PV: Hà Nội và nhiều tỉnh thành phải hứng chịu đợt nắng nóng khắc nghiệt, ông đánh giá như thế nào về đợt nắng nóng đang diễn ra?
TS. Hoàng Phúc Lâm: Từ ngày 30/6, nắng nóng gay gắt (nhiệt độ cao nhất trong ngày trên 370C) đã xảy ra ở bắc và trung Trung Bộ, các tỉnh từ Thanh Hóa đến Phú Yên và các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ trong đó có Thủ đô Hà Nội. Đây là đợt nắng nóng gay gắt nhất và kéo dài nhất từ đầu mùa hè 2018.
PV: Nhiệt độ cao nhất đo được là bao nhiêu? Có số liệu nào vượt kỷ lục cũ hay chưa?
TS. Hoàng Phúc Lâm: Tính đến ngày 5/7, nhiều nơi đã có nắng nóng xấp xỉ và trên 400C như: Chi Nê (Hòa Bình) 40,3 độ, Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) 40,5 độ, Việt Trì (Phú Thọ) 39,6 độ, Sơn Tây (Hà Nội) 40,0 độ, Hà Đông (Hà Nội) 39,8 độ, Nho Quan (Ninh Bình) 41 độ, Bái Thượng (Thanh Hóa) 41 độ, Tĩnh Gia (Thanh Hóa) 41,6 độ, Tây Hiếu (Nghệ An) 40,5 độ.
Đợt nắng nóng này dự báo sẽ kéo dài hết ngày 6/7 và giảm nhanh trong ngày 7/7, như vậy đợt nắng nóng gay gắt này sẽ kéo dài khoảng 7 ngày (từ ngày 30/6 đến 06/7) ở đồng bằng Bắc Bộ và ven biển Trung Bộ.
Như thông tin trong các bản tin dự báo cho mùa nóng năm 2018, đợt nắng nóng này có số ngày kéo dài vừa phải (6-8 ngày) và mức nhiệt cao nhất cũng vẫn còn kém mức kỷ lục khoảng 20C.
Ví dụ ở đồng bằng Bắc Bộ, nóng trên 40 độ xảy ra khá phổ biến trong tháng 5-6-7. Cụ thể ngày 03/7/2015 thủ đô Hà Nội nóng 40,8 độ, ngày 19/6/2010 nóng 40,4 độ, ngày 05/7/2010 nóng 40,1 độ và gần đây nhất là đợt nóng đầu tháng 6/2017, mức nhiệt kỷ lục ở thủ đô Hà Nội là 41,8 độ vào ngày 04/6/2017.
Với các tỉnh ven biển Trung Bộ, nắng nóng thường kéo dài hơn và mức nhiệt cao nhất trong ngày trong các đợt nắng nóng cũng cao hơn so với khu vực đồng bằng Bắc Bộ. Ví dụ trong năm 2017, tại Tây Hiếu (Nghệ An) ngày 29/5/2015 có nóng 42,0 độ, Tĩnh Gia (Thanh Hóa) nóng 41,8 độ ngày 3/7/2015.
PV: Thưa ông, khi nào tình trạng nắng nóng khắc nghiệt này sẽ kết thúc?
TS. Hoàng Phúc Lâm: Nắng nóng sẽ còn tiếp diễn trong ngày 6/7. Dự báo từ chiều tối và đêm mai (6/7) ở Bắc Bộ và Thanh Hóa sẽ thời tiết sẽ chuyển có mưa rào và dông, riêng các tỉnh vùng núi phía Bắc có mưa vừa, có nơi mưa to. Do thời tiết chuyển biến nhanh từ trạng thái nắng nóng sang mưa dông nên trong cơn dông có khả năng rất cao xảy ra tố, lốc và gió giật mạnh. Cần hết sức cảnh giác, đề phòng sét, lốc và gió giật trong cơn dông trong hai ngày cuối tuần.
PV: Đợt mưa tới có đặc điểm gì?
TS. Hoàng Phúc Lâm: Từ ngày 7-9/7 ở Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông diện rộng, khu vực vùng núi và trung du có mưa vừa, mưa to; riêng các tỉnh vùng núi phía Bắc, đặc biệt là Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Tuyên Quang và Yên Bái có mưa rất to và dông, thời gian có mưa to có khả năng tập trung vào đêm và sáng sớm.
Đợt mưa lớn lần này ở các tỉnh Bắc Bộ tập trung cao điểm trong các ngày 7-9/7, sau đó mưa còn có thể kéo dài nhiều ngày. Như vậy, sau một tuần nắng nóng gay gắt với nhiệt độ cả ban ngày và ban đêm đều cao (nhiệt độ thấp nhất về đêm phổ biến trong khoảng 29-30 độ, trời oi bức cả về đêm) thì các tỉnh vùng núi lại đối diện với nguy cơ xảy ra lũ, lũ quét và sạt lở đất.
Đối với các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ (trong đó có thủ đô Hà Nội) và các tỉnh ven biển Trung Bộ sẽ có một tuần khá mát mẻ với nhiệt độ trong khoảng 30-33 độ kéo dài cả tuần tới.
Riêng với khu vực Hà Nội, chiều tối và đêm ngày 6/7 có khả năng có mưa rào và dông, trong cơn dông có khả năng cao xảy ra tố, lốc và gió giật mạnh; từ ngày 07-09/7 có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và có dông; những ngày sau đó có lúc có mưa rào, trời nắng gián đoạn, thời tiết dễ chịu.