Israel có thể nhờ cậy đến Mỹ?
Tổng thống Donald Trump đang rơi vào những áp lực chính trị ngày càng lớn xoay quanh cuộc điều tra đặc biệt liên quan đến cáo buộc Nga can thiệp bầu cử ở thời điểm hiện tại. Trong khi đó, đồng minh của ông, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cũng đang gặp phải thách thức lớn ở Syria.
Nếu như Tổng thống Trump đang bị giới chính trị trong nước xoáy sâu vào những cáo buộc liên quan đến Nga thì Thủ tướng Netanyahu giờ đây đang gặp khó trong mục tiêu tiếp tục các hoạt động quân sự nhằm xóa bỏ sự hiện diện của Iran ở Syria, sau khi Nga ra quyết định chuyển giao S-300 cho chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad.
Căng thẳng giữa Israel và Nga đã leo thang trong tuần qua, sau khi Moscow quy trách nhiệm lên Tel Aviv trong vụ việc trinh sát cơ Il-20 của nước này bị lực lượng phòng không bắn nhầm, dẫn tới cái chết của 15 binh sĩ.
Với sự có mặt của hệ thống phòng không tiên tiến S-300, bầu trời Syria giờ đây sẽ không còn là nơi dễ ra vào đối với Không quân Israel.
Hiện tại, chính quyền Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang rơi vào tình huống khó xử: Hoặc để mặc cho Iran ngày càng lớn mạnh, hoặc liều lĩnh tấn công để làm trầm trọng thêm khủng hoảng với Nga, thậm chí là có nguy cơ máy bay bị phòng không Syria bắn hạ, dẫn tới leo thang xung đột.
Với những khó khăn hiện tại, tờ Haaretz cho biết, dường như các quan chức của Israel đang cùng đặt ra nhiều câu hỏi chung. Đó là liệu Tổng thống Trump sẽ cứu Israel trong cuộc chiến sắp tới hay không?
Nhà lãnh đạo Mỹ sẽ hành động thế nào để ngăn chặn nó? Hoặc, với mối quan hệ phức tạp với người đồng cấp Vladimir Putin - liệu khả năng can thiệp của ông Trump trong vụ việc này có hiệu quả?
Câu trả lời cho vấn đề này vẫn lẩn khuất trong làn sương mù. Tổng thống Trump vốn được biết đến là người theo đuổi chính sách “nước Mỹ trên hết” và thường xuyên tránh dính líu đến những vấn đề riêng của các nước đồng minh. Hơn nữa, trong thời gian gần đây, ông cũng từng tỏ thái độ không hài lòng với người Israel khi gọi họ là những người không “can đảm”.
Đối với Thủ tướng Netanyahu - nhà lãnh đạo luôn ám ảnh với sự hiện diện của Iran ở Syria – vụ trinh sát cơ của Nga vô tình bị bắn hạ sau một cuộc không kích của Israel tại Syria vào tuần trước, đã tạo nên một tình huống bất ngờ, hoàn toàn có hại và cực kỳ không mong muốn.
Cái giá của việc trinh sát cơ Il-20 của Nga bị bắn rơi do lỗi của hỏa lực phòng không Syria cũng có thể đã chấm dứt thời kỳ tự do hoạt động của Israel trong việc thực hiện các cuộc không kích chống lại các đợt chuyển vũ khí của Iran tới Hezbollah và chống lại việc xây dựng lực lượng của Iran ở Syria.
Vụ việc Il-20 bị bắn rơi là sự không hề mong muốn đối với Israel.
Các trợ lý của Thủ tướng Netanyahu từ lâu đã chỉ ra mối quan hệ sâu sắc của ông với Tổng thống Putin là chìa khóa để làm hài hòa các mục tiêu của Israel ở Syria, cũng như có được sự “bật đèn xanh” từ phía Nga.
Trước đó, việc ngừng cung cấp hệ thống phòng không S-300 của Nga cho Syria được coi là dấu mốc cân bằng quyền lực mà Israel cảm thấy phù hợp.
Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, với những hậu quả đến từ vụ việc máy bay trinh sát Nga bị bắn rơi, các nhà phân tích quân sự đồng ý rằng các quy tắc lâu dài được hai nước chấp nhận trong trò chơi ở Syria đã không còn nữa.
Vậy, các lựa chọn tốt nhất của Israel vào thời điểm này là gì?
"Netanyahu không có cách nào khác ngoài việc cố gắng tranh thủ sự giúp đỡ Tổng thống Trump", nhà bình luận Nadav Eyal viết trên tờ Yedioth Ahronoth hôm 25/9. Theo Eyal, Israel sẽ rất thích thú với viễn cảnh có được món hời lớn từ việc hai nhà lãnh đạo Nga-Mỹ bắt tay nhau để buộc Iran rời khỏi Syria.
Tuy nhiên, trên thực tế, ý tưởng của Israel muốn hơn cả vẫn là việc chính quyền Trump sẽ cung cấp cho Nga một cái gì đó để đổi lại việc khôi phục quyền tự do hành động của Israel trong việc chống lại Iran ở Syria.
Eyal lưu ý , nhà lãnh đạo Nga đã mở cánh cửa đàm phán, đồng thời nhấn mạnh rằng, "vấn đề không chỉ là ông Putin, mà còn liên quan đến Tổng thống Trump, và không thể đoán trước được cả hai sẽ tiến hành những thỏa thuận gì”.
Tuy nhiên, chính sách nhất quán của chính quyền Trump về vấn đề Syria vẫn còn mù mờ. Ông đã nói về việc lực lượng Mỹ sẽ rút khỏi Syria và Mỹ không tham gia vào các cuộc chiến tranh ở Trung Đông.
Tuy nhiên, mới đây những tuyên bố từ Washington và Lầu Năm Góc cho thấy, Mỹ sẽ tiếp tục các cuộc không kích chống lại Syria nếu có một cuộc tấn công vũ khí hóa học xảy ra.
"Hiện tại, hơn bao giờ hết, Israel đang cần một nước Mỹ hùng mạnh ở Trung Đông, như một sự đối chọi đối với Nga", Eyal kết luận, nhưng nói thêm rằng nếu là chính quyền Trump, "có những nghi ngờ về việc nước Mỹ sẽ có mặt ở đó”.
