Bà sẽ đi chu du khắp thế giới. Gần như hằng ngày từ 7 năm nay. Bà không cần phải đi xa. Bà chỉ cần mở cánh cửa nhà, bước xuống vài bậc thang bằng đá và đi vài bước đến cái bàn cũ kỹ ở ven đường. Ở đấy, bà ngồi xuống cạnh cây sung cho bóng mát trong những ngày nóng nực và cho một chỗ khô ráo khi trời mưa.
Rồi bà chờ đợi và lắng nghe. Bà chờ những người đi qua nhà bà mỗi ngày. Bà bắt đầu dùng tay để đếm: "Pháp, Tây Ban Nha, Brazil, Hàn Quốc, Nhật, Mỹ, Canada, Úc, Đức", bà ngừng lại giây lát – "ông có biết không, người từ khắp nơi trên thế giới đi ngang qua chỗ tôi".
Đợi chờ những người hành hương... Ảnh: Oliver Lück.
Đoạn chính của Đường hành hương Thánh Gia cô bê (Way of St. James) kéo dài 800 km từ biên giới Pháp đến thành phố Santiago de Compostela của Tây Ban Nha là di sản thế giới của UNESCO từ năm 1993. Bà Maria Mediavilla ngồi ngay trước Logronõ, một thành phố với 120.000 dân cư ở phía Đông Bắc của Tây Ban Nha, một người phụ nữ bé nhỏ có mái tóc ngắn hoa râm, một kính mắt và đôi mắt nhân từ. Cuộc đời đã để lại nhiều nếp nhăn trên gương mặt của bà.
Trước khi những người hành hương đến con sông Ebro chảy quanh co qua thành phố, họ phải đi qua nhiều cánh đồi trồng nho và ngôi nhà của bà cụ 75 tuổi. Vào những ngày có mưa, bùn đọng lại dày nhiều cm dưới chân. Mỗi một bước đi ở đây là một thử thách – trong khi còn 602 km nữa mới đến được mộ của Thánh Gia cô bê trong Thánh đường của Santiago de Compostela.
Thánh đường tại Santiago de Compostela, điểm đến của những người hành hương. Từ biên giới Pháp những người hành hương phải đi bộ tròn 800 km. Ảnh: Reuters.
Maria Mediavilla có thể nhìn thấy những người lưng khoác ba lô tay cầm gậy từ xa, khi họ đi xuống từ ngọn đồi nhỏ. Đoạn đường Thánh Gia cô bê trước cửa nhà bà là một con đường trải nhựa nhỏ. Một con dấu, một hộp mực đóng dấu, một cây bút, một tờ giấy và một quyển sổ lưu niệm được đặt trên bàn.
Nhưng quan trọng không phải là quyển sổ mà là con dấu. Maria Mediavilla ngồi ở đây gần như mỗi ngày để đóng dấu vào trong quyển sổ chính thức của những người hành hương. Mỗi người đều phải mang theo quyển sổ này và phải có đủ con dấu, thường là của những nơi nghỉ qua đêm, mới có được giấy chứng nhận cuối cùng cho cuộc hành hương ở tại Santiago de Compostela.
Quyển sổ mang những con dấu chứng nhận của một người hành hương. Ảnh: Oliver Lück.
Bà đã nhận nhiệm vụ này từ mẹ của bà. Bà kể nhiều về mẹ của bà, về việc tất cả đã bắt đầu ra sao. Rằng một linh mục từ trong thành phố đã đến đây nhờ mẹ của bà giúp đỡ. Người ta muốn biết có bao nhiêu khách hành hương đến Logronõ. Ở đây, trên cao, cách thành phố 2 km, tất cả đều dễ nhìn thấy hơn là trong những ngõ ngách của thành phố. Vì bà không biết đọc và không biết viết nên bà đã đếm kiểu khác. Bà đặt một hòn đá nhỏ vào một cái bát trên bàn – mỗi một hòn đá là một người hành hương. Lúc chiều tối người con gái đếm những hòn đá đó và ghi lại con số.
