Trong tiểu thuyết Thiên long bát bộ, cố nhà văn Kim Dung mô tả, phái Tiêu Dao được sáng lập bởi một cao nhân mai danh ẩn tích, được hậu thế nhắc đến với cái tên Tiêu Dao Tử. Ông tự mình sáng tạo ra tuyệt học riêng và truyền lại cho ba người đệ tử. Theo thứ tự nhập môn, họ bao gồm Thiên Sơn Đồng Lão, Vô Nhai Tử và Lý Thu Thủy.
Lý Thu Thủy được sư phụ chỉ truyền cho Tiểu vô tướng công.
Trong đó Tiểu vô tướng công là môn võ công mà sư phụ chỉ chân truyền cho một mình Lý Thu Thủy. Nhưng qua tình tiết truyện thì có thể thấy Lý Thu Thủy đã truyền lại công phu này cho sư huynh của mình là Vô Nhai Tử (vì mối quan hệ thân thiết giữa hai người). Tiểu vô tướng công tức là môn công phu không có hình hài. Nếu luyện công phu này, chỉ cần biết gia số chiêu thức thì có thể dựa vào nội công của Tiểu vô tướng công để thi triển bất cứ tuyệt học nào. Tiểu vô tướng công mặc dù là Đạo giáo võ học nhưng có đặc điểm là dựa vào thuyết "vô sắc vô tướng" của Phật giáo. Đây là thần công phòng thân của Lý Thu Thủy. Năm xưa mấy lần bị Thiên Sơn Ðồng Lão gia hại, Lý Thu Thủy đều dùng Tiểu vô tướng công bảo trì được tính mạng.
Những ai từng xem Thiên long bát bộ 2003 hẳn vẫn còn ấn tượng về lần Cưu Ma Trí thách đấu chùa Thiếu Lâm. Nhờ vào Tiểu vô tướng công học được của phái Tiêu Dao, gã đã chiến thắng một loạt các đại sư của Thiếu Lâm Tự bằng chính võ công sở trường của họ. Tiểu vô tướng công thần kì ở chỗ khi đã học nó xong, người dùng có thể sử dụng tất cả các võ công khác trên thiên hạ một cách giống hệt, từ hình thức cho tới uy lực. Nhờ vậy, Cưu Ma Trí có thể biểu diễn cả Niêm hoa chỉ, Bát nhã chưởng và 72 loại tuyệt kỹ của Thiếu Lâm Tự một cách giống hệt, thậm chí còn uy lực hơn cả võ công chính thống.
Cưu Ma Trí thách đấu chùa Thiếu Lâm.
Nguyên do Cưu Ma Trí biết đến Tiểu vô tướng công là bởi một lần vô tình đột nhập Vương gia trang khi lão đang cố bắt lại Ðoàn Dự. Ðoàn Dự thoát đi cùng A Châu và A Bích. Cưu Ma Trí nghe lỏm được Ðinh Xuân Thu và Vương phu nhân nói chuyện, dường như Ðinh Xuân Thu để bộ Tiểu vô tướng công ở nhà họ Vương, bởi lão không tin tưởng bọn đệ tử phái Tinh Tú của mình.
Ðinh Xuân Thu không luyện được môn Tiểu vô tướng công, lão trở về phái Tinh Tú, mang theo 1 quyển và để lại 7 quyển. Cưu Ma Trí ăn cắp 7 quyển và trong vòng 3 năm (từ lúc ăn cắp đến lúc đoạn cuối ở chủa Thiếu Lâm) lão đã luyện thành Tiểu vô tướng công. Chi tiết này được cố nhà văn Kim Dung bổ sung trong một lần sửa đổi lại tiểu thuyết Thiên long bát bộ.
Hư Trúc đã vô tình mà trở thành người của phái Tiêu Dao và được thừa hưởng các võ công thượng thừa.
Tại sao họ Ðinh có đủ 8 quyển nhưng không luyện thành, còn Cưu Ma Trí thiếu 1 quyển lại luyện được? Dù không khẳng định trực tiếp nhưng có thể là do Cưu Ma Trí có võ công Phật môn cao thâm, tinh thông Phật học. Võ công, nội lực của Cưu Ma Trí cao hơn Ðinh Xuân Thu, lão cũng thông minh hơn họ Ðinh nhiều lần.
Tuy nhiên, do miễn cưỡng luyện thành, thiếu 1 quyển nên khi đấu với Hư Trúc, Tiểu vô tướng công của lão khá vô dụng, và sau này, lão bị tẩu hỏa nhập ma cũng vì luyện thiếu 1 quyển.
Video: Hư Trúc đấu Cưu Ma Trí.
Quốc Tiệp (t/h)
