Sáng mai (31/5), HĐXX vụ đại án 6.000 tỷ đồng tại TrustBank do Chánh án tòa Hình sự Phạm Lương Toản làm chủ tọa sẽ đưa ra phán quyết cuối cùng.
Phiên tòa này được khai mạc vào sáng 8/5 và kéo dài cho đến nay. Để đảm bảo đúng tiến độ, HĐXX đã quyết định làm việc cả ngày thứ Bảy và Chủ nhật.
Cáo trạng truy tố bà Hứa Thị Phấn (cố vấn cao cấp ngân hàng TMCP Đại Tín (TrustBank – nay là ngân hàng Xây dựng – CB) cùng 27 đồng phạm khác. Bà Phấn cùng với Bùi Thị Kim Loan (kế toán công ty Phú Mỹ), Ngô Kim Huệ (nguyên Phó Chủ tịch HĐQT TrustBank) bị truy tố về các tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
25 bị cáo còn lại bị truy tố về cùng tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Vì lý do sức khỏe nên bà Phấn không đến tòa, HĐXX đã quyết định xét xử vắng mặt đối với bà Phấn.
Cũng tại phiên tòa này, nhiều bị cáo vừa mới sinh con cũng bị đưa ra xét xử. Trong đó, bị cáo Bùi Thị Kim Loan mới sinh con được hơn 2 tuần đã bế con nhỏ đến tòa nhằm gây áp lực cho tòa và lấy lý do này để xin hoãn phiên tòa xét xử nhưng không được chấp nhận. HĐXX sau đó đã bố trí một phòng chăm sóc đặc biệt bên hông phòng xử, có bác sĩ sản nhi và y tá túc trực để chăm sóc sức khỏe cho mẹ con bị cáo Loan.
Các bị cáo nguyên là lãnh đạo, nhân viên TrustBank tại tòa.
Tại phiên tòa, ngoài bản án hình sự mà các bị cáo sẽ phải chịu trách nhiệm về hành vi phạm tội của mình, nội dung chiếm nhiều thời gian của phiên xử là trách nhiệm dân sự liên quan trong vụ án. Trong đó có cuộc “đối đầu” giữa nhóm Phương Trang (gồm công ty Phương Trang và các công ty có quan hệ hợp tác làm ăn với công ty Phương Trang – PV) và TrustBank về số tiền mà TrustBank đã giải ngân cho nhóm Phương Trang.
Theo hồ sơ đang lưu giữ tại TrustBank (nay là CB), nhóm Phương Trang đã được giải ngân trên 9.400 tỷ đồng nợ gốc. Số tiền này là khoản giải ngân cho 82 khoản vay, một khoản nhận nợ bắt buộc và 1 khoản phát hành trái phiếu 2.000 tỷ đồng.
Tính đến ngày 7/5/2018, nhóm Phương Trang còn nợ tại CB là trên 9.400 tỷ đồng nợ gốc, cộng với tiền lãi nữa là trên 27.000 tỷ đồng. Phía CB yêu cầu nhóm Phương Trang phải trả khoản nợ này vì các hồ sơ, chứng từ là hợp pháp.
Trong khi đó, nhóm Phương Trang khẳng định chỉ được giải ngân trên thực tế số tiền trên 3.900 tỷ đồng và chỉ chịu trách nhiệm trả số tiền nợ gốc này cùng với lãi phát sinh.
Theo nhóm Phương Trang, sở dĩ có sự chênh lệch số liệu như trên là bởi trong quá trình làm ăn qua lại, bà Phấn đã buộc Phương Trang phải ký trước các hồ sơ về tài sản bảo đảm, hồ sơ vay, chứng từ giải ngân. Bà Phấn đã lợi dụng điều này để giải ngân tiền từ các hợp đồng vay vốn của nhóm Phương Trang cho chính bà Phấn sử dụng. Tuy nhiên, nhóm Phương Trang chưa chứng minh được bị bà Phấn ép buộc phải ký trước hồ sơ như thế nào.
Để làm rõ số tiền mà nhóm Phương Trang thực nhận, luật sư Trương Thị Minh Thơ (một trong 4 luật sư bào chữa cho bà Phấn) cung cấp cho HĐXX một USB chứa file ghi âm cuộc nói chuyện giữa bà Phấn với các ông: Nguyễn Hữu Luận (Chủ tịch HĐQT công ty CP Đầu tư Phương Trang), Phạm Đăng Quan (Tổng Giám đốc công ty CP Đầu tư Phương Trang) và T.T.C. (người giới thiệu ông Luận gặp bà Phấn).
