Liên quan vụ việc điểm thi THPT Quốc gia của nhiều thí sinh ở Hà Giang bị chỉnh sửa, thậm chí có thí sinh tăng 29,95 điểm so với điểm chấm lại, chiều nay (17/7), bộ GD&ĐT đã chủ trì họp báo tại Hà Giang. Theo đó, cơ quan chức năng công bố, bước đầu xác định, ông Vũ Trọng Lương, Phó Trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng thuộc sở GD&ĐT Hà Giang đã can thiệp sửa 330 bài thi của thí sinh.
Sự việc trên đang gây xôn xao và quan tâm đặc biệt của dư luận xã hội. Xung quanh vấn đề này, PV báo Người Đưa Tin đã có cuộc trao đổi với Đại biểu Quốc hội (ĐBQH), PGS.TS Hoàng Văn Cường.
PV: Thưa Đại biểu, liên quan việc gian lận chấm thi ở Hà Giang, có ý kiến cho rằng, có “lỗ hổng” trong quy trình chấm thi. Ông nghĩ sao về vấn đề này?
ĐBQH Hoàng Văn Cường: Quy trình chấm thi trắc nghiệm của bộ GD&ĐT ban hành hết sức chặt chẽ và khoa học. Nếu tuân thủ đúng quy định của Bộ ban hành thì không thể có chuyện gian lận được.
Đây chính là cơ sở để tất cả các đơn vị giáo dục khi thực hiện chấm thi trắc nghiệm đều phải tuân thủ, không phải chỉ dành riêng cho kỳ thi THPT Quốc gia. Nếu đã chấm thi trắc nghiệm thì bao giờ cũng phải làm theo đúng quy trình mới đảm bảo khách quan. Tôi cho rằng quy định và cách làm như vậy là tốt.
Khi đã có quy định những người thực thi lại cố tình gian lận thì quá trình kiểm tra sẽ phát hiện ra sai phạm. Bởi vì, nguyên tắc khi quét bài thi là phải niêm phong đĩa luôn, chưa cần biết nội dung đó ra sao. Nếu như điểm thi bất thường thì sẽ kiểm tra lại từ đĩa gốc.
Trường hợp xảy ra tại Hà Giang là cố tình gian dối. Người gian dối nghĩ rằng với số lượng đông như thế thì không thể kiểm tra, kiểm soát được.
PV: Nếu quy trình chặt chẽ như vậy thì liệu 1 cá nhân như ông Lương có thể can thiệp, xử lý điểm thi hàng loạt được không, thưa Đại biểu?
ĐBQH Hoàng Văn Cường: Tôi cho rằng việc phát hiện ra sai phạm như thế này thì phải xử lý rất nghiêm, rất nặng. Bởi vì đây là hành vi cố tình và phải có một tổ chức mới làm được, một cá nhân không thể làm được.
Vì vậy, phải truy đến cùng, tìm ra đường dây gian dối điểm thi. Những cá nhân nào tham gia? Tôi nghĩ, những cá nhân này không chỉ mang tính chất cá nhân thông thường, đơn thuần.
Bởi vì, việc tổ chức chấm thi có một hệ thống quản lý rất chặt chẽ. Nếu như Trưởng ban Chỉ đạo thi không đồng tình thì vụ việc không thể xảy ra. Trừ trường hợp người chỉ đạo đã làm đúng nhưng những người thực hiện lại lấy cắp đĩa gốc, làm mất dấu niêm phong, xử lý dữ liệu mà không phát hiện ra. Khi đó, người quản lý niêm phong cũng phải chịu trách nhiệm. Đây là vụ việc có sự liên kết với nhau.
PV: Vụ việc xảy ra rất nghiêm trọng, tác động lớn đến dư luận xã hội, theo quan điểm của Đại biểu thì cần phải “truy” tiếp những vấn đề gì?
ĐBQH Hoàng Văn Cường: Tôi nghĩ rằng vụ này cần làm đến nơi đến chốn và xử lý rất nghiêm. Thậm chí cần phải kiểm tra xem những trường hợp được sửa, nâng điểm nằm ở đối tượng nào? Con em của ai? Tại sao lại rơi vào con em những người đó mới được sửa điểm?...
Từ đó sẽ truy ra đằng sau có sự chỉ đạo hay không? Thậm chí người chỉ đạo có khi không phải trực tiếp ngồi trong hội đồng thi?
Tôi nghĩ rằng vụ này nếu truy đến cùng sẽ tìm ra gốc rễ của nó. Phải làm rõ trong đường dây này ai nhận được sự chỉ đạo của ai?
Thậm chí tôi cho rằng, chưa chắc lãnh đạo cấp sở đã chỉ đạo được sự can thiệp vào điểm thi. Mà có thể còn có người dùng yếu tố khác để chỉ đạo. Tôi nghĩ chắc chắn sẽ phải tìm ra đường dây gian lận và người chịu trách nhiệm.
Đây là sự việc lớn, rất nghiêm trọng. Tôi nghĩ trong vụ việc này, bộ GD&ĐT đã chỉ đạo rất sát sao, tích cực, phản ứng ngay, làm quyết tâm để tìm nguyên nhân và công bố nhanh.
PV: Dư luận băn khoăn, vì Hà Giang quá bất thường thì mới bị phát hiện. Vậy còn các địa phương khác thì sao, có nên kiểm tra lại hay không?
ĐBQH Hoàng Văn Cường: Dư luận băn khoăn là đúng! Nguyên tắc quy trình chấm thi bao giờ cũng có 2 vòng. Vòng thứ nhất là chấm thi và công bố điểm, thế nhưng không phải đã là xong. Bởi vì giai đoạn này là giai đoạn phải làm rất nhanh để có được dữ liệu, công bố để xét tuyển. Tất cả đều phải chạy như bình thường. Sau đó, vẫn phải niêm phong lại và thực hiện vòng thứ 2 gọi là hậu kiểm.
Tức là, không cần phải ai thắc mắc về điểm thì bản thân cơ quan quản lý cũng sẽ thực hiện khâu hậu kiểm. Lúc này, người có trách nhiệm đưa toàn bộ dữ liệu ra so sánh, đối chiếu lại, chấm lại xem có đúng không. Tất nhiên không cần chấm 100% nhưng sẽ chấm xác suất bao nhiêu %. Nếu thấy còn chỗ nào nghi ngờ thì sẽ hậu kiểm ngay.
Cái này là quy trình rồi. Kể cả không có vụ Hà Giang xảy ra thì bộ GD&ĐT vẫn phải làm hậu kiểm.
Còn bây giờ ở Hà Giang xảy ra chuyện như thế này thì càng phải làm chặt chẽ hơn, quyết liệt hơn. Thậm chí là phải nghe ngóng dư luận để làm rộng hơn.
PV: Trân trọng cảm ơn PGS về những trao đổi thẳng thắn!