Sau khi báo chí phản ánh, cơ quan điều tra vào cuộc, ngày 14/10 vừa qua, cơ quan Cảnh sát điều tra (C48) – Bộ Công an đã hoàn tất Kết luận điều tra vụ án xảy ra tại Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam.
Tháng 7/2011, Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) báo cáo doanh thu 6 tháng đầu năm lỗ hơn 600 tỷ đồng - con số báo lỗ đầu tiên sau sau 15 năm hoạt động. Nguyên nhân lý giải việc thu lỗ được lãnh đạo tổng công ty đưa ra là do việc sụt giảm giá cước vận tải biển, thời tiết không thuận lợi, nạn cướp biển gia tăng…và phải gánh phần trách nhiệm được chuyển giao từ đội tàu Vinashinlines sang. Để giảm bớt gánh nặng thua lỗ, Vinalines đã chính thức có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị bán tàu để cắt lỗ.
Đến cuối tháng 8/2011, những dấu hiệu tham nhũng ở tập đoàn Vinalines đã được báo chí nêu bấn đề nhưng lại bị gỡ xuống sau đó. Các bài viết phản ánh trường hợp hai chiếc tàu chở hàng trị giá hàng chục triệu đô la “đắp chiếu”.
Đầu tháng 9/2011, Thanh tra Chính phủ công bố quyết định chính thức về việc thanh tra việc chấp hành pháp luật trong công tác quản lý và sử dụng vốn, tài sản tại Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines).Việc thanh tra sẽ diễn ra trong vòng 75 ngày làm việc thực tế kể từ ngày công bố quyết định thanh tra tại đơn vị (7/9), thời kỳ thanh tra bắt đầu từ ngày 1/1/2007 đến ngày 31/12/2010 đối với hoạt động đầu tư dài hạn của Vinalines.
Ngày 14/11/2011, Cục Cảnh sát phòng chống tham nhũng gửi văn bản đề nghị Cục Đăng kiểm VN cung cấp hồ sơ liên quan đến chứng nhận đăng kiểm ụ nổi. Cụ thể, năm 2008 Vinalines đã mua ụ nổi và chuyển về VN, đưa lên đà của Công ty TNHH Nhà máy tàu biển Hyundai Vinashin (Khánh Hòa) dưới sự giám sát của RMRS. Sau đó, ụ nổi đã được Cơ quan Đăng ký tàu biển và thuyền viên khu vực Sài Gòn cấp giấy chứng nhận tạm thời ngày 25/3/2011 với thông tin về Tổ chức RMRS do Vinalines cung cấp.
Ông Dương Chí Dũng
Tháng 1/2012, cơ quan CSĐT (C48) đã xác minh làm rõ dấu hiệu sai phạm trong quá trình sửa chữa ụ nổi. Xác định 4 đối tượng Trần Hải Sơn - Tổng giám đốc Công ty TNHH sửa chữa tàu biển Vinalines, Trần Văn Quang - Trưởng phòng Kế hoạch Công ty TNHH sửa chữa tàu biển Vinalines, Trần Bá Hùng - cán bộ Hyundai Vinashin, Phạm Bá Giáp - Giám đốc Công ty Nguyên Ân lập 2 bộ hợp đồng, chứng từ quyết toán khống chiếm đoạt 2,9 tỉ đồng chia nhau (theo kết luận của giám định viên Bộ Công thương).
Ngày 1/2/2012, C48 quyết định khởi tố vụ án tham ô tài sản, khởi tố bị can, bắt tạm giam 4 đối tượng trên.
Điều đáng nói, trong bối cảnh Vinalines đang bị thanh tra thông tin tham nhũng, ông Dương Chí Dũng đã được bổ nhiệm làm Cục trưởng Cục hàng hải Việt Nam. Theo đó, ngày 6/2/2012, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 142, cho ông Dương Chí Dũng thôi giữ chức Chủ tịch Hội đồng Thành viên (HĐTV) Tổng Cty Hàng hải Việt Nam (Vinalines), để Bộ trưởng GTVT bổ nhiệm giữ chức Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam.
Ụ nổi 83M do Dương Chí Dũng mua về chỉ là đống sắt vụn. Ảnh: Tiền Phong
Mở rộng điều tra sai phạm ở Vinalines, ngày 17/5/2012, Cơ quan CSĐT, Bộ Công an (C48) đã ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án. Đồng thời ra quyết định khởi tố bị can về tội “cố ý làm trái...”, bắt tạm giam đối với ông Dương Chí Dũng - nguyên Chủ tịch HĐQT Vinalines, hiện là Cục trưởng Cục Hàng hải; ông Mai Văn Phúc - nguyên Tổng giám đốc Vinalines, hiện là Vụ phó Vụ Vận tải; ông Trần Hữu Chiều - Phó tổng giám đốc kiêm Trưởng ban QLDA Nhà máy sửa chữa tàu biển Vinalines phía nam. Tuy nhiên, khi cơ quan công an đến nơi làm việc, nơi cư trú của Dương Chí Dũng để tống đạt quyết định thì không thấy bị can. Chiều cùng ngày, cơ quan điều tra xác định bị can đã bỏ trốn.
