Vụ Trung Quốc chặn máy bay dân dụng của Lào hôm 25/7 trên vùng biển Hoa Đông tiếp tục thu hút sự quan tâm của quốc tế. Bắc Kinh đã lên tiếng giải thích nhưng Lào lại chọn giữ im lặng. Vì sao Trung Quốc lại chọn máy bay của Lào để “ra oai”? ASEAN có cần lên tiếng trong vụ này?
Máy bay dân dụng của Lao Airlines
Ngày 30/7, phát biểu trên Tân Hoa Xã, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân tuyên bố vụ chặn một máy bay Lào bay vào không phận Trung Quốc hồi tuần trước không liên quan tới Vùng Nhận dạng phòng không (ADIZ) mà Bắc Kinh đã đơn phương thiết lập tại biển Hoa Đông.
Phát biểu tại cuộc họp báo, ông Dương Vũ Quân nêu rõ: "Máy bay số hiệu QV916 của Hãng hàng không quốc gia Lào (Lao Airlines), trên đường từ Hàn Quốc về Viêng Chăn, đã cố bay vào cái gọi là "không phận của Trung Quốc hôm 25/7 mà không được sự cho phép của giới chức hàng không".
Ông Dương Vũ Quân nói thêm: "Việc Trung Quốc cấm chuyến bay vào không phận nước này là theo các quy định kiểm soát không lưu của Bắc Kinh, và điều này không liên quan tới ADIZ".
Theo ông Dương Vũ Quân, máy bay QV916 đã gửi một yêu cầu bay vào không phận "tạm thời và không rõ ràng" cho phía Trung Quốc nhưng không đáp ứng yêu cầu cung cấp thêm thông tin, do vậy chuyến bay này không được cấp phép.
Kể từ khi Bắc Kinh đơn phương công bố cái gọi là khu nhận diện phòng không trên Biển Hoa Đông từ ngày 23/11/2013, bao trùm lên cả quần đảo Senkaku mà Trung Quốc tuyên bố có tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản và đá ngầm Socotra mà Trung Quốc tranh chấp với Hàn Quốc, đây là trường hợp đầu tiên Trung Quốc không cho máy bay hàng không dân dụng Lào đi vào khu vực này với lý do máy bay “không có giấy phép”.
Cho đến nay, Lào