Đến một lúc nào đó thì tôi phải được phép nói ra điều này một lần, nhưng ngay trong Berlin thì người ta không được phép làm điều đấy, trong mọi tình huống. Vì như thế người ta hiển nhiên tự nhận mình là dân từ nơi khác đến. Nhưng phải kể có đầu có đuôi.
Bố mẹ người Berlin của tôi đã học đại học một vài năm ở thành phố Leipzig xinh đẹp. Tôi ra đời trong bệnh viện của trường đại học ở đó ngay trước lúc họ học xong. Khi tôi được 5 tháng tuổi, bố mẹ tôi lại dọn về Berlin. Và từ khi đấy nơi cư ngụ chính của tôi là Berlin.
Tôi lớn lên tại Weißensee và sống ở Prenzlauer Berg. Tôi thích uống bia Pils và đánh giá cao một cái xúc xích có rắc bột cà ry. Tôi có thể nói cho bạn biết bánh mì Thổ ngon nhất là ở đâu.
Trước đây, trong những lần nghỉ giữa hai học kỳ, tôi đã làm việc trong Lễ hội phim quốc tế Berlinale. Tôi biết 2 con đường bí mật và một con đường đắt tiền đi đến Cảng hàng không Tegel. Vậy thì tôi là người Berlin? Không bao giờ! Trong mắt của một người Berlin gốc, tôi có thể xây thêm và lại tháo đi Tòa đô chính, cứu thoát con đường mua sắm Kudamm hay bay lơ lửng như một cái bong bóng trên Quảng trường Potsdam, nhưng tôi không bao giờ có thể trở thành người Berlin.
Tòa đô chính Berlin. Ảnh: Bernd Havenstein/Fotocommunity.
Nhưng ngược lại, nếu như tôi sinh ra trong bệnh viện ở Berlin-Spandau, ngay trước khi bố mẹ người Leipzig của tôi trở về cùng với tôi, thì nếu tôi có là cổ động viên cho đội bóng đá VfL Leipzig và nói tiếng địa phương vùng Sachsen đi chăng nữa, phần lớn người Berlin tuy sẽ nghiên đầu nghi ngại, nhưng rồi cuối cùng tôi cũng sẽ được chấp nhận nhờ vào nơi sinh ghi trong thẻ căn cước.
John F. Kennedy nói chung cũng được chấp nhận là người Berlin. Nhưng không một người nào khác ngoại trừ ông sẽ vượt được qua ngưỡng với câu nói nổi tiếng "Tôi là người Berlin" của ông ấy. Bạn không cần phải thử đâu.
Tôi phải chịu đựng xung đột này, nỗi thẹn này hằng ngày ngay trong nhà của tôi. Hiện có hai người Berlin gốc đang sống trong căn hộ của tôi và kể chuyện tếu ngay sau lưng tôi: vợ tôi và đứa con trai 2 tuổi của chúng tôi. Tôi có ý định khi vợ tôi mang thai lần thứ hai, ngay lúc bắt đầu có dấu hiệu chuyển bụng, tôi sẽ chở vợ tôi vào một bệnh viện ở ngoài thành phố, để tôi không còn là người Berlin ba lô duy nhất trong gia đình tôi nữa. Cái từ đó có một không hai, tôi chưa từng nghe nói người Hamburg ba lô hay người Ulm ba lô. Cái từ đó không thể hiện rằng ngày xưa người này đã đến Berlin với một cái ba lô mà muốn nói rằng họ là gánh nặng trên vai của những người gốc Berlin giống như một cái ba lô.
Đường Kurfürstendamm ở Berlin, thường được gọi tắt là Ku'damm.
Tất cả đều có liên quan đến một hiện tượng cũng độc nhất vô nhị cho thành phố này. Bất kỳ một người nào sống ở đây quá 3 tuần đều muốn trở thành người Berlin ngay.
Người xứ Bavaria, người Schwaben, thực tập ở đây 2 tháng, sau một thời gian ngắn tất cả họ đều nói rằng "Tôi là người Berlin". Và người dân bản địa dị ứng với điều đấy. Thật ra đó là một lời khen ngợi gửi đến thành phố, rằng người ta thích nhận dạng mình với thành phố. Nhưng mà người Berlin thường có khó khăn với lời khen.
Bạn hãy vui mừng vì tôi không phải người Berlin! Tuy tôi thường khước từ sự khước từ này của người Berlin. Tôi phản đối, rằng tôi là người gốc Berlin, rằng cái quy định đấy thật là buồn cười, rằng tôi chắc hẳn không phải là người Sachsen.
Khi tôi ra khỏi biên giới thành phố tôi còn khẳng định rằng tôi là người Berlin. Nhưng rồi tôi lại nghĩ rằng nếu tôi là người gốc Berlin thì bây giờ tôi đã không ngồi đây và viết cho bạn một cái gì đó về thành phố này. Đối với một người Berlin gốc, điều đấy là tự hạ thấp danh dự của chính mình. Khi một khách du lịch hỏi anh ta về thành phố của anh ấy thì câu trả lời thân thiện là "Hãy ở nhà đi!" (còn tiếp).
Phan Ba (theo MERIAN Berlin)
