Bộ trưởng Xây dựng “không dám hứa” về lộ trình chấm dứt vi phạm xây dựng

Bộ trưởng có cam kết với Quốc hội không?

ĐBQH Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương) chất vấn Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà: “Nhiều công trình xây dựng không giấy phép, sai giấy phép mọc lên như kiểu tòa nhà ở phố Lê Trực, Hà Nội như đang thách thức sự kiên nhẫn của cử tri. Đề nghị Bộ trưởng bộ Xây dựng cho biết có cam kết với Quốc hội là không để xảy ra các vi phạm như đã nêu trên không? Và lộ trình giải quyết dứt điểm các vi phạm ở chung cư như hiện nay”.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, thời gian qua, số vụ vi phạm giảm dần. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm trong hoạt động xây dựng vẫn còn diễn ra khá phổ biến và diễn biến phức tạp. Một số vụ việc vi phạm chưa được phát hiện kịp thời. Nếu được phát hiện rồi thì có một số vụ việc chưa được xử lý một cách dứt điểm, nghiêm minh.

Ví dụ, 9 tháng năm 2018 có đến 10.881 công trình vi phạm, trong đó không phép là 3.060, sai phép là 5.481 và các vi phạm khác là 2.340.

Bộ trưởng chỉ ra một số nguyên nhân của tình hình trên như: Thiếu một số quy định pháp luật hoặc quy định pháp luật đã có nhưng chưa đủ rõ; ý thức chấp hành pháp luật về xây dựng của một số chủ thể tham gia như các nhà thầu, các chủ đầu tư, thậm chí cơ quan quản lý Nhà nước, nhân dân còn chưa tốt; công tác kiểm tra, phát hiện sớm vi phạm ngay từ lúc đầu và xử lý các vi phạm chưa dứt điểm, nghiêm minh; cưỡng chế, phá dỡ, khôi phục nguyên trạng ban đầu là một quá trình vì ở một số công trình hết sức phức tạp, kéo dài…

Bộ trưởng nêu một số giải pháp khắc phục tình hình trong thời gian tới như: Tiếp tục hoàn thiện quy định pháp luật về hoạt động xây dựng, quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng, định mức xây dựng và các quy định xử phạt hành chính trong hoạt động xây dựng; tiếp tục tăng cường công tác quản lý Nhà nước về hoạt động xây dựng nói chung cũng như công tác xử lý vi phạm, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm…

Về ý của đại biểu Nguyễn Thanh Hồng hỏi Bộ trưởng bộ Xây dựng có cam kết với Quốc hội là có thể chấm dứt được tình trạng vi phạm trong hoạt động xây dựng hay không? Bộ trưởng nói: “Theo quy định pháp luật, việc quản lý hoạt động xây dựng cũng như xử phạt vi phạm trong hoạt động xây dựng thuộc trách nhiệm của các cấp, các ngành, chính quyền địa phương và các chủ thể tham gia các hoạt động này, không chỉ là của bộ Xây dựng.

Về phần mình, bộ Xây dựng và tôi với tư cách là Bộ trưởng sẽ làm hết sức mình, xin hứa với Quốc hội làm hết sức mình. Chúng tôi tin rằng, với sự cố gắng chung của cả nước, của các ngành, các cấp thì tốc độ vi phạm hoạt động xây dựng chắc chắn sẽ ngày càng giảm dần xuống.

Tôi không dám hứa và không dám cam kết về một lộ trình cũng như thời điểm có thể chấm dứt vi phạm trong hoạt động xây dựng. Nhưng tôi xin nhắc lại xin hứa sẽ nỗ lực hết sức mình để cùng với các bộ, các địa phương”.

"Cử tri sẽ không đồng tình với trả lời này"

Giơ biển tranh luận, ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TP.Hồ Chí Minh) cho rằng, cử tri sẽ không đồng tình với trả lời này vì những vi phạm trong lĩnh vực xây dựng ngày càng lan tỏa và rất dai dẳng, đặc biệt những vi phạm trong xây dựng rất nghiêm trọng.

