Saud al-Qahtani.
Được biết đến với vai trò quản lý truyền thông cho Thái tử Saudi Arabia và là người đứng đằng sau các kế hoạch bắt giữ hàng trăm nhân vật sừng sỏ ở quốc gia Ả Rập trong chiến dịch chống tham nhũng năm ngoái, Saud al-Qahtani đang bị nghi ngờ là chủ mưu vụ giết hại nhà báo Jamal Khashoggi tại lãnh sự quán Saudi ở Istanbul bằng việc ra lệnh qua Skype.
Saud al-Qahtani, trợ lý hàng đầu của Thái tử Saudi Mohammed bin Salman (MBS) là một trong những cái tên bị thanh trừng khi Riyadh cố gắng ngăn chặn làn sóng phẫn nộ của quốc tế trước cái chết của nhà báo Khashoggi.
Cuối tuần trước, giới truyền thông nhà nước Ả Rập cho biết Quốc vương Salman đã sa thải Qahtani và bốn quan chức khác được cho là liên quan đến vụ việc.
Ảnh hưởng của Qahtani trong đội ngũ thân tín của Thái tử MBS là rất lớn trong suốt ba năm qua, điều này được cho là sẽ làm khó các quan chức Saudi khi quy tội Qahtani là chủ mưu kế hoạch mà không đặt ra câu hỏi về sự liên quan của Thái tử Mohammed.
Bản thân Qahtani đã từng nói ông sẽ không bao giờ làm bất cứ điều gì nếu không có sự chấp thuận của ông chủ.
“Bạn có nghĩ rằng tôi tự đưa ra quyết định mà không có mệnh lệnh? Tôi là người làm thuê trung thành và nhận mệnh lệnh từ quốc vương và thái tử”, Qahtani viết trên Twitter mùa hè năm ngoái.
Trước đó, một quan chức Saudi tuyên bố, Thái tử Mohammed không biết gì về kế hoạch dẫn đến cái chết của Khashoggi và "chắc chắn đã không ra lệnh bắt cóc hoặc giết người".
"Vụ việc này sẽ không lật đổ MBS, nhưng nó đã ảnh hưởng đến hình ảnh của ông ấy và sẽ mất nhiều thời gian để khôi phục. Nhà vua đang bảo vệ Thái tử”, một trong những nguồn tin có quan hệ với triều đình Saudi nói với Reuter.
Cuộc gọi Skype
Theo các nguồn tin tình báo mà Reuters có được, trong vụ sát hại nhà báo Khashoggi, Qahtani luôn là người có mặt trong những thời điểm quan trọng nhất.
Khashoggi, một nhà báo Mỹ gốc Saudi thường có các bài viết công kích đến giới lãnh đạo của quốc gia Ả Rập đã bước vào lãnh sự quán ở Istanbul hôm 2/10 để làm giấy tờ kết hôn.
Các nguồn tin an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ cho biết ông đã bị khống chế ngay trong lãnh sự quán bởi 15 điệp viên tình báo của Saudi chỉ mới tới đó không lâu.
Saud al-Qahtani và Thái tử Mohammed bin Salman.
Theo một nguồn tin tình báo Ả Rập cao cấp, Khashoggi đã được đưa vào một căn phòng của lãnh sự quán Saudi để nói chuyện với một người thông qua Skype.
Trên điện thoại, Qahtani xuất hiện và bắt đầu có những lời lẽ xúc phạm nhà báo Khashoggi, thậm chí có thời điểm Qahtani còn nói với thuộc hạ rằng: “Hãy mang đầu hắn về cho tôi”. Sau khi cảm thấy nhà báo này không hợp tác Qahtani đã ra lệnh cho đội ngũ có mặt ở lãnh sự quán thủ tiêu Khashoggi.
Nguồn tin Ả Rập và nguồn tin tình báo Thổ Nhĩ Kỳ cho biết bản ghi âm cuộc gọi Skype hiện đang nằm trong tay Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan. Các nguồn tin này nói rằng ông từ chối đưa nó cho người Mỹ.
Ông trùm truyền thông
Qahtani, 40 tuổi, là nhân vật nổi tiếng trên truyền thông. Một số nhà báo và nhà hoạt động Ả Rập còn gọi ông là Steve Bannon của Saudi Arabia với lối truyền thông và chiến lược hậu trường táo bạo. Steve Bannon từng là cựu chiến lược gia nổi tiếng của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Qahtani viết trên Twitter dưới bút danh “Dari”, có nghĩa là “động vật ăn thịt” trong tiếng Ả Rập. Theo tiểu sử trên tài khoản Twitter, Qahtani từng học luật và có thời gian là đội trưởng trong lực lượng không quân Saudi.
Sau khi viết blog, ông lọt vào mắt xanh của Khaled al-Tuwaijri, cựu lãnh đạo của tòa án hoàng gia, người đã thuê ông vào đầu những năm 2000 để điều hành một nhóm “tác chiến truyền thông” được giao nhiệm vụ bảo vệ hình ảnh của Saudi Arabia.
Qahtani bắt đầu gây dựng tên tuổi khi quen biết Hoàng tử Mohammed, người sau đó đã trở thành Thái tử vào năm 2015.
Được giao nhiệm vụ chống lại sự ảnh hưởng của Qatar trên truyền thông, Qahtani đã sử dụng Twitter để đáp trả lại các lời chỉ trích nhằm vào vương quốc nói chung và Thái tử Mohammed nói riêng. Ông cũng điều hành một nhóm WhatsApp có sự tham gia của biên tập viên các tờ báo địa phương và các nhà báo nổi tiếng.
Khi Riyadh dẫn đầu một cuộc tẩy chay ngoại giao chống lại Qatar vào tháng 6/2017, Qahtani đã tăng cường các cuộc tấn công vào tiểu vương quốc vùng Vịnh. Trên mạng, ông kêu gọi người Saudi chỉ mặt điểm tên bất cứ ai thể hiện sự cảm thông với Qatar bằng hashtag "The Black List" theo tiếng Ả Rập.
Giới chức Ả Rập cấp cao cho biết, Qahtani đã bị gọi là "gã cớm xấu" của Thái tử MBS khi 200 người, bao gồm nhiều hoàng tử Saudi, bộ trưởng và ông trùm kinh doanh, bị bắt và bị quản thúc tại Ritz Carlton trong một cuộc càn quét chống tham nhũng vào cuối năm ngoái. Qahtani được cho là người giám sát một số cuộc thẩm vấn đối với các nhân vật này.
