“Cửu long tranh châu” là một tác phẩm cây cảnh nghệ thuật thuộc dòng cây sanh cổ xuất hiện lần đầu tiên tại Triển lãm tại Triển lãm Sinh Vật Cảnh Việt Nam chào mừng Đại lễ 1000 năm Thăng Long Hà Nội. Dáng cây mô tả chín con rồng đang tranh nhau một viên ngọc. Tác phẩm này được coi là độc nhất vô nhị cả về tuổi đời của cây, lịch sử, sự bề thế và được xếp vào một trong 19 kỷ lục của Đại lễ 1000 năm Thăng Long Hà Nội.
Cây sanh lá móng hiếm có khó tìm có tên “Cửu long tranh châu” có tuổi đời khoảng 200 năm được định giá hàng triệu USD khiến nhiều người chơi cây cảnh choáng váng.
Tác phẩm “Cửu long tranh châu” của ông Bùi Văn Thái (Hà Nội) có ý nghĩa mô tả chín con rồng tranh nhau viên ngọc với sự tưởng tượng phong phú của nghệ thuật tạo hình đặc sắc. Thế cây đã được các nhà sưu tập cây trong lịch sử tạo tác mà thành đến nay đã được các nghệ nhân phục dựng lại nguyên mẫu cho dù dáng thân không còn được nguyên vẹn như cách đây hàng chục thập kỷ nhưng về cơ bản bộ rễ vẫn giữ được thế cũ.
Trao đổi với Dân Việt về tác phẩm độc đáo có "1-0-2" này, giáo sư, tiến sĩ Trần Duy Quý, Phó chủ tịch Hội sinh vật cảnh Hà Nội cho biết trong suốt thời gian công tác, ông đi rất nhiều nước, lùng sục cây cảnh của các nước để thỏa mãn niềm đam mê nhưng chưa thấy ở đâu có tác phẩm xuất sắc như vậy. Theo tiến sĩ Trần Duy Quý, tác phẩm này hội tụ nhiều cái "nhất" mà các cây cảnh khác hiếm khi có được: Nó thuộc hàng những cây sanh cổ nhất, đây là cây sanh cổ có bộ rễ chu vi lớn nhất, cây sanh lá móng quý hiếm nhất Việt Nam, cây sanh có giá trị lịch sử.
Bên cạnh đó, Giáo sư, nhà sử học Lê Văn Lan, từng nhật xét tác phẩm “Cửu long tranh châu" là cây có một thời sinh trưởng ở gần gò Đống Đa nên rất có giá trị lịch sử.
Cây sanh có bệ rễ "khủng".
Ngoài cái tên mỹ miều trên cây sanh cổ được trồng trong chậu có bộ rễ với chu vi lớn 9,1m, dài 3,7m, ngang 2m và cao 1,9m. Chiều cao bộ rễ là 0,55m. Chiều cao cây là 3,2m. Nếu tính cả chậu, tổng chiều cao lên đến 3,7m. Hiện tại bộ rễ bện chặt vào đá, sụn sịn biến dị tuôn chảy như nhám thạch.
Tổ chức Kỷ lục Châu Á chính thức xác lập đây là “cây sanh cổ trồng chậu có chu vi bộ rễ lớn nhất Việt Nam” vào năm 2010. Anh Nguyễn Tuấn (Tuấn phạm) – nghệ nhân làm cây cảnh nổi tiếng ở đất Hà thành là người trực tiếp tạo bông tán, tay cành cho cây.
“Cửu long tranh châu” là loại sanh lá móng, một loại sanh quý được giới sành chơi cây cảnh nghệ thuật rất ưa thích bởi có nhiều ưu điểm như lá đẹp, mau dăm, thân u ục nần nù, quanh năm ra lộc và lộc có màu rất đẹp...
Tác phẩm Sanh "Cửu long tranh châu" được coi là tác phẩm nổi bật nhất trong Triển lãm Sinh Vật Cảnh Việt Nam lần thứ nhất năm 2010. Một số nhà nghiên cứu tiết lộ có những đại gia đã ngỏ ý với chủ sở hữu cây sanh này với giá hàng triệu USD.
Chủ nhân của tác phẩm “Cửu long tranh châu” từng chia sẻ sẽ làm các thủ tục để cây được công nhận là bảo vật quốc gia không những của Việt Nam mà là bảo vật của thế giới.
Siêu phẩm “Cửu long tranh châu” xứng tầm đẳng cấp trong làng cây cảnh Việt Nam với những giá trị và cả những điều bí ẩn. Một số nhà nghiên cứu tiết lộ có những đại gia đã ngỏ ý với chủ sở hữu cây sanh này với giá hàng triệu USD. Tuy nhiên, chủ nhân không đồng ý, bởi ông muốn cây được công nhận là bảo vật quốc gia không những của Việt Nam mà là bảo vật của thế giới.
Trước đó cũng cây sanh "Đại thế vân tùng" với chậu dát vàng, giá 20 tỷ. Cụ thể nổi bật tại triển lãm cây cảnh, cây sanh Đại thế vân tùng được chủ nhân là anh Phan Văn Thái (chủ nhà vườn Văn Thái, xã Điền Xá, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định) gửi tại nhà vườn của một người bạn tại xã Bách Thuận để chăm sóc và tiện di chuyển.
Cận cảnh cây sanh Đại thế vân tùng tại triển lãm. Ảnh: Báo Lao Động.
Chia sẻ với VTC News, anh Thái cho biết tác phẩm Đại thế vân tùng của anh có tuổi thọ khoảng 75 năm tuổi được anh mua cách đây 3 năm từ một nhà vườn tại Thái Bình. Cây sanh này có chiều cao 3,6m, chiều ngang là 2,9m. Từ nhiều năm nay, cây sanh đã nức tiếng trong làng cây cảnh cả nước.
Lý do đặt tên là Đại thế vân tùng bởi "đại thế" là chỉ một cây cảnh có dáng to và cao lớn. Bên cạnh đó, những bông tay, tán cây được ví như những đám mây bay nên trong tên có thêm một chữ "vân". Cuối cùng, toàn thể cây sanh này có dáng đứng hiên ngang và thẳng như cây tùng cây bách nên chữ cuối cùng của tên anh đặt thêm chữ "tùng".
Trúc Chi (t/h)