"Đặc trưng của nó là giữa thanh thiên bạch nhật, kéo dài có khi là nhiều tháng không phát hiện ra, khi phát hiện xử lý rất phức tạp và có những người vi phạm rất ngoan cố. Không chỉ trong lĩnh vực xây dựng nhà ở, kể cả trong vấn đề giao thông, kể cả trong vấn đề tài nguyên môi trường, bộ Xây dựng đều có trách nhiệm ở trong đó nhưng Bộ trưởng trả lời tại bây giờ luật pháp chưa đầy đủ, người ta vi phạm vì người ta vi phạm, người ta không chịu sửa, v.v...

Tôi e rằng với câu trả lời này sẽ không khắc phục được. Ví dụ Bộ trưởng đã làm gì để kiến nghị sửa đổi pháp luật, Bộ trưởng đã báo cáo Thủ tướng về các địa phương không chấp hành những yêu cầu của Bộ trưởng chưa? Bộ trưởng phải báo cáo mình đã làm gì để khắc phục tình hình này và vi phạm trong lĩnh vực xây dựng hết sức bức xúc?

Trong khi có 100 USD chúng ta phát hiện ngay, một bao cát đổ trong hẻm phát hiện ngay nhưng có những tòa nhà 5, 7 tầng giữa Thủ đô, giữa các thành phố lớn hoàn tất xong rồi mới phát hiện vi phạm và đến nay cũng không chịu đập bỏ. Tôi đề nghị Bộ trưởng nên trả lời trở lại và cho thấy giải pháp của mình như thế nào?".

"Tôi chỉ hứa, chỉ cam kết những việc gì đủ căn cứ và do tôi quyết định"

Trả lời phần tranh luận, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà “xin nhắc lại”, với sự cố gắng của cả hệ thống các cấp, các ngành thì vi phạm trật tự trong hoạt động xây dựng ngày càng giảm dần.

"Đại biểu Trương Trọng Nghĩa nói về trách nhiệm của bộ Xây dựng, tôi xin nói trong thời gian vừa qua, bộ Xây dựng đã làm rất nhiều việc.

Tôi xin nhắc lại là chúng tôi chịu trách nhiệm về những hạn chế, tồn tại trong công việc quản lý Nhà nước của mình. Chúng tôi hết sức cố gắng, nỗ lực và xin hứa là tiếp tục nỗ lực cố gắng để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Tôi xin đại biểu Trương Trọng Nghĩa hết sức thông cảm. Tôi chỉ hứa, chỉ cam kết những việc gì đủ căn cứ và chỉ do tôi quyết định thôi”.

Chưa hài lòng về trả lời của Bộ trưởng

Sau trả lời của Bộ trưởng Xây dựng, ĐBQH Trương Trọng Nghĩa tiếp tục tranh luận. Ông dẫn vụ tòa nhà ở Lê Trực, những công trình xây dựng trái phép ở Sóc Sơn và nói “tất nhiên vi phạm thì người vi phạm phải chịu trách nhiệm, trách nhiệm trước hết là ở họ”.

“Nhưng về phía quản lý Nhà nước, tôi xin lưu ý là Bộ trưởng có 63 sở xây dựng tại 63 tỉnh thành. Về mặt quản lý ngành dọc là bộ Xây dựng, còn ngành ngang tất nhiên trực thuộc địa phương. Chưa kể ở các quận, huyện và kể cả cấp xã cũng đều có cán bộ lo về xây dựng.

Nếu có vấn đề giữa địa phương và Trung ương, nếu có những địa phương quá lỏng lẻo và quá thiếu trách nhiệm hay không làm đầy đủ chức trách của mình thì Bộ trưởng đã làm gì, đã phản ánh với Thủ tướng chưa?

Vừa rồi tôi có trao đổi với Thủ tướng ở hành lang, Thủ tướng cũng đồng ý nếu bộ và địa phương có vấn đề gì thì các bộ trưởng có thể phản ánh với Thủ tướng để Thủ tướng chỉ đạo các chủ tịch UBND địa phương. Một loạt các công trình xây dựng như thế và còn nhiều nữa vẫn đang tồn tại và gây bức xúc rất lớn cho nhân dân đối với việc quản lý Nhà nước trong việc xây dựng.

Người ta cho rằng có thể có vấn đề nhóm lợi ích, có thể có vấn đề bao che gì ở đây. Tôi thấy chưa hài lòng về trả lời vừa rồi của Bộ trưởng”, ĐBQH Trương Trọng Nghĩa nói.