Theo Washington Post, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã mở ra một chương mới trong sự can thiệp của Mỹ ở Syria khi tuyên bố rằng sẽ vẫn ở lại đất nước này cho đến khi kết thúc cuộc nội chiến nhằm ngăn chặn sự mở rộng thực lực của Iran trên khắp Trung Đông.
Quan điểm này, được các quan chức cấp cao Mỹ tuần trước đưa ra đã đánh dấu một sự đảo ngược lập trường ấn tượng sau 6 tháng, kể từ khi Tổng thống Trump nói ông sẽ rút quân Mỹ ra khỏi Syria và chấm dứt sự tham gia của Mỹ tại cuộc chiến khiến ít nhất nửa triệu người thiệt mạng.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Iran
James Jeffrey, đại diện đặc biệt của bộ Ngoại giao Mỹ về Syria cho biết Mỹ sẽ duy trì sự hiện diện ở đất nước Trung Đông, có thể gồm cả sự mở rộng quân sự cho đến khi Iran rút lực lượng quân sự khỏi đây. Giới chức Mỹ dự tính rằng kết quả này chỉ có thể có được khi các cường quốc tham gia hòa giải và đưa ra một thỏa thuận kết thúc chiến tranh.
"Tổng thống muốn chúng tôi ở Syria cho đến khi điều đó và các điều kiện khác được đáp ứng", ông Jeffrey nói với các phóng viên ngày 27/9, nói rằng việc rút quân Mỹ cũng liên quan đến việc đánh bại tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Tuyên bố trên được đưa ra vài ngày sau khi cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton thông báo, Mỹ sẽ không rút lui "khi quân Iran vẫn ở ngoài biên giới Iran".
Chiến lược mới này của Mỹ làm tăng sự kiên quyết của chính quyền ông Trump ở Syria, nơi Mỹ hẳn sẽ phải đương đầu với nhiều thử thách khi mà Tổng thống Syria đang được Nga hỗ trợ.
Trong khi đó, Iran dường như không dễ dàng từ bỏ chỗ đứng của mình tại Địa Trung Hải sau sự đầu tư kéo dài hàng thập kỷ và được mở rộng đáng kể sau khi cuộc xung đột Syria bắt đầu vào năm 2011.
Chính quyền ông Trump đã có những động thái đối phó mạnh mẽ các lực lượng ủy nhiệm của Iran tại khắp Trung Đông, từ Lebanon, Iraq tới Yemen.
Faysal Itani, một học giả Trung Đông tại hội đồng Đại Tây Dương cho biết, các quan chức Mỹ có thể đang chuẩn bị cho một nhiệm vụ dài hơi trên chiến trường Syria vì trong tương lai ngắn chưa có hi vọng đạt được thỏa thuận cuối về cuộc xung đột này.
Để phù hợp với chiến lược mới, các quan chức Mỹ đã thay đổi cách nói về lực lượng quân đội Mỹ, khoảng 2.000 quân, đã đóng tại Syria để chống IS, sẽ tiếp tục hiện diện.
Mỹ cũng tiếp tục làm việc với một lực lượng đối tác do người Kurd dẫn đầu để săn lùng những nhóm IS còn lại ở miền Trung Syria, chướng ngại cuối cùng để nhóm này kiểm soát một khu vực rộng lớn ở đây.
Giới chức Mỹ dường như đang kết nối phần cuối của sứ mệnh chống IS với mục tiêu thiết lập an ninh trên khắp Syria.
Khả năng Mỹ và Iran đối đầu tăng cao?
Giới chuyên gia Trung Đông cho biết sự thay đổi trong thông điệp và đường hướng ở Syria của Mỹ cho thấy sự sẵn lòng lớn hơn của chính quyền Trump nhằm thúc đẩy sự hiện diện quân sự trong chiến lược lớn hơn để cô lập Iran.
Eric Edelman, cố vấn tại trung tâm đánh giá chiến lược và ngân sách cho biết: “Tất cả là về việc hạn chế khả năng nắm ưu thế của Iran trong khu vực”.
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã mở ra một chương mới trong sự can thiệp của Mỹ ở Syria
“Quan điểm cho rằng Iran sẽ bị yêu cầu rời bỏ hoặc bị buộc phải rời bỏ khỏi Syria trong tương lai gần là ảo tưởng,” Robert Malley, người đứng đầu Nhóm khủng hoảng quốc tế và từng là người giám sát chính sách Trung Đông tại Nhà Trắng dưới thời ông Obama nói cho biết.
Iran được cho là đã chi hàng chục tỷ USD ở Syria và mất hàng ngàn tay súng để ủng hộ ông Assad. Nếu Mỹ duy trì hiện diện quân sự ở Syria cho tới khi Iran ra đi, điều đó đồng nghĩa với việc sẽ kéo dài “ít nhất nhiều thập kỷ”, một nhà ngoại giao giấu tên cho biết.
Sự hiện diện lâu dài của Mỹ ở Syria làm tăng nguy cơ cuộc đối đầu giữa Mỹ và Iran.
Trong khi các lực lượng Mỹ và Iran đang được triển khai ở nhiều nơi khác nhau, nhiều khả năng hai bên sẽ va chạm khi các tay súng được Iran hỗ trợ tiến tới gần các cứ điểm của Mỹ.
Ông Jeffrey và các quan chức cao cấp khác khẳng định ông Trump đã lên tiếng cam kết ở lại Syria và Nhà Trắng cũng bày tỏ khả năng chống lại Iran.
Ông Trump đã hạ lệnh cho hai đợt tấn công tên lửa nhằm vào các cơ sở quân sự của Syria nhằm đáp trả các vụ tấn công hóa học vào dân thường.
Và chưa ai biết được Mỹ sẽ phản ứng ra sao nếu lực lượng quân sự nước này có va chạm với các tay súng do Iran hậu thuẫn?
Xem thêm >> Nga cấp S-300 cho Syria là “bước đi kịp thời”
