Theo như những gì đồng đội nói về anh thì đại úy Trần Ngọc Toản - phó phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC47 - công an tỉnh Lai Châu) chưa hề lùi bước trước những khó khăn nào.
"Ăn ngủ" giữa vùng "đất dữ"
Năm 2004, sau khi tốt nghiệp Học viện Cảnh sát nhân dân, chuyên ngành Điều tra xét hỏi, Trần Ngọc Toản được phân công về nhận công tác tại công an huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu. Do nhiệm vụ công tác, anh nhiều lần được luân chuyển đến các đội nghiệp vụ và nhiều năm gắn bó với đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy - công an huyện Than Uyên.
Đây được đánh giá là địa bàn phức tạp, giáp ranh với 3 tỉnh, Yên Bái, Lào Cai, Sơn La - nơi có những điểm nóng về ma túy. Than Uyên đã trở thành nơi trung chuyển ma tuý của Tây Bắc, vì vậy cuộc chiến chống ma túy ở đây rất khốc liệt. Trong 2 năm 2008 và 2009, anh đã trực tiếp tham gia điều tra khám phá 157 vụ án ma túy, bắt giữ khởi tố 254 đối tượng, thu giữ hàng chục bánh heroin và hơn 1.324 gam nhựa thuốc phiện, cùng với nhiều tiền, tài sản khác có liên quan, triệt phá 46 đường dây vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy từ ngoài vào Than Uyên và đi các địa bàn khác tiêu thụ.
Đối tượng Giàng A Tếnh
Thượng tá Lê Đình Minh, Trưởng công an huyện Than Uyên tâm sự: "Đã có thâm niên trong đấu tranh với với loại tội phạm đặc biệt nguy hiểm, đồng chí Toản luôn nêu cao tinh thần tận tụy, gương mẫu, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà cấp trên giao phó".
Cho đến nay, dù đã tham gia khám phá trên 200 vụ án ma túy lớn nhỏ và ở cương vị Phó phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy - công an tỉnh Lai Châu, nhưng khi hỏi về mỗi vụ án anh đều nhớ như in.
Anh kể, năm 2008 là một trinh sát, ngày đêm anh luôn có mặt tại các địa bàn trọng điểm về ma túy của Than Uyên như Nà Cang, thị trấn Than Uyên... để tìm hiểu thông tin, phương thức thủ đoạn hoạt động của các ổ nhóm, từ đó lần ra các đường dây ma túy trọng điểm đang hoạt động trên địa bàn. Cho đến giờ, có lẽ chuyên án mang bí số 208T do công an huyện Than Uyên xác lập và triệt phá vào tháng 9/2008 đã để lại trong anh và đồng đội nhiều kỷ niệm khó quên nhất.
Sau khi nắm được thông tin có một đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn thường xuyên hoạt động qua địa bàn, lãnh đạo công an huyện đã giao cho đội CSĐT tội phạm về ma túy xác minh. Nhận nhiệm vụ, Trần Ngọc Toản cùng với các đồng chí trong đội đã lặn lội khắp các địa bàn từ Lai Châu đến các vùng đất nóng về ma túy như: Loóng Luông, Mường La của Sơn La; Na Ư của Điện Biên...
Sau một thời gian đằng đẵng theo dõi, xác minh, thông tin về đối tượng dần được hé lộ. Từ những tài liệu có được, công an huyện Than Uyên xác lập chuyên án mang bí số 208T để đấu tranh triệt phá. Một ngày đầu tháng 6/2008, nguồn tin trinh sát báo về, tại địa bàn xã Loóng Luông, huyện Mộc Châu, Sơn La có một đối tượng nghi vấn trùng với đặc điểm của đối tượng trong chuyên án, nhưng hắn luôn vắng mặt tại địa bàn, không ai biết chính xác hắn ở đâu, làm gì.
Chỉ biết, hắn thường xuyên liên hệ với một số đối tượng là người dân tộc Mông ở địa bàn xã Pha Long, huyện Mường Khương, Lào Cai. Thi thoảng đối tượng này lại di chuyển từ Sơn La sang một số địa bàn lân cận. Sau khi xác minh, các trinh sát đã dựng được tên tuổi của đối tượng là: Giàng A Tếnh, sinh năm 1965, có HKTT tại Mường Chùm, Mường La, Sơn La.
Đối tượng Hờ A Cưa
Bắt gọn "ổ cáo"
Khoảng 11h30 ngày 01/9/2008, nguồn tin trinh sát báo cáo, đối tượng Tếnh cùng với một đối tượng nữa sử dụng xe ô tô vận chuyển ma túy đang đi vào địa bàn Than Uyên. Tuy nhiên, chưa xác định được số lượng hêrôin mà 2 đối tượng vận chuyển, vũ khí mang theo, chỉ biết các đối tượng sử dụng xe ô tô Mitsumisi hiệu Jolie để di chuyển. Đến khoảng 10h, các đối tượng đã đi qua phà Pá Uôn (thuộc Quỳnh Nhai - Sơn La).
Sau khi kiểm tra xác minh lại nguồn tin, Trần Ngọc Toản đã tham mưu cho Ban chuyên án xây dựng kế hoạch phá án, bắt giữ đối tượng trên QL279, thuộc khu vực bản Khì Trên thuộc xã Tà Hừa, huyện Than Uyên. Đây là đoạn đường độc đạo, có nhiều khúc cua gấp, các phương tiện khi đi qua đây buộc phải giảm tốc độ, thuận lợi cho việc bắt giữ đối tượng. Khoảng 12h cùng ngày, Ban chuyên án nhận được thông tin tại khu vực giáp ranh giữa xã Tà Hừa, huyện Than Uyên, Lai Châu với huyện Quỳnh Nhai, Sơn La xảy ra sạt lở cục bộ, xe ô tô không thể đi qua được. Ban chuyên án nhận định, đối tượng sẽ chuyển sang đi bằng phương tiên khác để kịp giao "hàng".
