Rau thối trong tiếng dân tộc Thái được gọi là cây pắc nam, là một loại rau dại mọc hoang trong rừng, thuộc họ dây leo, có lá kép xanh thẫm và mọc đối xứng.
Thân cây rau thối dài, cành, lá có nhiều gai nhọn và chồi non có nhiều phiến lá. Các phiến lá này khá nhỏ, hơi dài, cụp vào với nhau và đồng thời cũng là phần ngon nhất để chế biến món ăn.
Sở dĩ có tên là rau thối vì cây có một mùi hôi nồng nàn và đặc trưng. Tuy nhiên, nhiều người sau khi thưởng thức món rau này lại “nghiện”, sẵn sàng xuống tiền mua về ăn dù giá rau luôn ở mức cao.
Chi sẻ với Nông Thôn Việt, anh Mai Quang Dương (Hàm Yên, Tuyên Quang) cho biết toàn bộ những ngọn rau thối anh bán đều là anh tự trồng tại vườn. Trước đây, loại rau này chủ yếu mọc tự nhiên trên rừng nhưng mấy năm nay, người dân đã đem về nhân giống và trồng tại vườn.
Theo tìm hiểu, đây là cây thân gỗ, có thể cao đến 2-3m, tán rộng cả chục mét, chỉ ăn được phần ngọn non. Loại rau này bắt đầu cho thu hoạch từ tháng 2 - 3 Âm lịch đến khoảng tháng 9 - 10 Âm lịch.
Rau thối là món ăn được nhiều người yêu thích
Với khoảng 200 cây rau thối cho thu hoạch, anh cho biết hiện tại mới đầu vụ nên mỗi ngày anh thu khoảng 5 cân rau thối. Vào giữa vụ, anh dự định mỗi ngày có thể cung cấp ra thị trường khoảng 50 cân ngọn rau thối.
Về vấn đề chăm sóc, loại rau này chăm khá khó. Cây có gai rậm, cành cao, người dân làm cỏ khó và thi thoảng chúng cũng bị sâu tàn phá. Lấy giống từ rừng về, anh phải trồng hơn 1 năm mới có ngọn. Và tuỳ thuộc vào thời tiết, loại rau này có năm mất mùa, thu hoạch được rất ít, còn được mùa thì sản lượng cũng khá.
Vì rau này chỉ hái phần ngọn non nên sản lượng không có nhiều, thu không đủ để bán. Giá bán sỉ tuỳ thuộc vào số lượng khách lấy, giá bán lẻ tại vườn khoảng 100.000 đồng/kg.
Theo chia sẻ của người dân, loại rau này đem lại lợi nhuận cao hơn trồng chè.
Rau thối chế biến được thành nhiều món
Đặc biệt, chia sẻ với phóng viên Dân Việt về vị ngon của loại rau có mùi thum thủm này, anh Trần Mạnh Hòa còn cho biết chi tiết thêm: "Không chỉ sử dụng để chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, rau thối đồng thời còn được xem là một loại thảo dược giúp chữa bệnh xương khớp và có công dụng giải nhiệt rất tốt, chính vì thế mà đã thu hút nhiều khách du lịch thành thị đến thăm Tây Bắc, đồng thời ưa chuộng sử dụng loại cây này vào các dịp hè nóng nực, oi bức".
"Ngoài ra, cũng nhờ khả năng giải nhiệt như đã nói, rau thối còn là một vị thuốc thiên nhiên giúp chữa các bệnh về gan, thận và dạ dày vô cùng hiệu quả, bởi rau có khả năng giảm thiểu tình trạng bị dư thừa axit trong dạ dày và đồng thời khắc phục các tình trạng như ợ chua, ợ nóng, đắng miệng, đau dạ dày,...", anh Hòa tiếp lời.
Tuy chỉ là một loại rau dại dân dã, thế nhưng rau thối có thể được sử dụng để chế biến thành những món ăn vô cùng hấp dẫn, điển hình như: rau thối nộm cà gai thịt lợn sấy, canh rau thối đuôi heo, rau thối xào măng, rau thối nhồi cá nướng,... Mỗi một món đặc sản được chế biến từ rau thối đều có những hương vị rất riêng không lẫn vào đâu được.
Quỳnh An (Tổng hợp)
