Đặc điểm sinh học độc đáo
Nhiều chuyên gia nghiên cứu về các loài rùa tại TP.HCM cho biết, rùa đầu to có tên gọi quốc tế là Platysternum megacephalum. Đây là loài rùa quý hiếm tại Việt Nam. Qua khảo sát, nghiên cứu, loài rùa này phân bổ chủ yếu ở một số vùng núi miền Bắc, miền Trung và Tây Nguyên. Tại các khu vực này, rùa đầu to sinh sống rải rác ở nhiều nơi có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, thức ăn phù hợp, chứ không tập trung sinh sản, sinh trưởng ở một khu vực tập trung nhiều cá thể.
Tiến sĩ Nguyễn Công Thoại, chuyên gia đa dạng sinh học Việt Nam, trường ĐH Đà Lạt cho biết: "Trong tất cả các loài rùa nằm trong danh mục động vật hiện có của Việt Nam, loài rùa này được nhiều chuyên gia đánh là có đặc điểm sinh học độc đáo mà ít có loài rùa nào có được. Tôi từng được xem một con rùa đầu to cách đây không lâu. Điểm nổi bật của loài rùa này là có cái đầu rất to và không thể thụt vào trong mai như các loài rùa khác. Bên cạnh đó, chúng có chiếc đuôi kỳ dị, giống như đuôi chuột và dài bằng cả cơ thể".
> Đọc thêm: Rùa dị "đầu voi đuôi chuột" khát máu ở Việt Nam
Rùa đầu to được người dân mua để làm sinh vật cảnh.
Ông Lê Văn Hải (ngụ TP.HCM), người có nhiều năm tìm cách nhân giống rùa đầu to để nuôi trong môi trường nuôi nhốt cho hay: "Trước đây, tôi thấy loài rùa này có nhiều đặc điểm kỳ lạ nên tìm mua vài con về nuôi thử. Trong quá trình nuôi, tôi phát hiện loài rùa này ăn uống, sinh sản có nhiều đặc điểm không thể lý giải được".
Nhiều tài liệu nghiên cứu về loài rùa này cho thấy, rùa đầu to có tập tính sống ở ven các dòng suối trong rừng. Đặc biệt tập trung nhiều ở vùng nước trong vắt, chảy chậm và có nhiều loài cá nhỏ sinh sống. Rùa đầu to khi trưởng thành cơ thể đạt kích thức mai khoảng 20cm. Ban ngày chúng thường ẩn dưới các tảng đá hoặc bò phơi nắng trên bờ suối. Điều kỳ thú là loài rùa này săn mồi chủ yếu vào lúc trời sẩm tối hoặc ban đêm. Mồi của chúng chủ yếu là cá và các loài thủy sinh. Khác với dáng vẻ chậm chạp khi ở trên bờ, rùa đầu to là những con vật rất nhanh nhẹn và hung hãn khi ở môi trường nước. Mở miệng của chúng để quan sát, chúng ta có thể thấy cặp hàm như mỏ vẹt là vũ khí rất lợi hại để săn mồi. Chiếc mỏ vẹt này cực kỳ khỏe và chúng có thể cắt đôi người con cá chỉ bằng một cú đớp.
Tận diệt rùa đầu to để bán ra nước ngoài
Vì có đặc điểm sinh học vô cùng độc đáo nên thời gian qua, loài rùa đầu to là đối tượng săn lùng của những tay thợ săn và những thương lái ở các tỉnh. Theo tìm hiểu của PV, loài rùa đầu to có thời điểm được rất nhiều người dân ở các thành phố lớn yêu thích lùng mua để làm sinh vật cảnh. Để đáp ứng cho nhu cầu này, nhiều tay thợ săn tìm sâu vào các cánh rừng ở khu vực Tây Nguyên, miền Trung để lùng bắt bán cho người có nhu cầu.
Một số thợ săn chuyên săn lùng loài rùa đầu to này cho biết, người dân ở một số quốc gia ở châu Á cũng rất chuộng loài rùa này để làm sinh vật cảnh bởi những đặc điểm kỳ lạ của chúng. Có thời điểm, một số thương lái ở các quốc gia này đặt hàng những người thợ săn số lượng cả trăm con, với giá 100 USD/con còn sống. Tuy nhiên, do lượng người đổ xô săn lùng quá nhiều nên chỉ trong thời gian ngắn, loài rùa đầu to gần như biến mất. Các đơn đặt hàng ở nước ngoài vì thế cũng không còn nữa.
Ông Trần Văn Bảy, một thợ săn chuyên nghiệp tại các tỉnh Tây Nguyên nay đã giải nghệ, hiện ngụ tại TP.HCM cho biết: "Loài rùa đầu to còn được nhiều người đổ xô săn lùng để nấu cao chữa bệnh. Không hiểu rõ tác dụng của cao rùa đầu to như thế nào, nhưng tôi được mách rằng, chúng trị được bệnh thấp khớp, giải rượu, chữa bệnh phòng the... Ngoài ra, loài rùa đầu to còn được vận chuyển "lậu" sang một số quốc gia khác để chế phẩm làm thuốc chữa bệnh".
Nhiều tài liệu nghiên cứu về rùa đầu to tại Việt Nam cho thấy, loài này rất khó nuôi sinh sản trong điều kiện nhân tạo. Thời gian qua, tại Việt Nam có một số cá nhân áp dụng nhiều biện pháp khoa học để nhân giống loài rùa này nhưng đều thất bại. Hiện rùa đầu to có tên trong sách đỏ động vật Việt Nam, với mức độ đe dọa hạng R (hiếm gặp trong tự nhiên).
| Báo động về nạn săn bắt trái phép Nhiều chuyên gia nghiên cứu về các loài rùa tại TP.HCM cho biết, dù các quy định của pháp luật cấm tuyệt đối việc săn bắt, mua bán trao đổi, nuôi giữ không phép rùa đầu to nhưng nhiều người vẫn tìm cách để sở hữu loài rùa quý hiếm này. Hiện nay, số lượng loài rùa đầu to đang suy giảm với tốc độ nghiêm trọng. Nguyên nhân được giải thích là diện tích rừng nguyên sinh mất dần và nạn săn bắt quá mức của các tay săn động vật quý hiếm. Để bảo vệ loài rùa đầu to quý hiếm này, cần phải có nhiều hành động cụ thể hơn nữa từ cơ quan chức năng và người dân. |
T.Nguyên