Đại úy Trần Ngọc Toản nhớ lại: "Khoảng 12h30, anh em trinh sát phát hiện có 2 đối tượng biểu hiện nghi vấn đi từ hướng Quỳnh Nhai về Than Uyên. Bằng con mắt nhà nghề, tôi phán đoán đó chính là đối tượng trong đường dây ma túy. Vì vậy, tôi đã cùng với đồng chí Nguyễn Việt Anh áp sát khống chế, kiểm soát đối tượng. Lúc này, đối tượng tỏ ra lỳ lợm, phản ứng quyết liệt với lực lượng kiểm tra.
Trước thái độ cương quyết của tổ kiểm tra, biết không thể chạy thoát, đối tượng hạ giọng và rút trong túi ra một tập tiền đưa cho chúng tôi, nhưng bị tôi cảnh cáo. Biết là không thể xin được nên đối tượng giằng co, húc thẳng đầu vào tôi và đồng chí Anh với hi vọng thoát thân. Ngay lập tức, tôi cùng đồng đội đã quật ngã, khống chế đối tượng an toàn, đồng thời kiểm tra chiếc cặp số đối tượng mang theo, phát hiện 6 bánh hêrôin được gói trong một túi ni-lon màu đen để lẫn trong hai bộ quần áo".
Biết rằng vận chuyển ma túy với số lượng lớn khó thoát khỏi bản án tử hình nên từ chống cự không có tác dụng, hắn chuyển sang thỏa hiệp: "Nếu các anh bỏ qua cho em, em sẽ điện cho bố em mang ngay 400 triệu đồng lên biếu các anh và em xin sang tên cho các anh chiếc xe ô tô của em đang đỗ tại chỗ sạt lở". 400 triệu đồng và chiếc xe ô tô đối với các anh quả là một tài sản cực kỳ lớn nhưng danh dự của một cán bộ công an nhân dân là vô giá.
Tên cáo già lưu manh dù đã tìm mọi thủ đoạn hòng mua chuộc các anh nhưng mưu mô của hắn đã không thể thắng được ý chí kiên cường, tinh thần trách nhiệm của Trần Ngọc Toản và đồng đội. Đối tượng nhanh chóng phải tra tay vào còng số 8 và được xác định là Hờ A Cưa, SN 1986, thường trú tại bản Pa Kha, Loóng Luông, Mộc Châu, Sơn La.
Cũng trong khoảng thời gian này, tổ phá án do Trần Ngọc Toản phụ trách đã không ngại đường đèo quanh co hiểm trở đuổi theo dấu vết của đối tượng chính trong chuyên án là Giàng A Tếnh. Đến trung tâm thị trấn Than Uyên (huyện Than Uyên) thì các anh phát hiện thấy đối tượng. Khi biết lực lượng công an đuổi theo, Tếnh đã khống chế người lái xe tăng ga bỏ chạy nhưng không thoát.
Các anh đã nhanh chóng khống chế, bắt giữ Tếnh và thu thêm 6 bánh hêrôin nữa, cùng với1 điện thoại di động. Do đã từng buôn bán ma túy một thời gian dài nên đối tượng Tếnh và đồng bọn tỏ ra hết sức lỳ lợm, có nhiều thủ đoạn đối phó với các điều tra viên. Không dưới hai lần hắn có ý định cho Ban chuyên án "leo cây" nhưng với kinh nghiệm thực tiễn, Trần Ngọc Toản và đồng đội đã buộc Tếnh phải khai nhận "bến đỗ" của 12 bánh hêrôin.
Tang vật trong chuyên án 208T
Từ kết quả đấu tranh với các đối tượng đã bị bắt giữ cùng các tài liệu chứng cứ thu thập, Ban chuyên án đã phối hợp với công an tỉnh Lào Cai, công an huyện Mường Khương (Lào Cai), đồn Biên phòng cửa khẩu Pha Long khám xét khẩn cấp đối với Ly Seo Sủ ở bản Nỉ Sỉ 3, Pha Long, huyện Mường Khương thu giữ 2 bánh hêrôin, 442.600 NDT và 1,5 tỷ đồng.
Ngay trong đêm, đối tượng Sủ đã được đưa về công an huyện Than Uyên để tiếp tục đấu tranh làm rõ. Từ chuyên án 208T, phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy - công an tỉnh Lai Châu đã đấu tranh mở rộng, bắt giữ thêm 13 đối tượng. Tại cơ quan điều tra, chúng khai nhận đã vận chuyển, mua bán trót lọt 119 bánh hêrôin.
Kết thúc chuyên án này, Trần Ngọc Toản được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương chiến công hạng Ba. Còn rất nhiều chiến công của anh trên mặt trận chống ma túy không thể kể hết được. Với những thành tích xuất sắc đó, anh được vinh danh là một trong số 15 gương mặt được TW Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trao giải thưởng "Gương mặt trẻ tiêu biểu toàn quốc năm 2009".
Nói về công việc của mình, đại úy Trần Ngọc Toản ví von: "Kẻ nghiện thì nghiện ma túy. Kẻ đi buôn thì "nghiện" về siêu lợi nhuận. Còn chiến sĩ công an lại "nghiện"… phá án".
Mạnh Hùng - Chí Công
