Điều tra 2 gói thầu y tế có dấu hiệu “không bình đẳng” tại Lạng Sơn

Thanh tra tỉnh Lạng Sơn mới ban hành kết luận thanh tra số 71 về việc chấp hành các quy định của pháp luật trong việc nhập khẩu, kinh doanh, mua sắm trang thiết bị vật tư, phương tiện phòng chống dịch, các loại thuốc, hoá chất, test xét nghiệm Covid-19 RT-PCR trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020 - 2021.

Việc thanh tra được Thanh tra tỉnh thực hiện đối với Sở Y tế và 16 đơn vị y tế công lập (11 Trung tâm Y tế các huyện, thành phố; Bệnh viện Đa khoa; Bệnh viện Phổi; Bệnh viện Y học cổ truyền; CDC và Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế). Kết quả thanh tra cho thấy việc quản lý, sử dụng mua sắm thiết bị chống dịch còn nhiều sai phạm.

Tổ chức đấu thầu có dấu hiệu không bình đẳng

Thanh tra 2 gói thầu mua sắm theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước do Sở Y tế thực hiện gồm:

Gói thầu Mua hoá chất, vật tư làm xét nghiệm sinh học phân tử (Real- time PCR); Công ty Cổ phần Tư vấn Vạn Long được chỉ định là nhà thầu tư vấn lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu; Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư y tế Trường An được chỉ định là nhà thầu tư vấn thẩm định hồ sơ mời thầu, thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu.

Gói thầu này được Giám đốc Sở Y tế phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, trong đó Liên danh Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất và Công ty Cổ phần thiết bị y tế và dược phẩm Thừa Thiên Huế là nhà thầu trúng thầu cung cấp 8.500 test LightPower iVASARS-CoV-2 1stRT-PCR Kit.

Gói thầu Mua hóa chất và vật tư làm xét nghiệm sinh học phân tử (Real- time PCR) phát hiện bệnh nhân Covid-19 đợt 2 năm 2021; Công ty Cổ phần Tư vấn Vạn Long được chỉ định là nhà thầu tư vấn lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu; Công ty Cổ phần tư vấn Vinaconsult Việt Nam được chỉ định là nhà thầu tư vấn thẩm định hồ sơ mời thầu, thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu.

Gói thầu được Giám đốc Sở Y tế phê duyệt kết quả lựa chọn nhà, trong đó Công ty TNHH Thiết bị B.D.E là nhà thầu trúng thầu cung cấp 20.000 test Bộ Lilip Covid-19, 17.000 test kit tách chiết tự động, 3.000 test Kit tách DNA/RNA.

Qua thanh tra cho thấy, hóa chất LightPower VASARS-CoV-2 1stRT- rPCR Kit là sản phẩm do Công ty Việt Á đăng ký chủ sở hữu; Bộ Lilip Covid-19 Real-time RT-PCR Kit, Kit tách chiết tự động AutoXT PGS virus extraction kit, Kit tách DNA/RNA từ vi rút theo phương pháp cột lọc, là các sản phẩm do Công ty TNHH thiết bị B.D.E nhập khẩu độc quyền và trúng thầu.

Đáng chú ý, hồ sơ mời thầu có nội dung lưu ý: “Bất cứ thương hiệu, mã hiệu (nếu có) trong bảng phạm vi cung cấp nêu trên để minh họa các tiêu chuẩn chất lượng, tính năng kỹ thuật yêu cầu, nhà thầu có thể lựa chọn dự thầu hàng hóa có nguồn gốc, xuất xứ, nhà sản xuất, thương hiệu, mã hiệu phù hợp với điều kiện cung cấp nhưng phải đảm bảo yêu cầu có tiêu chuẩn kỹ thuật, đặc tính kỹ thuật, tính năng sử dụng, quy cách đóng gói “tương đương” với quy định về hàng hóa trong hồ sơ mời thầu.

“Tuy nhiên, việc Hồ sơ mời thầu các gói thầu trên nêu cụ thể tên nhãn hiệu hàng hoá, là vi phạm quy định tại điểm i, khoản 6, Điều 89 Luật Đấu thầu; mời thầu cung cấp hàng hóa không đúng về đơn vị tính và quy cách đóng gói theo Quyết định phê duyệt mua sắm, có biểu hiện cạnh tranh không bình đẳng, vi phạm quy định tại khoản 2, Điều 12 Nghị định số 63”, kết luận nêu rõ.

