Khi quan chức phát ngôn... kỳ quặc
Cách đây chưa lâu, tại Hội nghị bàn về các nội dung của Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt tổ chức tại bộ GTVT chiều ngày 11/3, ông Đinh Mạnh Toàn - Phó Cục trưởng cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (bộ Công an) đã nói: "Gần đây tôi lên mạng xem báo chí vẫn hướng dư luận vào cái khác, nêu lên thế nào là mũ giả, mũ dỏm. Có lẽ chúng ta nói luôn mấy phóng viên đó là thế nào đó, thiểu năng gì đó, kém gì đó không hiểu thế nào là mũ giả, mũ dỏm mà cứ phải đưa ra bằng lời lẽ, bằng giải thích từ ngữ". Phát biểu có phần nóng nảy của ông Toàn đã khiến dư luận, đặc biệt là giới báo chí bức xúc, riêng vị Cục phó này ngay lập tức được xếp vào danh sách những quan chức có phát ngôn gây sốc. Mặc dù sau đó ông Toàn đã có những phát biểu đính chính và xin lỗi giới báo chí, nhưng có lẽ đây sẽ là bài học sâu sắc cho quan chức thiếu kiềm chế cảm xúc của mình.
“Bệnh viện quá tải thì hỏi Nhà nước”?
Thời gian qua, dư luận xôn xao về việc 3 trẻ sơ sinh ở huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) tử vong vì tiêm vắc xin viêm gan B. Trong khi hàng triệu bà mẹ có con trong độ tuổi tiêm vắc xin đang lo lắng về sự an toàn của con trẻ và mong chờ vào những quyết sách nhanh chóng, quyết liệt của bộ Y tế để trấn an dư luận thì vị "tư lệnh" ngành này vẫn miệt mài đi làm dự lễ khánh thành nghĩa trang. Vẫn biết dân tộc ta có truyền thống "Uống nước nhớ nguồn", nhưng đối với người dân, bà Bộ trưởng vào Quảng Trị cũng rất nên đến thăm các gia đình vừa mất con vì sự cố tiêm vắc xin. Có lẽ dư luận buồn vì lịch trình "vi hành" của vị Bộ trưởng kín đặc nên không thể đến thăm gia đình nạn nhân một, thì buồn cho những phát biểu của bà nhiều hơn. Khi nói về vụ tiêm vắc xin làm 3 trẻ tử vong, "tư lệnh" ngành y tỏ ra quyết liệt trong việc truy tìm nguyên nhân của vụ việc bằng một phát biểu chấn động: "Sẽ không có bao che, mà công khai, minh bạch nguyên nhân. Trách nhiệm của ai sẽ xử lý người đó. Lỗi của vắc xin thì xử vắc xin; lỗi do người tiêm, xử người tiêm; lỗi do kỹ thuật xử lý kỹ thuật...".
Sau hàng loạt phát biểu gây sốc của Bộ trưởng Tiến trước đó, lần này dư luận thật sự sửng sốt. Hiểu theo cách nói của vị tư lệnh ngành này thì nếu như vắc xin là nguyên nhân gây ra cái chết của 3 đứa bé đoản mệnh, thì ngành y của bà sẽ quyết không "bao che" cho vắc xin mà kiên quyết "trảm" ngay vắc xin. Còn chuyện vì sao có vắc xin kém chất lượng lại được tiêm vào trẻ sơ sinh thì... vô can?
Trước đó, trong khi trả lời phỏng vấn của các phóng viên tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIII cách đây chưa lâu, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến tiếp tục "gây sốc" với phát ngôn mới khi trả lời về tình trạng quá tải ở những bệnh viện tuyến trên, rằng: "Thiếu giường bệnh thì... phải hỏi Nhà nước". Không biết ý Bộ trưởng nói Nhà nước ở đây là ai? Bà là người đứng đầu công tác quản lý Nhà nước về Y tế, mà lại còn phải đi hỏi "Nhà nước"?
Cũng liên quan đến ngành y, mới đây, liên quan đến việc một bệnh nhân tử vong tại bệnh viện đa khoa Thanh Oai với nhiều nghi vấn, khi phóng viên làm việc với lãnh đạo cơ sở này, ông Đỗ Ngọc Vấn, Phó giám đốc hồn nhiên nói: "Trong cuộc đời làm bác sỹ của tôi, số bệnh nhân chết trong khi tôi điều trị cũng phải đến... vài chục người. Chẳng qua đây là người nhà bệnh nhân không hiểu nên mới nghi ngờ". Một bác sĩ mà cho rằng trong nghề mình điều trị chết vài chục người là... bình thường thì người dân còn biết trông chờ việc bảo vệ sức khoẻ ở đâu?
