Theo phân tích của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), biến thể Omicron đang lây lan nhanh chóng và có nguy cơ gây ra một làn sóng dịch mới tại Mỹ vào tháng 1/2022. CDC cho biết tỉ lệ lây lan của biến thể Omicron đã tăng gấp 7 lần chỉ trong 1 tuần. CDC cảnh báo tốc độ lây lan này có thể khiến hệ thống y tế Mỹ rơi vào cảnh quá tải khi biến thể Delta vẫn đang "hoành hành" tại nước này.
Nguy cơ "dịch chồng dịch"
Cuộc họp báo của CDC hôm 14/12 (giờ địa phương) đã nêu chi tiết 2 kịch bản lây lan của biến thể Omicron trên khắp nước Mỹ. Trong đó, các quan chức y tế đã chỉ ra tình huống xấu nhất là Mỹ sẽ phải trải qua 3 làn sóng dịch bệnh cùng lúc với sự lây lan của cả biến thể Delta, Omicron và dịch cúm. Làn sóng "dịch chồng dịch" này có thể sẽ đẩy nền y tế Mỹ đến bờ khủng hoảng nghiêm trọng, đặc biệt với những người chưa tiêm vắc-xin.
Chia sẻ tại cuộc họp, ông Marcus Plescia, Giám đốc Hiệp hội các quan chức y tế vùng lãnh thổ và tiểu bang Mỹ, cho biết: "Tôi thấy có rất nhiều thứ đáng báo động ở đây. Chúng ta cần phải chuẩn bị sẵn sàng cho viễn cảnh này".
Ông Plescia lưu ý, nếu biến thể Omicron thật sự gây ra làn sóng dịch Covid-19 mới như dự báo, làn sóng này sẽ xảy ra cùng lúc khi biến thể Delta tiếp tục lây lan ở Mỹ.
Các quan chức trích dẫn dữ liệu ban đầu cho thấy những người được tiêm chủng đầy đủ và được tiêm mũi tăng cường phần lớn vẫn được bảo vệ khỏi các triệu chứng nặng và nguy cơ tử vong do Omicron. Dù vậy, đến nay vẫn có rất ít người Mỹ được tiêm mũi tăng cường. CDC cho biết trong số 200 triệu người Mỹ được tiêm đủ 2 mũi vắc-xin ngừa Covid-19, mới có hơn 55 triệu người được tiêm mũi bổ sung.
Các kịch bản mô hình hóa mới nhất đã được các quan chức chính quyền cấp cao chia sẻ khi thảo luận về các quyết định đầy khó khăn về cách thức, thời điểm và liệu có nên thực hiện các biện pháp mới để ngăn chặn virus và đảm bảo các bệnh viện không bị quá tải.
Nguy cơ "dịch chồng dịch" được xem là kịch bản tồi tệ nhất tại Mỹ trong đầu năm 2022.
Kịch bản thứ 2 về sự lây lan của biến thể Omicron chỉ ra biến thể này có thể sẽ lây lan nhưng không quá nghiêm trọng vào mùa xuân 2022. Hiện các chuyên gia y tế vẫn chưa thể chắc chắn kịch bản nào có thể xảy ra trong năm mới tại Mỹ.
Một quan chức liên bang hiểu biết về vấn đề này cho biết: "Các chuyên gia đang xem xét vấn đề ở mức độ cao nhất hiện nay và tìm cách để công chúng hiểu được ý nghĩa của các kịch bản dự đoán. Mọi thứ có vẻ rất khó khăn".
Cuối ngày 14/12, sau khi thông tin cuộc họp được công bố, CDC cho biết cuộc thảo luận buổi sáng ngày 14/12 là một phần của cuộc họp được lên lịch thường xuyên, do cơ quan chủ trì, với các nhà lãnh đạo của 4 tổ chức y tế công cộng. Cụ thể, tuyên bố nêu: "Vì chúng tôi đang chuẩn bị cho một loạt các tình huống có thể xảy ra bởi biến thể Omicron, một phần của cuộc họp được dành để thảo luận về kết quả nghiên cứu từ các nhóm mô hình khác nhau liên quan đến Omicron".
