ có một cộng đồng thực sự vững mạnh và hòa nhập hoàn toàn vào đời sống xã hội Nga.
Người ta vẫn nói “ gia đình là tế bào của xã hội”. Mỗi gia đình Việt Nam đều có một “mái nhà”. Trong bức thư chúc mừng năm mới người Việt tại LB Nga, đại sứ Việt Nam tại LB Nga có nhắc đến mong muốn Đại sứ quán sẽ trở thành một “mái ấm” cho cộng động người Việt tại LB Nga. Mong muốn đó đã đang và sẽ trở thành hiện thực cho mỗi gia đình người Việt tại đây. Hội người Việt Nam tại Liên bang Nga đã củng cố lại tổ chức, hoạt động có hiệu quả hơn, đi vào chiều sâu và mở rộng quan hệ đối ngoại, giao lưu và hợp tác với các tổ chức của bạn.
Năm qua là một năm đầy khó khăn với cộng đồng người Việt tại LB Nga nhưng cộng đồng đã bằng sự cần cù, trí thông minh, đoàn kết vượt qua những khó khăn thách thức đó. Với tinh thần tương thân, tương ái, đoàn kết nhiều hội đồng hương như Nghệ An, Hà tĩnh, Thanh Hóa, Hải Phòng, Hưng Yên…đã ra đời, xoay quanh hạt nhân là Hội người Việt tại LB Nga. Những điểm sáng trong cộng đồng vẫn tiếp tục giữ vững vai trò đầu tầu và là niềm tự hào, là tấm gương cho cộng đồng người Việt tại Nga như các công ty Mareven-food, Rolton , “ ẩm thực không biên giới”…đã tạo dựng được tên tuổi của mình trong thị trường Nga, tạo công ăn việc làm cho người Nga, chiếm một thị phần nhất định trong các lĩnh vực sản xuất thực phẩm, công nghiệp nhẹ của Nga. Tính sáng tạo, biết phát huy uy thế của người Việt Nam đã giúp cho các cộng đồng người Việt tại Volgagrad, Krasnodar… mở ra được những lĩnh vực sản xuất trong nông nghiệp, góp phần tạo công ăn việc làm cho rất nhiều người Nga và Việt Nam, tạo ra của cải vật chất cho xã hội. Dự án Incentra- tổ hợp thương mại đa chức năng giữa lòng thủ đô Matxcơva, trái tim của nước Nga- dự án đầu tư lớn nhất ra nước ngoài của Việt Nam là niềm hy vọng, được coi là điểm sáng, là tương lai của thời kỳ làm ăn văn minh của người Việt tại Nga.
Dù ở xa quê hương nhưng cộng đồng người Việt tại Nga vẫn một lòng hướng về Tổ quốc. Theo con số thống kê năm vừa qua dù gặp nhiều khó khăn nhưng cộng đồng người Việt tại LB Nga vẫn là một trong những nước dẫn đầu trong các phong trào đóng góp, tương trợ cho đồng bào trong nước: ủng hộ đồng bào gặp khó khăn trong thiên tai, lũ lụt tại miền Trung, quỹ trái tim cho em, quyên góp ủng hộ những chiến sỹ đảo Trường Sa đang ngày đêm canh giữ vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Nói sao hết được những việc làm, tâm tư, tình cảm, suy nghĩ đáng trân trọng của những người Việt đang sinh sống và làm việc tại Nga. Những gì mà họ đang làm thực sự đã khẳng định cộng đồng người Việt tại LB Nga là “một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam”.
Nguyễn Quốc Hùng (Matxcova)
