Tài khoản định danh điện tử là tập hợp gồm tên đăng nhập (chính là mã số định danh cá nhân của công dân), mật khẩu (được gửi qua tin nhắn SMS cho mỗi cá nhân) hoặc hình thức xác thực khác được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử của Bộ Công an.
Theo đó, tài khoản định danh điện tử được quản lý và xác thực trên ứng dụng định danh điện tử quốc gia (VNeID), do Bộ Công an phát triển.
Căn cứ quy định tại Điều 12 Nghị định 59/2022/NĐ-CP, tài khoản định danh điện tử được phân loại thành 2 mức độ.
Tài khoản định danh điện tử mức độ 1 là tài khoản định danh điện tử được cấp cho công dân Việt Nam, gồm những thông tin sau: Số định danh cá nhân; họ, chữ đệm và tên; ngày, tháng, năm sinh; giới tính; ảnh chân dung.
Tài khoản định danh điện tử mức độ 1 của người nước ngoài sẽ chứa các thông tin sau: Số định danh của người nước ngoài; họ, chữ đệm và tên; ngày, tháng, năm sinh; giới tính; quốc tịch; số, ký hiệu, ngày, tháng, năm, loại giấy tờ và nơi cấp hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế; ảnh chân dung.
Tài khoản định danh điện tử mức 2 là tài khoản được tạo lập trong trường hợp thông tin của cá nhân kê khai đã được xác minh bằng ảnh chân dung, hoặc vân tay trùng khớp với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước công dân, hoặc Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh. Đồng thời, tài khoản định danh điện tử mức độ 2 được tích hợp thêm các giấy tờ, như: Giấy phép lái xe, thẻ bảo hiểm y tế, hộ chiếu...
Tài khoản định danh điện tử mức 2 là mức độ cao nhất của tài khoản định danh cá nhân.
Tài khoản định danh điện tử sẽ bị khoá khi nào?
Tài khoản định danh điện tử sẽ bị khóa nếu thuộc một trong những hợp được quy định tại Nghị định 59/2022. Cụ thể, theo khoản 1, khoản 2 và khoản 3 Điều 19 Nghị định 59/2022, những trường hợp sau đây sẽ bị khóa tài khoản định danh điện tử.
Khóa tài khoản định danh điện tử của công dân
Hệ thống định danh và xác thực điện tử tự động ghi nhận và khóa tài khoản định danh điện tử trong trường hợp:
- Chủ thể danh tính điện tử yêu cầu khóa tài khoản định danh điện tử của mình;
- Chủ thể danh tính điện tử vi phạm điều khoản sử dụng ứng dụng VNelD;
- Chủ thể danh tính điện tử bị thu hồi thẻ căn cước công dân;
- Chủ thể danh tính điện tử chết.
Việc ghi nhận được thực hiện thông qua việc chủ thể danh tính điện tử khai báo trên ứng dụng VNelD hoặc việc cập nhật thông tin danh tính điện tử vào hệ thống định danh và xác thực điện tử quy định tại Điều 10 Nghị định này.
Khóa tài khoản định danh điện tử theo trình tự sau:
- Cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan chức năng có thẩm quyền hoặc bên sử dụng dịch vụ có yêu cầu khóa tài khoản định danh điện tử thì gửi đề nghị khóa tài khoản tới cơ quan công an để xem xét, giải quyết.
- Trong thời hạn 2 ngày làm việc, thủ trưởng cơ quan công an nơi tiếp nhận đề nghị khóa tài khoản định danh điện tử phê duyệt việc khóa tài khoản đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này và thông báo tới cơ quan, tổ chức đề nghị khóa tài khoản và chủ thể danh tính điện tử. Trường hợp từ chối khóa tài khoản thì có văn bản trả lời nêu rõ lý do.