Nội dung cuộc nói chuyện này thể hiện, đại diện công ty Phương Trang thừa nhận khoản vay trên 9.000 tỷ đồng của công ty này tại TrustBank.
File ghi âm này dài hơn 2 giờ đồng hồ, được luật sư Thơ nghe và chép lại, dài 48 trang. File ghi âm này và bản đánh máy lại nội dung cuộc nói chuyện sau đó được cung cấp cho VKS xem xét. Sau khi xem xét, VKSND Tối cao có công văn không chấp nhận file ghi âm này là chứng cứ. Lý do là không thể chứng minh được bà Phấn đưa cho luật sư Thơ và luật sư này cũng không phải là người được bà Phấn ủy quyền đại diện toàn bộ.
Ngày 24/5, luật sư Thơ đề nghị giám định lại file ghi âm bởi theo luật sư này, nó chứa đựng nội dung “cực kỳ quan trọng” để khẳng định nhóm Phương Trang thực tế đang nợ TrustBank bao nhiêu tiền.
Trình bày phần bào chữa bổ sung, luật sư Thơ tiếp tục đề nghị giám định lại file ghi âm và đề nghị công nhận USB chứa file gi âm này là chứng cứ của vụ án, vì nó được thu thập, cung cấp một cách hợp pháp, đúng pháp luật.
“Nếu cho rằng tôi làm giả vậy vì sao không cho điều tra đi đến tận cùng của vấn đề để xử lý tôi”, luật sư Thơ nhấn mạnh.
Luật sư Thơ khẳng định, toàn bộ lời trình bày trước tòa hoàn toàn là sự thật. Nếu muốn sự việc rõ ràng, luật sư mong muốn được mở băng ghi âm tại tòa công khai để xem có phải chiếc băng ghi âm do luật sư cắt ghép, ngụy tạo hay không.
“Nhóm Phương Trang đã nhận đủ số tiền trên 9.400 tỷ đồng, nhưng phía VKS lại không chấp nhận số liệu này. Luật sư đưa ra dẫn chứng rằng, ông Quan, ông Luận đã từng thừa nhận sẽ chịu trách nhiệm trong sổ quỹ của công ty Phương Trang. Nếu không nhận tiền thì tại sao phải chịu trách nhiệm”, luật sư Thơ đặt nghi vấn.
Theo luật sư Thơ, người đàn ông tên T.T.C. trong đoạn băng ghi âm được bà Phấn cho biết là công an, ông C. đã lợi dụng chức vụ quyền hạn thế nào để cản trở quá trình ngân hàng Nhà nước thanh tra TrustBank. Vì vậy, cần điều tra làm rõ vai trò của ông C. cũng như quan hệ của ông C. và ông Luận để làm rõ bản chất vụ án.
Ngoài các nội dung trên, vụ án còn nhiều “uẩn khúc” khác chờ HĐXX gỡ nút thắt, như vai trò của từng bị cáo trong vụ án, các bị cáo có chủ ý phạm tội hay không?; căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch thực chất có giá trị bao nhiêu, có phải bị bà Phấn nâng khống lên rồi bán lại cho chính Trustbank hay không?; chiếc xe Maybach là “hàng tặng” hay bà Phấn đề nghị “sang tay – cấn trừ”?; Ai sẽ phải bồi thường trên 27.000 tỷ đồng (cả gốc lẫn lãi tính đến ngày khởi tố vụ án) cho CB?;…
Ngoài ra, các luật sư bào chữa cho bà Phấn đề nghị hoãn phiên tòa để làm rõ dòng tiền, đường đi của dòng tiền và con số chính xác nhóm Phương Trang thực nhận được bao nhiêu có được HĐXX chấp thuận hay không?; có hay không VKS vi phạm tố tụng hình sự khi trong hồ sơ vụ án có “lời khai sinh đôi” hay chỉ là lỗi đánh máy?; có hay không việc có bị cáo bị tâm thần nhưng vẫn bị hỏi cung, bị đưa ra xét xử và đối mặt với bản án hình sự?...
Tất cả những câu hỏi trên liệu có được HĐXX giải đáp thỏa đáng trong bản án, hay lại phải trả hồ sơ điều tra bổ sung, hoặc bản án tuyên “huề cả làng”, hoặc đẩy quả bóng trách nhiệm sang cấp phúc thẩm…
Câu trả lời sẽ có vào 14h30 chiều 31/5.