Với nội dung này, ngày 18/3/2022, Thanh tra tỉnh đã có kiến nghị đến Chủ tịch UBND tỉnh xem xét, xử lý. Nhất trí với kiến nghị này, vụ việc được giao Công an tỉnh xác minh, điều tra, làm rõ động cơ, tính chất, mức độ vi phạm, hậu quả (nếu có) trong thực hiện mua sắm các gói thầu nói trên.

Ngoài 2 gói thầu này, Cơ quan CSĐT tỉnh Lạng Sơn cũng đang thực hiện việc điều tra, làm rõ đối với 3 gói thầu khác do Sở Y tế thực hiện gồm: Gói thầu Mua hoá chất, vật tư làm xét nghiệm sinh học phân tử (Real- time PCR) sàng lọc, phát hiện bệnh nhân Covid-19 được Giám đốc Sở Y tế phê duyệt chỉ định thầu đơn vị cung cấp hàng hóa tại Quyết định số 2045 ngày 4/8/2020;

Gói thầu Mua bổ sung hoá chất, vật tư làm xét nghiệm sinh học phân tử (Realtime PCR) phát hiện bệnh nhân Covid-19 được Giám đốc Sở Y tế phê duyệt chỉ định thầu đơn vị cung cấp hàng hóa tại Quyết định số 2317 ngày 8/9/2020.

Gói thầu mua sắm trực tiếp hóa chất, vật tư làm xét nghiệm sinh học phân tử (Real-time PCR) phát hiện bệnh nhân Covid-19 trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn lần 1 năm 2021 được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu tại Quyết định số 1708, được Giám đốc Sở Y tế phê duyệt hồ sơ yêu cầu tại Quyết định số 2701 ngày 13/9/2021; tuy nhiên đến nay không thực hiện được trình tự, thủ tục mua sắm.

Yêu cầu thu hồi hơn 2,4 tỷ đồng sai phạm

Quá trình thanh tra, có 7 đơn vị y tế đã “vay” test để sử dụng trước, sau đó mới thực hiện trình tự, thủ tục để mua sắm test xét nghiệm nhanh tại 10 gói thầu trị giá hơn 7 tỷ. Kết luận chỉ ra việc thực hiện “vay” được thực hiện trong quá trình cấp bách và không có dấu hiệu vụ lợi nên không bị xử lý về kinh tế.

Đối với việc thực hiện xét nghiệm nhanh tại 2 trung tâm là Trung tâm y tế huyện Chi Lăng và Trung tâm Y tế huyện Lộc Bình.

Hai đơn vị này thực hiện “vay” khay thử xét nghiệm định tính kháng nguyên nhanh SARS- Cov-2 để thực hiện xét nghiệm và thu tiền dịch vụ, sau đó mới thực hiện trình tự, thủ tục Gói thầu mua sắm từ nguồn thu dịch vụ của các đơn vị; chênh lệch giữa giá dịch vụ đã thu với giá dịch vụ tính theo giá trúng thầu là 192,9 triệu đồng,

Trong đó, Trung tâm Y tế huyện Chi Lăng là 176,2 triệu đồng; Trung tâm Y tế huyện Lộc Bình là 16,7 triệu đồng. Thanh tra tỉnh yêu cầu Giám đốc hai Trung tâm tổ chức thu hồi và nộp lại vào Kho bạc Nhà nước tỉnh Lạng Sơn.

Đối với việc thực hiện xét nghiệm PCR tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn, đơn vị này cũng “mượn” hoá chất để thực hiện dịch vụ xét nghiệm.

Trong tổng số 47,2 tỷ đồng thu được từ dịch vụ xét nghiệm, Thanh tra tỉnh yêu cầu thu hồi hơn 2,2 tỷ đồng với khoản tiền mà Bảo hiểm xã hội tỉnh chi trả (3.107 lượt xét nghiệm với đơn giá 734.000 đồng/mẫu xét nghiệm) do dịch vụ sử dụng hoá chất không được mua sắm theo đúng quy định của pháp luật về đấu thầu. 

Như vậy, với 3 sai phạm kể trên, Thanh tra tỉnh yêu cầu đoàn Thanh tra phối hợp với phòng Giám sát, Kiểm tra và Xử lý sau thanh tra tham mưu cho Chánh Thanh tra tỉnh ban hành quyết định thu hồi với tổng sai phạm kinh tế hơn 2,4 tỷ đồng.