Ông Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội.
“Nhận thức đúng, tình cảm đúng thì phát ngôn mới chuẩn”
| Phát ngôn của lãnh đạo đều ảnh hưởng đến người dân Nói về những phát ngôn gây phản cảm của lãnh đạo, quan chức, ông Phạm Thế Minh, nguyên Thứ trưởng bộ Giao thông Vận tải đưa ra ý kiến: "Tôi nghĩ, là người đứng đầu một ngành, mọi phát ngôn đều có thể ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân, do đó các lãnh đạo cần thận trọng khi phát biểu". |
Liên quan đến những phát biểu gây sốc của một số “tư lệnh” ngành, quan chức trong thời gian qua, nhiều chuyên gia, các cán bộ đã lên tiếng về việc này. Đa số những ý kiến này đều cho rằng, mỗi lời nói của lãnh đạo, của quan chức ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống của người dân, do vậy khi phát ngôn cần phải thật sự thận trọng, không thể phán bừa.
Ông Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội chia sẻ: Có những “tư lệnh” ngành, quan chức, những người có trách nhiệm họ phát ngôn rất sốc, thể hiện cái tôi của mình quá lớn. Như Bộ trưởng bộ Y tế đến bệnh viện thì nói như trại tị nạn. Ông Phó chủ tịch thành phố trong một hội nghị phòng chống mại dâm thì nói rằng, du lịch muốn phát triển thì phải có mại dâm..., những phát ngôn đó gây phản cảm trong xã hội. Theo ông Thuận "hiện trạng này đang xảy ra nhiều đối với những người có chức quyền".
Lý giải cho những phát ngôn gây sốc đó, vị nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng, có nhiều thứ đang xuống cấp, trong đó có sự xuống cấp trong phát ngôn. "Họ đúng là những người có chức có quyền, "tư lệnh" ngành thì họ phải làm chứ không chỉ là nói. Khi họ làm họ lại không làm được tới nơi tới chốn thì cũng có nhiều lý do như do thể chế, năng lực điều hành của cán bộ. Nhưng vẫn bị ràng buộc ít nhiều bởi thể chế, khiến họ khó làm việc, điều đó cộng với phông văn hóa của người phát ngôn chưa cao cho nên mới phát ngôn những điều gây sốc như thế", ông Trần Quốc Thuận lý giải.
Liên quan đến những phát ngôn gây sốc của "tư lệnh" ngành y, theo ông Thuận, bà Bộ trưởng bộ Y tế đến Quảng Trị nhưng không tới thăm gia đình nạn nhân và không xin lỗi người dân là một điều đáng trách. Ông Thuận cho rằng, khi để xảy ra những sự cố như vừa rồi, thì "tư lệnh" ngành y tế phải đứng ra chịu trách nhiệm.
Cũng liên quan đến những phát ngôn thiếu cẩn trọng của một số quan chức trong thời gian gần đây, PGS.TS Lê Quý Đức (Học viện Chính trị Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh) đưa ra nhận xét rằng, trong đầu lãnh đạo phải luôn luôn thường trực nhận thức đúng, tình cảm đúng thì mới phát ngôn chính xác được. Vì thế, ngoài những phát ngôn nhất thời, nóng vội của một số chính khách trong những hoàn cảnh đặc biệt, thì những phát ngôn còn lại có thể xuất phát từ sự nhận thức chưa đúng của người lãnh đạo đó.
Hay như ông Phó chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng vừa nói trong một cuộc họp về phòng chống mại dâm, ma tuý, AIDS của Đà Nẵng rằng "muốn phát triển du lịch Đà Nẵng thì phải có mại dâm, không có thành phố du lịch nào không có mại dâm cả". "Lãnh đạo mà phát biểu như vậy thì chết, là trái lại với mục tiêu của hội nghị. Mặt khác, phát ngôn đó sẽ không phù hợp với thực tế. Chả lẽ người ta quyết định đi du lịch ở một thành phố, một quốc gia chỉ vì thành phố đó có mại dâm hay không? Người ta quyết định du lịch tới thành phố đó vì rất nhiều lý do khác nhau nữa chứ, đâu chỉ có vì thích "chuyện ấy". Nói như vị Phó chủ tịch ấy thì đưa chị em ra để câu khách, để phát triển du lịch thì không có tính nhân văn. Cho nên phải nói rằng là, trong đầu lãnh đạo phải luôn luôn thường trực nhận thức đúng, tình cảm đúng thì mới phát ngôn chính xác được", PGS.TS Lê Quý Đức nhấn mạnh.
Minh Khánh - Quốc Triều