Khóa tài khoản định danh điện tử của người nước ngoài
Hệ thống định danh và xác thực điện tử tự động ghi nhận và khóa tài khoản định danh điện tử trong trường hợp:
- Chủ thể danh tính điện tử yêu cầu khóa tài khoản định danh điện tử của mình;
- Chủ thể danh tính điện tử vi phạm điều khoản sử dụng ứng dụng VNelD;
- Chủ thể danh tính điện tử hết hạn sử dụng hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế;
- Chủ thể danh tính điện tử hết thời hạn cư trú trên lãnh thổ Việt Nam;
- Chủ thể danh tính điện tử chết.
Việc ghi nhận được thực hiện thông qua việc chủ thể danh tính điện tử khai báo trên ứng dụng VNelD hoặc việc cập nhật thông tin danh tính điện tử vào hệ thống định danh và xác thực điện tử quy định tại Điều 10 Nghị định này.
Khóa tài khoản định danh điện tử theo trình tự sau:
- Cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan chức năng có thẩm quyền hoặc bên sử dụng dịch vụ có yêu cầu khóa tài khoản định danh điện tử thì gửi đề nghị khóa tài khoản tới cơ quan công an để xem xét, giải quyết.
- Trong thời hạn 2 ngày làm việc, thủ trưởng cơ quan công an nơi tiếp nhận đề nghị khóa tài khoản định danh điện tử phê duyệt việc khóa tài khoản đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này và thông báo tới cơ quan, tổ chức đề nghị khóa tài khoản và chủ thể danh tính điện tử. Trường hợp từ chối khóa tài khoản thì có văn bản trả lời nêu rõ lý do.
Khóa tài khoản định danh điện tử của tổ chức
Hệ thống định danh và xác thực điện tử tự động ghi nhận và khóa tài khoản định danh điện tử trong trường hợp:
- Chủ thể danh tính điện tử yêu cầu khóa tài khoản định danh điện tử của mình;
- Chủ thể danh tính điện tử vi phạm điều khoản sử dụng ứng dụng VNelD;
- Tổ chức giải thể, dừng hoạt động theo quy định của pháp luật.
Việc ghi nhận được thực hiện thông qua việc chủ thể danh tính điện tử khai báo trên ứng dụng VNelD hoặc việc cập nhật thông tin danh tính điện tử vào hệ thống định danh và xác thực điện tử quy định tại Điều 10 Nghị định này.
Khóa tài khoản định danh điện tử theo trình tự sau:
- Cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan chức năng có thẩm quyền hoặc bên sử dụng dịch vụ có yêu cầu khóa tài khoản định danh điện tử thì gửi đề nghị khóa tài khoản tới cơ quan công an để xem xét, giải quyết.
- Trong thời hạn 2 ngày làm việc, thủ trưởng cơ quan công an nơi tiếp nhận đề nghị khóa tài khoản định danh điện tử phê duyệt việc khóa tài khoản đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này và thông báo tới cơ quan, tổ chức đề nghị khóa tài khoản và chủ thể danh tính điện tử. Trường hợp từ chối khóa tài khoản thì có văn bản trả lời nêu rõ lý do.
Cũng theo Điều 19 nêu trên, tài khoản định danh điện tử sẽ được mở khóa trong các trường hợp sau:
1. Hệ thống tự động mở khóa ngay tài khoản định danh điện tử khi các căn cứ khóa tự động tài khoản định danh điện tử đã hết.
2. Cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan chức năng có thẩm quyền hoặc bên sử dụng dịch vụ có yêu cầu mở khóa tài khoản định danh điện tử thì gửi đề nghị đến cơ quan công an để giải quyết.
Để yêu cầu khóa hoặc mở khóa tài khoản định danh điện tử, người dân có thể thực hiện theo 3 cách thức sau:
1. Chủ tài khoản làm theo hướng dẫn trên ứng dụng VNeID.
2. Liên hệ với tổng đài tiếp nhận và giải quyết các yêu cầu về định danh và xác thực điện tử, cung cấp những thông tin xác thực theo yêu cầu.
3. Công dân đến cơ quan quản lý định danh và xác thực điện tử, cung cấp thông tin xác thực chủ tài khoản để yêu cầu khóa, mở khóa tài khoản của mình.
Minh Hoa (t/h)
