Thương vụ AT&T và Time Warner sáp nhập đã không thể bị ngăn chặn.
Ngày 20/11/2017, Chính phủ Mỹ đã nộp đơn kiện nhằm ngăn chặn thương vụ sáp nhập giữa Tập đoàn viễn thông đa quốc gia AT&T và Hãng truyền thông giải trí Time Warner. Đây được coi là động thái nhằm ngăn chặn hình thành sự độc quyền, cũng như sự ra đời của các siêu công ty có thể làm khuynh đảo thị trường thương mại nước Mỹ.
Tuy nhiên, sau phiên tòa kéo dài 6 tuần, một quyết định chính thức được đưa ra cho phép nhà mạng AT&T có thể tiến hành thỏa thuận sáp nhập với gã khổng lồ Time Warner, trong một thương vụ được định giá lên tới 85,4 tỷ USD.
Thương vụ sáp nhập này sẽ hợp nhất các dịch vụ viễn thông của AT&T với các nội dung hiện có của Time Warner, bao gồm cả một số kênh truyền hình nổi tiếng như HBO, CNN và các kênh thể thao NBA, NCAA.
Sự kết hợp giữa hai ông lớn ngành viễn thông và giải trí được coi là mối đe dọa trực tiếp đối với các công ty cung cấp nội dung truyền hình trực tuyến, đặc biệt là Netflix và Amazon. Trong khi AT&T sở hữu hạ tầng mạng và khách hàng, Time Warner lại có những nội dung truyền hình hấp dẫn.
Trước đó, bộ Tư pháp Mỹ đã khởi kiện nhằm ngăn chặn thỏa thuận hợp nhất của AT&T và Time Warner. Giám đốc Makan Delrahim cho rằng thương vụ sáp nhập giữa hai công ty sẽ làm ảnh hưởng lớn tới các đối thủ cạnh tranh khác.
Tuy nhiên, thẩm phán cho rằng không có vấn đề gì xảy ra, hai công ty được tự do thực hiện thỏa thuận sáp nhập mà không cần phải thực hiện bất kỳ yêu cầu nào từ phía Bộ Tư pháp.
Có rất nhiều người đã phản đối thương vụ này, ngay cả Tổng thống Donald Trump cũng cho rằng thỏa thuận sáp nhập này sẽ tập trung quá nhiều quyền lực vào tay một người. Nhưng với quyết định cuối cùng của Thẩm phán Liên bang, ngay cả Tổng thống Mỹ cũng không còn có thể ngăn cản thỏa thuận này xảy ra.
Trong một thương vụ mới đây, T-Mobile và Sprint chính thức thông báo sáp nhập với nhau dưới tên gọi T-Mobile, chấm dứt tên gọi Sprint trên thị trường. Điều này hứa hẹn tạo cơ hội thúc đẩy mạng 5G cho doanh nghiệp sau sáp nhập.
Theo SlashGear, công ty sáp nhập sẽ được biết đến với tên gọi T-Mobile và sẽ do John Legere đứng đầu. Công ty mẹ T-Mobile, Deutsche Bank, sẽ kiểm soát 42% nhà cung cấp dịch vụ mới, trong khi công ty mẹ của Sprint là SoftBank sẽ sở hữu 27%. Các nhà đầu tư sẽ sở hữu 31% còn lại. Thỏa thuận này vẫn cần đến sự phê duyệt của cơ quan chức năng theo quy định.
Độc quyền nền kinh tế là mối lo ngại từ rất lâu mà các nhà kinh tế cảnh bảo đối với nước Mỹ.
Các bài viết trên New York Times, Bloomberg và CNBC gần đây cho thấy một nhóm nhỏ các siêu tập đoàn đã thống trị nền kinh tế Mỹ - một biểu hiện rõ nét của xu hướng tập trung quyền lực kinh tế ở nước này.
Tính đến năm 2018, có 30 công ty ở Mỹ có cổ phiếu bán trên thị trường chứng khoán nắm giữ 50% lợi nhuận của cả nước Mỹ, trong khi đó, năm 1975, có đến 109 công ty mới tạo ra 50% lợi nhuận của cả nước.
Riêng trong lĩnh vực ngân hàng, hiện 5 ngân hàng lớn của Mỹ kiểm soát 1/2 số tài sản trong hệ thống tài chính của Mỹ so với cuối thập niên 1990, 5 ngân hàng lớn nhất của Mỹ chỉ kiểm soát 1/5 số tài sản trong hệ thống tài chính.
Các ông lớn công nghệ như Apple, Amazon, Facebook, Google đang thống trị nước Mỹ.
