Ngày 18/7, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trình Năng Chung (Viện Khảo cổ học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam), Trưởng đoàn Đoàn khảo sát của Viện Khảo cổ học và Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn, cho PV TTXVN biết: Trong đợt điều tra khảo cổ học vừa diễn ra tại Vườn Quốc gia Ba Bể, Đoàn khảo sát đã phát hiện được nhiều địa điểm có dấu tích văn hóa của người tiền sử trong hang động thuộc những dãy núi đá vôi bao quanh hồ.
Nổi bật trong số này là 4 di tích: Hang Thẳm Kít, hang Thẳm Mỳa, hang Nả Phoòng và Động ba cửa thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể. Đặc điểm chung các di tích hang tiền sử này là phân bố trong vùng lõi của Vườn Quốc gia, gần lòng hồ, cửa hang trông xuống hồ Ba Bể.
Nhiều hiện vật thuộc giai đoạn hậu kỳ đá cũ được phát hiện. Ảnh: VOV
Theo Viện Khảo cổ học, việc điều tra, thám sát khảo cổ đã được Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn phối hợp với Viện Khảo cổ học Việt Nam tiến hành trong tháng 6 và 7 năm nay.
Những di chỉ khảo cổ phát hiện mới đều phân bố dọc theo lưu vực sông Năng, địa điểm cách xa sông nhất khoảng 1km, địa điểm gần nhất khoảng 300m.
Cụ thể, tại khu vực Thẳm Hẩu thuộc thôn Dài Khao, xã Cao Trĩ, cách sông Năng khoảng 300m về phía Tây, các nhà khảo cổ phát hiện một mái đá lớn, mặt bằng mái đá cao hơn chân núi khoảng 40m.
Trên bề mặt mái đá có nhiều tảng đá lớn từ trần mái đá sập xuống phủ kín khắp bề mặt. Ở góc trái của mái đá nhìn từ bên ngoài vào có dấu hiệu bị đào bới do người dân địa phương khai thác phân dơi đào xới lên.
Tại vị trí này, đoàn điều tra thám sát đã tìm được 34 di vật đá do người thời tiền sử để lại, gồm các loại công cụ rìu lưỡi ngang, công cụ mũi nhọn, công cụ nạo, cắt, mảnh tước và rất nhiều vỏ ốc suối để lại trên bề mặt mái đá.
Ngoài địa điểm Thẳm Hẩu, đoàn còn phát hiện được 8 di vật đá tại Thẳm Cốc Nghịu (thôn Kéo Pựt, xã Cao Trĩ), 2 di vật đá tại Thẳm Ản (Bản Ngù, xã Cao Trĩ). Tuy nhiên, kết quả thám sát địa tầng trong hai hang đá này chưa phát hiện tầng văn hóa khảo cổ.
Cũng theo Phó Giáo sư-Tiến sỹ Trình Năng Chung, căn cứ vào những di vật đã phát hiện bước đầu có thể khẳng định chủ nhân của Thẳm Hẩu, Thẳm Cốc Nghịu, Thẳm Ản là người nguyên thủy thuộc thời đại đồ đá, trong đó chủ nhân của Thẳm Hẩu có nhiều sắc thái đặc trưng của người tiền sử thuộc thời kỳ đồ đá cũ.
Ở Thẳm Mỳa, đoàn điều tra đã thu được 10 di vật đá, cùng với những di vật đã phát hiện năm 2001, góp phần củng cố thêm nhận định đây là một địa điểm cư trú của người nguyên thủy thuộc hệ thống văn hóa Hòa Bình có niên đại khoảng 10.000 năm trước.
Các nhà khảo cổ khảo sát một trong các hang động nằm ở vùng lõi Vườn quốc gia Ba Bể. Ảnh: TTXVN
Kết quả này cho thấy trên địa bàn huyện Ba Bể, đặc biệt là địa bàn các xã thuộc lưu vực sông Năng, vùng hồ Ba Bể ngay từ thời đồ đá cũ cách đây khoảng 20.000 năm đến 10.000 năm trước Công nguyên đã có người tiền sử sinh sống.
Ở một số địa điểm như Thẳm Thinh, Thẳm Hẩu, Thẳm Mỳa... người tiền sử đã sinh sống trong thời gian dài.
Thời gian tới, Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn tiếp tục trình cấp có thẩm quyền bổ sung kinh phí để điều tra thám sát những khu vực còn lại đồng thời có kế hoạch nghiên cứu, khai quật những di chỉ khảo cổ đã phát hiện.
Thông tin thêm trên báo VOV, trước đó, vào tháng 6/2019, các nhà khảo cổ cũng đã phát hiện tại khu vực động Puông, xã Khang Ninh (thuộc Vườn Quốc gia Ba Bể) nhiều hiện vật bằng đá, xương như rìu, mảnh tước… xác định thuộc văn hóa Hòa Bình có niên đại cách nay khoảng 8.000 - 9.000 năm, cùng nhiều di tích gốm, sứ thuộc thời Lê Mạc
Việc phát hiện di tích khảo cổ tại khu vực Vườn quốc gia Ba Bể không chỉ có ý nghĩa quan trọng với ngành khảo cổ mà còn là cơ hội để Bắc Kạn đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu tới du khách những giá trị về văn hóa, lịch sử, góp phần phát triển du lịch địa phương.
T.C (tổng hợp)