Phân tích của CDC cũng phù hợp với phân tích của một số nhóm học thuật ở Mỹ cũng như dữ liệu từ Vương quốc Anh, Đan Mạch và Na Uy. Các hạn chế mới đã được áp đặt ở Vương quốc Anh và các quốc gia khác ở châu Âu trước làn sóng dịch Covid-19.
Chưa cần chuyển đổi vắc-xin
Hiện nay, chiến lược phòng dịch Covid-19 của Mỹ chủ yếu vẫn dựa vào việc tiêm vắc-xin ngừa Covid-19 và thực hiện xét nghiệm. Tổng thống Biden đã công bố kế hoạch hành động chống lại dịch bệnh vào ngày 2/12 vừa qua. Trong đó, ông lưu ý: "Kế hoạch này không bao gồm việc phong toả và ngừng các hoạt động sản xuất mà tập trung vào việc tiêm chủng rộng rãi, tiêm mũi tăng cường, xét nghiệm Covid-19 và nhiều hơn thế".
Các quan chức y tế cấp cao và các chuyên gia tại các công ty sản xuất vắc-xin Mỹ cho biết hiện chưa có kế hoạch cải tiến vắc-xin đặc hiệu chống lại biến thể Omicron. Theo đó, các chuyên gia chỉ ra việc chuyển đổi vắc-xin là không cần thiết.
Cụ thể, theo dữ liệu hiện có, các mũi tiêm vắc-xin cơ bản và mũi tiêm tăng cường có đủ khả năng bảo vệ người dân khỏi các triệu chứng nặng do biến thể Omicron gây ra.
Việc chuyển đổi vắc-xin có nhiều ý nghĩa sâu rộng. Nếu chúng được thay đổi quá sớm, điều đó sẽ hạn chế khả năng đối phó với một biến thể khác có thể nguy hiểm hơn Omicron. Một quan chức y tế giấu tên nhận xét: "Chúng tôi phải cẩn thận để không lặp lại những sai lầm trong quá khứ. Nếu thật sự cần phải thay đổi, chúng tôi sẽ muốn làm đó. Nhưng chúng tôi không muốn đưa ra những thay đổi không cần thiết. Nó sẽ tiêu tốn nhiều thời gian, tiền bạc và sức lực".
Chuyên gia này cũng nhấn mạnh, chúng ta không thể cứ liên tục thay đổi liều vắc-xin cơ bản và vắc-xin tăng cường vì thế giới không có đủ năng lực sản xuất và các nguồn lực khác cho việc này.
Tiến sĩ Anthony S. Fauci, cố vấn y tế chính của Nhà Trắng, cho biết "không có lý do thuyết phục nào để từ bỏ những gì đã đạt được để tạo ra loại vắc-xin đặc hiệu với biến thể Omicron".
Biến thể Omicron chiếm 2,9% số ca mắc tại Mỹ
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) của Mỹ cho biết, chỉ tính riêng trong thời gian từ 4-11/12 vừa qua, biến thể Omicron hiện chiếm gần 3% các trường hợp mắc Covid-19 trong nước, cho thấy biến thể mới đang bắt đầu gia tăng ở Mỹ.
CDC ước tính biến thể Omicron chiếm 2,9% các trường hợp dương tính với SARS-CoV-2 trong tuần kết thúc vào ngày 11/12, tăng từ mức 0,4% một tuần trước đó. Con số này được cho là sẽ nhanh chóng tăng lên khi số ca nhiễm biến thể Omicron tăng đột biến ở các nước khác.
Theo CDC, tại các bang New York và New Jersey, biến thể Omicron đã chiếm 13% các trường hợp được giải trình tự gen trong khoảng thời gian trên. Giám đốc CDC Rochelle Walensky cho biết, dù biến thể Omicron đang gia tăng nhanh chóng, song chính quyền Mỹ có các công cụ cần thiết để ngăn chặn, đó là việc tăng cường tiêm chủng phòng Covid-19.
Theo số liệu của Trung tâm phòng chống và kiểm soát dịch bệnh châu Âu, tính đến ngày 15/12, tổng số ca nhiễm biến thể này ở châu Âu là 2.127, trong đó Italy có 27 ca. Phân tích sơ bộ dữ liệu cho thấy số ca nhiễm nhập khẩu hoặc liên quan đến du lịch hiện chỉ chiếm 13% tổng số ca mắc trên.
Minh Hạnh (T/h)