Trong số các siêu tập đoàn của Mỹ, nhóm 5 công ty công nghệ (Apple, Amazon, Facebook, Netflix và Alphabet) được đánh giá là dẫn dắt sự tăng trưởng và năng động của nền kinh tế Mỹ. Hiện Apple và Google thâu tóm 99% doanh thu phần mềm điện thoại thông minh.
Trong khi, Facebook và Google thu 59 xu/1 USD tiền quảng cáo trực tuyến tại Mỹ, còn Amazon tạo sự thống trị hoàn toàn trong mảng mua sắm trực tuyến và đang mở rộng sang lĩnh vực âm nhạc và video trực tuyến.
Xét về sở hữu tài sản, Apple đạt hơn 1.000 tỷ USD giá trị vốn hóa thị trường (2/8/2018), lợi nhuận tăng lên 11,52 tỷ USD, tăng gần 1/3 so với cùng kỳ năm trước. Cổ phiếu của Apple được giao dịch ở mức 207,39 USD. Trong khi đó, Amazon hiện sở hữu 880 tỷ USD.
Để trở thành các siêu tập đoàn, quá trình thâu tóm, sáp nhập giữa các công ty diễn ra nhanh chóng trong những năm gần đây. Có 3/4 công ty trong ngành công nghiệp của Mỹ đã bị sáp nhập, hợp nhất kể từ năm 1980, trong đó sự sáp nhập thể hiện rõ nét trong lĩnh vực công nghệ.
Trong 10 năm qua, có 6 hãng hàng không lớn nhất của Mỹ đã tiến hành sáp nhập thành 3 hãng. Hiện có 4 công ty kiểm soát 98% thị trường viễn thông của Mỹ, và có thể giảm xuống còn 3 công ty nếu T-Mobile và Sprint được phép sáp nhập.
Các chuyên gia kinh tế đánh giá, xu hướng tập trung quyền lực kinh tế vào nhóm nhỏ công ty ở Mỹ thời gian qua đã giúp thúc đẩy kinh tế phát triển, dẫn dắt thị trường chứng khoán Mỹ tăng trưởng. Sản phẩm (nhất là sản phẩm công nghệ) của các siêu tập đoàn đang định hình lại cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
iPhone là một trong những ví dụ tiêu biểu, sau khi được ra mắt vào năm 2007, sản phẩm này đã nhanh chóng chuyển đổi cách xã hội tương tác với công nghệ, với hơn 1,4 tỷ người sử dụng.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng các siêu tập đoàn đang tạo ra sự bất bình đẳng ngày càng tăng về thu nhập ở Mỹ, thu hẹp tầng lớp trung lưu. Ngược lại với lợi nhuận thu được, các công ty này trả lương không tương xứng cho người lao động.
Các nhà phân tích nhấn mạnh sức mạnh chi phối của các siêu tập đoàn không ngừng gia tăng sẽ khiến cho cơ chế chống độc quyền của các nước trở nên yếu đi, điều này sẽ giúp cho các siêu tập đoàn dễ dàng đạt được lợi ích kinh tế lớn hơn so với trước.
Trong thời gian qua, một số tập đoàn của Mỹ bị xử phạt hoặc bị cáo buộc có liên quan đến độc quyền hoặc gian lận trong quá trình hoạt động.
Google bị giới chức châu Âu phạt 5 tỷ USD vì vi phạm chống độc quyền khi tập đoàn này buộc các công ty điện thoại di động cài đặt các ứng dụng của Google trên điện thoại của họ.
Trong khi Facebook phải đối mặt với cáo buộc của giới chức Mỹ liên quan đến vi phạm bảo mật và quyền riêng tư của người dùng, sử dụng dữ liệu người dùng để can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016. Bê bối này khiến cổ phiếu của Facebook giảm 19%, mất gần 120 tỷ USD giá trị thị trường trong một ngày.
“Người khổng lồ” ngành thương mại điện tử Amazon từng bị Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc nợ thuế và lợi dụng dịch vụ bưu chính Mỹ vào các hoạt động kinh doanh.
Nếu những cáo buộc của ông Trump chuyển thành những thay đổi về chính sách của Mỹ, điều này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của Amazon trong thời gian tới. Với Apple, cuộc chiến thương mại giữa Mỹ với Trung Quốc - nơi mà Apple tạo ra khoảng 18% doanh thu đang đe dọa đến lợi nhuận của tập đoàn này.
Bên cạnh những tác động tiêu cực đến nền kinh tế nếu các tập đoàn này gặp khủng hoảng, giới quan sát cho rằng những ảnh hưởng về mặt chính trị - xã hội rộng lớn của các tập đoàn này đã khiến một số nhà lập pháp Mỹ yêu cầu cần có thêm quy định để kiềm chế họ.
Quốc Vinh (Tổng hợp)
