Cây thông Cook, tên khoa học Araucaria columnaris, là một loài cây khá đặc biệt. Các nhà khoa học tại Đại học bách khoa California, Mỹ, phát hiện ra những cây thông Cook luôn mọc nghiêng về phía đường xích đạo dù sống ở bất kỳ châu lục nào trên thế giới.
Được biết, tên của loài cây này được lấy từ tên của nhà thám hiểm người Anh - James Cook, người đã có tới 2 lần đi vòng quanh thế giới để mang theo những nhà thực vật học đầu tiên phân loại cây này.
Theo đó, thông Cook là một loài cây đặc hữu của New Caledonia, một quần đảo nhiệt đới trong vùng Melanesia của Tây Nam Thái Bình Dương.
Ngày nay, loài này được trồng phổ biến trong các công viên và khu vườn ở nhiều nơi trên thế giới. Chiều cao của chúng có thể đạt tới 60m, cành cây khá ngắn nên tán lá không quá rộng.
Matt Ritter tại Đại học California Polytechnic State ở San Luis Obispo, người chuyên nghiên cứu về thông Cook, phát hiện ra rằng tất cả cây thông Cook ở California và Hawaii (Mỹ), dường như đều bị nghiêng về phía nam. Trong khi các cây thông Cook mọc ở các quốc gia bán cầu Nam như Australia lại nghiêng về phía Bắc.
Mở rộng nghiên cứu, Ritter và cộng sự đo được chiều cao trung bình và đường kính cũng như độ nghiêng của 256 cây thông Cook rải rác trên 5 lục địa, sau đó lại càng khẳng định về điều kỳ lạ: Loài cây này luôn mọc nghiêng về phía xích đạo và độ nghiêng càng tăng khi chúng được trồng ở những nơi càng đi xa xích đạo. Trung bình, mỗi cây thông Cook nghiêng khoảng 8,50 độ. Đặc biệt, một mẫu vật ở Australia được phát hiện nghiêng tới gần 40 độ.
Tuy nhiên, theo Steven Warren thuộc Sở Lâm nghiệp Hoa Kỳ ở Utah, hiện tượng mọc nghiêng không chỉ có ở cây thông Cook. Vào năm 2016 ông từng chứng kiến cụm hoa cọ Yucca ở Mỹ cũng luôn mọc hướng về phía nam, một số cây xương rông cũng hướng về phía Mặt trời.
Cho đến nay, nguyên nhân chính xác gây nên hiện tượng trên vẫn chưa được lý giải. Các nhà khoa học cho rằng trọng lực, từ trường, góc chiếu của ánh sáng Mặt Trời tới Trái Đất có thể đóng vai trò nhất định khiến thân cây thông Cook bị nghiêng.
Minh Hoa (t/h)