Ngày 18/5/2012, C48 ra quyết định truy nã đặc biệt trên toàn quốc đối với bị can Dương Chí Dũng.
Ngày 22/5/2012, cơ quan điều tra Bộ Công an đã họp báo thông báo kết quả điều tra ban đầu vụ án tham ô tài sản, mở rộng điều tra sai phạm trong việc lựa chọn nhà thầu mua ụ nổi 83M và lập, phê duyệt dự án xây dựng nhà máy tàu biển phía nam xảy ra tại Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines).
Theo kết luận điều tra ban đầu, trong việc mua ụ nổi 83M và phê duyệt dự án nhà máy sửa chữa tàu biển phía Nam, lãnh đạo Vinalines có các sai phạm sau: Tự ý quyết định đầu tư khi chưa được Bộ Giao thông vận tải cập nhật dự án vào quy hoạch và chưa trình Thủ tướng CP xem xét quyết định.
Sau khi có kết luận ban đầu của cơ quan điều tra, dư luận đặt dấu hỏi về quy trình bổ nhiệm Dương Chí Dũng từ Chủ tịch HĐTV Vinalines lên Cục trưởng Cục Hàng hải trong khi cơ quan chức năng đang thanh tra một số sai phạm ở Tổng công ty này. Báo chí từ ngày 25/5/2012 tập trung khai thác đề tài này. Báo Thanh niên ngày 29/5/2012 có bài “Làm sáng tỏ việc bổ nhiệm ông Dương Chí Dũng”…Đây cũng là tâm điểm tại phiên chất vấn kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIII.
Trả lời báo điện tử Vnxpress ngày 31/5, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng cho rằng: việc thanh tra Vinalines là theo kế hoạch chứ không phải thanh tra đột xuất do có dấu hiệu sai phạm. Việc bổ nhiệm ông Dương Chí Dũng làm Cục trưởng Hàng Hải nhằm cứu Vinalines, giải quyết mâu thuẫn, đẩy mạnh chiến lược biển và quá trình tái cơ cấu tập đoàn. Nếu không giải quyết vấn đề nội bộ thì sẽ cản trở sự phát triển, nhất là trong bối cảnh ngành vận tải đứng trước khủng hoảng.
Tại phiên chất vấn ngày 14/6/2012, kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIII, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng cũng khẳng định, bổ nhiệm theo đúng thẩm quyền, không trái với các quy định của Luật thanh tra. Ông Dũng bị khởi tố vì vi phạm khuyết điểm từ năm 2007. Tuy nhiên, ông Thăng cũng xin nhận trách nhiệm về việc này vì đã chưa sâu sát việc đánh giá, quản lý cán bộ, còn nóng vội, chưa cân nhắc thời điểm bổ nhiệm.
Tại phiên chất vấn của họp UB Thường vụ Quốc hội sáng 22/8/2012, trước chất vấn về trách nhiệm cơ quan quản lý nhà nước của Thanh tra Chính phủ, Tổng thanh tra Huỳnh Phong Tranh cho hay, ông Dương Chí Dũng là Chủ tịch Hội đồng thành viên và vị trí này do Thủ tướng bổ nhiệm, điều động. Trong quá trình thuyên chuyển công tác vẫn chưa phát hiện vi phạm nào, hơn nữa cơ quan thuyên chuyển cũng không tham khảo ý kiến thanh tra. Do đó chúng tôi không có quyền can thiệp hay cản trở.
Ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ GTVT và Bộ Nội vụ giải trình vấn đề liên quan đến việc bổ nhiệm ông Dương Chí Dũng.
Ngày 27/5, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam khẳng định: việc bổ nhiệm ông Dương Chí Dũng là đúng thẩm quyền. Ngay sau khi dư luận lên tiếng, Chính phủ đã tiến hành rà soát lại tất cả quy trình và thấy việc này đúng quy trình.
Ngày 5/9, cơ quan công an đã bắt được Dương Chí Dũng (55 tuổi, trú tại phường Thành Công, Hà Nội - nguyên cục trưởng Cục Hàng hải VN) sau 4 tháng lẩn trốn.
Ngày 14/10/2013, Cơ quan Cảnh sát điều tra (C48) – Bộ Công an đã hoàn tất Kết luận điều tra vụ án xảy ra tại Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam.
Toàn bộ hồ sơ vụ án Dương Chí Dũng cùng 9 bị can khác tại Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam phạm tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 165-BLHS) và tội Tham ô tài sản (Điều 278 – BLHS) đã được chuyển đến Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị truy tố theo quy định của pháp luật.
Theo báo cáo của Viện KSND, vụ án tại công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) là một trong thập đại án tham những lớn trong 10 năm qua và được đưa ra xét xử cuối năm nay.
H. Minh