Felisa Rodriguez Medel đã ngồi như thế 20 năm liền, mời những người đi ngang qua nước uống, quả sung và một nơi nghỉ ngơi có bóng mát, và bà đóng dấu vào quyển sổ của họ. Nó là một món quà tặng của một người hành hương. Dòng chữ "Felisa, Higos, Agua y Amor" được khắc trên đó – Felisa (tên của mẹ bà Maria), sung, nước và tình thương. "Đó là tất cả những gì mẹ tôi cho và những gì bây giờ tôi tiếp tục", cụ bà Maria Mediavilla nói, người hôm nay sống nhờ vào số tiền hưu ít ỏi và khoảng tiền những người hành hương biếu tặng bà.
Một người hành hương đang đi ngang qua ngôi nhà của "thiên thần ở ven đường". Ảnh: Oliver Lück.
Trước đây 30 năm, mỗi năm chỉ có vừa hơn chục người đi hành hương trên con đường có từ thời Trung cổ này. Giờ đây – nhờ vào các nhà văn Paulo Coelho, Shirley MacLaine và Hape Kerkeling – có năm hơn 100.000 người đi hành hương. Bà Maria Mediavilla đã ghi lại: Tháng 8 có 7569 người, 5143 người trong tháng 9, 2196 trong tháng 10 và tháng 11 là 1873 người. Mỗi người là một vạch trên giấy. Chúng đều giống nhau. "Trên đường hành hương cũng vậy", bà nói, "không phân biệt, tất cả đều giống nhau, giàu hay nghèo, ngu dốt hay thông minh – tất cả đều như nhau".
Bà chưa tự lên đường đến xứ Galicia. Bà sẽ không đi nữa, "nhưng tôi đi trên đường này mỗi ngày, qua những người hành hương và câu chuyện của họ". Và mỗi người đều được phép nghỉ ngơi ở đây, thuật lại cho bà nghe. Phần nhiều họ chỉ dừng chân giây lát, xin bà đóng cho một con dấu rồi bỏ một ít tiền vào vỏ con điệp ở trên bàn. Người khác lặng lẽ đi ngang qua chẳng một lời chào hỏi. Lại có người dừng lại hằng giờ, nói luyên thuyên không ngừng, như thể họ đã được trả tiền để làm chuyện đó.
Có người ngồi xuống băng ghế đối diện trong bóng mát, không nói một lời rồi bật khóc. "Tôi thường khóc với họ", Maria Mediavilla nói, "khi họ thổ lộ tấm lòng, khi họ kể về bệnh tật hay gia đình".
Con đường đến mộ của Thánh Gia cô bê gian khổ nhất là trong mùa Đông. Ảnh: Reuters.
Nhiều người cảm ơn với một dòng chữ trong quyển sổ lưu niệm. "Một thiên thần ở ven đường", một người đàn ông từ thành phố Kiel của Đức viết trong đó. "Ốc đảo yên tịnh ngay trước sự ồn ào của thành phố", một người phụ nữ từ Munich. Và một người phụ nữ từ Canada: "Cảm ơn ly cà phê." 22 quyển sổ đã được để lại trong 27 năm qua.
Đường hành hương Thánh Gia cô bê (Ways of St. James). Đoạn đường chính ở miền bắc Tây Ban Nha là di sản thế giới của UNESCO từ năm 1993. Ảnh: Wikipedia.
Maria Mediavilla nói rằng phần lớn những người đi hành hương là để tìm một cái gì đó – một nhiệm vụ, một sự công nhận, một lời giải thích cho cái gì đó, có lẽ là sự thật hay hạnh phúc. Dường như chính bà đã tìm được nhiều thứ đó. Dường như bà đã đến được nơi mà còn rất nhiều người muốn đến: đến với chính bản thân mình.
Phan Ba
